Polyp dạ dày là gì? Có nguy hiểm không và khi nào cần điều trị?

Chào bạn,

Polyp dạ dày là những khối u nhỏ mọc trên niêm mạc dạ dày, thường được phát hiện tình cờ khi nội soi. Đa số polyp dạ dày là lành tính và không gây triệu chứng, nhưng một số loại có thể tiến triển thành ung thư nếu không được theo dõi hoặc xử trí kịp thời.

Polyp dạ dày là gì và có những loại nào?

Polyp dạ dày là sự tăng sinh bất thường của các tế bào niêm mạc dạ dày, tạo thành các khối lồi vào lòng dạ dày. Chúng thường được phát hiện qua nội soi và có thể đơn độc hoặc xuất hiện thành chùm. Dựa trên đặc điểm mô học, polyp dạ dày được chia thành một số loại chính:

– Polyp tăng sản (hyperplastic polyps): Loại phổ biến nhất, thường liên quan đến viêm dạ dày mạn tính do Helicobacter pylori hoặc trào ngược dịch mật. Nguy cơ ác tính thấp, nhưng vẫn cần theo dõi nếu kích thước lớn (>1 cm).
– Polyp tuyến (adenomatous polyps): Ít gặp hơn nhưng có nguy cơ tiến triển thành ung thư biểu mô tuyến nếu không được cắt bỏ. Đây là loại cần can thiệp tích cực nhất.
– Polyp do hội chứng di truyền: Như trong hội chứng Peutz-Jeghers hoặc familial adenomatous polyposis (FAP), tuy hiếm nhưng mang nguy cơ cao về ung thư đa cơ quan.

Trong thực hành lâm sàng, tôi thường thấy nhiều bệnh nhân hoảng hốt khi nghe “có polyp”, nhưng thực tế phần lớn trường hợp không đáng lo — miễn là được phân loại và theo dõi đúng cách.

Nguyên nhân hình thành polyp dạ dày

Mặc dù cơ chế chính xác chưa hoàn toàn rõ ràng, một số yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành polyp dạ dày bao gồm:

– Nhiễm Helicobacter pylori kéo dài, gây viêm mạn tính niêm mạc dạ dày.
– Sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI) trong thời gian dài (trên 1–2 năm), đặc biệt liên quan đến polyp tăng sản.
– Tuổi tác: Polyp dạ dày thường gặp ở người trên 50 tuổi.
– Tiền sử gia đình có hội chứng polyp di truyền.
– Viêm teo niêm mạc dạ dày hoặc thiếu máu ác tính (pernicious anemia).

Dấu hiệu nhận biết và khi nào cần đi khám?

Đa số polyp dạ dày không gây triệu chứng, nên người bệnh thường chỉ phát hiện tình cờ khi nội soi vì lý do khác (đau thượng vị, ợ hơi, buồn nôn…). Tuy nhiên, nếu polyp lớn hoặc có biến chứng, bạn có thể gặp:

– Đau âm ỉ vùng thượng vị, cảm giác đầy bụng sau ăn.
– Buồn nôn, nôn, đôi khi nôn ra máu nếu polyp gây loét.
– Thiếu máu mạn tính do chảy máu ẩn kéo dài (da xanh, mệt mỏi).
– Đi ngoài phân đen (melena) – dấu hiệu cảnh báo chảy máu tiêu hóa.

Bạn nên đi khám nếu có bất kỳ triệu chứng tiêu hóa kéo dài trên 2 tuần, đặc biệt khi kèm theo sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc tiền sử gia đình có ung thư dạ dày.

Cách chẩn đoán và điều trị polyp dạ dày

Chẩn đoán chủ yếu dựa vào nội soi dạ dày, kết hợp với sinh thiết để xác định loại polyp. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể cắt bỏ polyp ngay trong lúc nội soi (polypectomy) nếu kích thước phù hợp và không có chống chỉ định.

Nguyên tắc điều trị phụ thuộc vào loại và đặc điểm polyp:

– Polyp nhỏ (<5 mm), tăng sản, không có loạn sản: Theo dõi định kỳ nội soi sau 1–3 năm.
– Polyp tuyến hoặc polyp >1 cm: Cắt bỏ và theo dõi sát do nguy cơ ác tính.
– Nhiễm H. pylori: Điều trị tiệt trừ vi khuẩn để giảm viêm và ngăn tái phát polyp.
– Ngừng PPI nếu không cần thiết: Với bệnh nhân dùng PPI dài ngày mà không có chỉ định rõ ràng.

Sau cắt polyp, bạn cần tái khám theo lịch hẹn để đảm bảo không tái phát hoặc phát hiện sớm tổn thương mới.

Phòng ngừa và theo dõi

Polyp dạ dày thường không thể phòng tránh hoàn toàn, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ bằng cách:

– Điều trị dứt điểm viêm dạ dày do H. pylori.
– Hạn chế tự ý dùng thuốc giảm acid kéo dài mà không có hướng dẫn y khoa.
– Duy trì chế độ ăn giàu rau xanh, hạn chế muối và thực phẩm hun khói.
– Nội soi tầm soát định kỳ nếu trên 50 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ.

Tôi thường dặn bệnh nhân: “Polyp dạ dày không phải là bản án, mà là lời nhắc nhở cơ thể bạn cần được chăm sóc kỹ hơn.” Quan trọng nhất là đừng chủ quan, nhưng cũng đừng quá lo — vì đa số trường hợp đều kiểm soát tốt nếu phát hiện sớm và xử trí đúng.

Polyp dạ dày phần lớn là lành tính, nhưng một số loại có nguy cơ tiến triển thành ung thư. Việc nội soi định kỳ, sinh thiết chính xác và theo dõi sát là chìa khóa để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn vừa được chẩn đoán polyp, hãy trao đổi với bác sĩ tiêu hóa để xây dựng kế hoạch quản lý phù hợp — đừng tự suy diễn hay trì hoãn tái khám.