Thân vị dạ dày là gì và có vai trò gì trong tiêu hóa?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất hợp lý và cũng là thắc mắc phổ biến của nhiều người khi lần đầu nghe đến thuật ngữ “thân vị dạ dày”. Đây chính là phần trung tâm và lớn nhất của dạ dày, nằm giữa đáy vị (phía trên) và hang vị (phía dưới). Thân vị đóng vai trò then chốt trong quá trình tiêu hóa nhờ khả năng tiết ra axit clohydric và pepsinogen – hai thành phần thiết yếu giúp phân hủy thức ăn, đặc biệt là protein.
Thân vị dạ dày nằm ở đâu và có cấu tạo như thế nào?
Thân vị (hay còn gọi là gastric body) chiếm phần lớn thể tích dạ dày khi rỗng và giãn rộng hơn khi chứa thức ăn. Về mặt giải phẫu, dạ dày được chia thành bốn đoạn chính:
– Tâm vị (cardia): vùng tiếp giáp với thực quản.
– Đáy vị (fundus): phần phình lên phía trên, thường chứa khí.
– Thân vị (body): đoạn dài nhất, nơi diễn ra phần lớn hoạt động tiêu hóa.
– Hang vị (pylorus/antrum): đoạn cuối nối với tá tràng.
Lớp niêm mạc của thân vị chứa hàng triệu tuyến vị, trong đó có các tế bào chính (tiết pepsinogen), tế bào viền (tiết HCl) và tế bào nhầy (bảo vệ niêm mạc). Nhờ sự phối hợp này, thân vị vừa tiêu hóa hiệu quả, vừa tự bảo vệ khỏi tác động ăn mòn của chính dịch vị.
Vì sao thân vị dễ bị tổn thương?
Mặc dù được bảo vệ bởi lớp chất nhầy, thân vị vẫn là vị trí thường gặp viêm loét, đặc biệt khi có các yếu tố nguy cơ sau:
– Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: thủ phạm hàng đầu gây viêm dạ dày mạn tính, trong đó thân vị là một trong những khu vực dễ bị tấn công.
– Lạm dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, aspirin – làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc.
– Căng thẳng kéo dài, chế độ ăn uống thất thường, hoặc sử dụng rượu bia, thuốc lá thường xuyên.
– Tăng tiết acid quá mức do rối loạn thần kinh thực vật hoặc hội chứng Zollinger-Ellison (hiếm gặp).
Tôi từng gặp nhiều bệnh nhân bị viêm thân vị mà không có triệu chứng rõ rệt cho đến khi nội soi – điều này cho thấy tầm quan trọng của việc tầm soát sớm nếu có yếu tố nguy cơ.
Dấu hiệu gợi ý tổn thương ở thân vị dạ dày
Bạn nên lưu ý nếu xuất hiện các biểu hiện sau:
– Đau âm ỉ vùng thượng vị, thường xuất hiện sau ăn từ 1–2 giờ (khác với đau hang vị – thường xảy ra khi đói).
– Cảm giác nặng bụng, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn sau bữa ăn.
– Chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân – đặc biệt ở người trên 45 tuổi.
– Phân đen hoặc nôn ra máu (dấu hiệu cảnh báo loét tiến triển hoặc chảy máu tiêu hóa).
Vì triệu chứng của viêm thân vị đôi khi mơ hồ, chẩn đoán xác định thường cần nội soi dạ dày kết hợp sinh thiết để đánh giá mức độ tổn thương và kiểm tra H. pylori.
Làm sao để bảo vệ thân vị dạ dày?
Việc chăm sóc niêm mạc thân vị không chỉ giúp phòng viêm loét mà còn duy trì chức năng tiêu hóa toàn diện:
– Ăn uống điều độ: tránh bỏ bữa, không ăn quá no, hạn chế đồ cay – chua – nhiều dầu mỡ.
– Hạn chế rượu bia, thuốc lá và NSAIDs – nếu bắt buộc dùng, nên kèm theo thuốc bảo vệ dạ dày theo chỉ định.
– Quản lý căng thẳng: stress làm tăng tiết acid và giảm lưu lượng máu đến niêm mạc dạ dày.
– Điều trị dứt điểm H. pylori nếu phát hiện, vì vi khuẩn này có thể gây teo niêm mạc thân vị – một yếu tố nguy cơ của ung thư dạ dày.
Thân vị dạ dày tuy “kín tiếng” nhưng lại là trụ cột trong quá trình tiêu hóa. Viêm thân vị thường tiến triển âm thầm, dễ bị bỏ qua cho đến khi biến chứng xuất hiện. Nếu bạn đã được chẩn đoán tổn thương ở vùng này, đừng xem nhẹ – hãy tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ. Trong nhiều trường hợp, chỉ cần điều chỉnh lối sống hợp lý, niêm mạc dạ dày hoàn toàn có khả năng hồi phục nhờ cơ chế tái tạo tự nhiên mạnh mẽ của nó.
