Đau ruột thừa có những dấu hiệu gì và khi nào cần đi viện?
Chào bạn,
Đúng như bạn lo lắng, viêm ruột thừa là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa phổ biến, diễn tiến nhanh và nếu không được xử trí kịp thời có thể dẫn đến vỡ ruột thừa – một biến chứng nguy hiểm. Dấu hiệu điển hình nhất là cơn đau bụng di chuyển từ vùng quanh rốn xuống hố chậu phải, kèm theo buồn nôn, sốt nhẹ và chán ăn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có biểu hiện giống nhau, nên việc nhận biết sớm là rất quan trọng.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ chi tiết hơn để bạn hiểu rõ hơn về các dấu hiệu, cách phân biệt ở từng nhóm tuổi và những việc cần làm ngay khi nghi ngờ.
Các dấu hiệu điển hình của viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa thường khởi phát đột ngột và tiến triển trong vòng vài giờ. Những triệu chứng sau đây là “đèn báo đỏ” bạn không nên bỏ qua:
– Đau bụng di chuyển: Cơn đau thường bắt đầu mơ hồ quanh rốn hoặc vùng thượng vị, sau đó dồn về hố chậu phải (bên phải bụng dưới) trong vòng 6–12 giờ. Đây là dấu hiệu đặc trưng nhất.
– Đau tăng khi vận động: Cơn đau trở nên dữ dội hơn khi ho, hắt hơi, đi lại hoặc ấn vào bụng.
– Buồn nôn và nôn: Thường xuất hiện sau khi đau bụng bắt đầu, không phải nguyên nhân gây đau.
– Chán ăn rõ rệt: Người bệnh gần như không muốn ăn, thậm chí thấy thức ăn là buồn nôn.
– Rối loạn tiêu hóa: Có thể táo bón hoặc tiêu chảy, nhưng tuyệt đối không tự dùng thuốc nhuận tràng vì có thể làm vỡ ruột thừa.
– Sốt nhẹ (37.5–38.5°C): Nếu sốt cao (>39°C), có thể đã có biến chứng như áp-xe hoặc vỡ ruột thừa.
– Bụng chướng, mệt mỏi, đi tiểu nhiều: Những triệu chứng này ít đặc hiệu hơn nhưng vẫn đáng lưu ý nếu đi kèm đau bụng khu trú.
Dấu hiệu viêm ruột thừa ở trẻ em và người lớn có gì khác biệt?
Trong thực tế lâm sàng, tôi thấy rằng trẻ em và người lớn cao tuổi thường có biểu hiện ít điển hình, dễ nhầm với các bệnh tiêu hóa thông thường.
– Ở trẻ nhỏ (dưới 5 tuổi):
– Triệu chứng mơ hồ: đau bụng không rõ vị trí, khóc nhiều, gồng người, bỏ bú hoặc ăn kém.
– Có thể sốt cao ngay từ đầu, dễ nhầm với nhiễm siêu vi.
– Trẻ lớn hơn có thể chỉ than “đau bụng” nhưng không mô tả được vị trí chính xác.
– Ở người lớn tuổi hoặc phụ nữ mang thai:
– Cơn đau có thể không rõ ràng, mức độ nhẹ hơn do phản ứng viêm giảm.
– Ruột thừa ở phụ nữ mang thai có thể bị đẩy lên cao do tử cung to, nên đau không ở hố chậu phải mà ở vùng bụng giữa hoặc trên.
Do đó, sự thay đổi hành vi, mệt mỏi bất thường hoặc đau bụng kéo dài trên 6 giờ đều cần được đánh giá y tế.
Khi nghi ngờ viêm ruột thừa, bạn nên làm gì?
Viêm ruột thừa không thể điều trị bằng thuốc – phẫu thuật cắt ruột thừa là phương pháp điều trị chính. Vì vậy, hành động đúng lúc có thể tránh được những biến chứng nghiêm trọng.
– Đến cơ sở y tế ngay nếu bạn hoặc người thân có:
– Đau bụng di chuyển xuống hố chậu phải.
– Đau tăng khi ho hoặc di chuyển.
– Kèm theo buồn nôn, sốt nhẹ và chán ăn.
– Tuyệt đối không:
– Tự ý dùng thuốc giảm đau (như paracetamol, ibuprofen) – có thể che lấp triệu chứng, làm chậm chẩn đoán.
– Dùng thuốc nhuận tràng hoặc thụt tháo – nguy cơ gây vỡ ruột thừa rất cao.
– Ăn uống nhiều – nên nhịn ăn, uống nước vừa phải trong lúc chờ khám.
Tại bệnh viện, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm bụng, xét nghiệm máu (bạch cầu tăng) hoặc CT scan để xác định chẩn đoán.
Lời khuyên từ bác sĩ
Trong nhiều năm làm lâm sàng, tôi thấy rằng viêm ruột thừa thường bị xem nhẹ ở giai đoạn đầu, đặc biệt khi triệu chứng chưa rõ. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 24–48 giờ, ruột thừa có thể vỡ, gây viêm phúc mạc – một tình trạng đe dọa tính mạng.
Vì vậy, nếu bạn có cơn đau bụng di chuyển kèm theo các dấu hiệu kể trên, đừng chần chừ – hãy đi khám ngay. Việc chẩn đoán và mổ sớm không chỉ an toàn hơn mà còn giúp bạn hồi phục nhanh, tránh biến chứng lâu dài.
