Đau bên trái bụng – nguyên nhân và cách xử trí phù hợp?

Chào bạn,
Đau bên trái bụng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ lành tính như đầy hơi, táo bón đến các vấn đề cần can thiệp y khoa như viêm đại tràng, sỏi thận, hoặc bệnh lý phụ khoa ở nữ. Vị trí đau cụ thể (trên, dưới, ngang rốn) và giới tính sẽ giúp thu hẹp chẩn đoán ban đầu. Tôi sẽ lần lượt giải đáp từng câu hỏi bạn nêu để bạn hiểu rõ hơn.

Đau bên trái bụng – những nguyên nhân thường gặp

– Rối loạn tiêu hóa: đầy hơi, táo bón, hội chứng ruột kích thích (IBS) – thường gây đau quanh rốn hoặc hạ vị trái, kèm trướng bụng, thay đổi thói quen đại tiện.
– Viêm đại tràng sigma hoặc trực tràng: đau hạ vị trái, có thể kèm tiêu chảy, táo bón xen kẽ, phân có nhầy.
– Sỏi thận hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu: đau lan từ hông xuống hạ vị trái, tiểu buốt, tiểu rắt.
– Ở nam giới: viêm tuyến tiền liệt, thoát vị bẹn, hoặc chấn thương cơ thành bụng.
– Ở nữ giới: u nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, viêm phần phụ – đặc biệt nếu đau vùng bụng dưới bên trái, liên quan đến chu kỳ kinh.
– Các nguyên nhân hiếm hơn: viêm tụy (đau vùng thượng vị trái lan ra sau lưng), lách to, hoặc bệnh lý mạch máu như phình động mạch chủ bụng.

Bị đau bụng bên trái ở nam

Ở nam giới, đau bụng bên trái thường liên quan đến đường tiêu hóa (đại tràng sigma, trực tràng) hoặc hệ tiết niệu – sinh dục. Viêm tuyến tiền liệt mạn tính có thể gây đau âm ỉ vùng hạ vị trái, kèm tiểu rắt, cảm giác nặng ở bẹn. Thoát vị bẹn trái cũng là nguyên nhân cần loại trừ – bạn có thể sờ thấy khối phồng khi ho hoặc rặn.

Bị đau bụng bên trái ở nữ

Ở nữ, ngoài các nguyên nhân tiêu hóa và tiết niệu như nam giới, cần đặc biệt lưu ý bệnh lý phụ khoa. U nang buồng trứng trái, xoắn nang, hoặc lạc nội mạc tử cung có thể gây đau bụng dưới bên trái, thường tăng lên quanh kỳ kinh. Viêm vùng chậu (PID) cũng biểu hiện bằng đau âm ỉ, sốt nhẹ, khí hư bất thường.

Bị đau bụng dưới bên trái ở nữ

Vị trí này rất gợi ý bệnh lý buồng trứng hoặc ống dẫn trứng trái. Nếu đau xuất hiện đột ngột, dữ dội – cần nghĩ đến xoắn u nang buồng trứng hoặc mang thai ngoài tử cung (nếu có quan hệ tình dục không bảo vệ). Trong phòng khám, tôi thường yêu cầu siêu âm vùng chậu và xét nghiệm beta-hCG để loại trừ các tình huống cấp cứu này.

Bị đau bụng dưới bên trái ở nam

Ở nam, đau hạ vị trái thường do đại tràng sigma, thoát vị bẹn, hoặc viêm tuyến tiền liệt. Nếu kèm tiểu khó, tiểu ngắt quãng, có thể là dấu hiệu viêm tuyến tiền liệt mạn tính – bệnh khá phổ biến ở nam trên 30 tuổi, đặc biệt nếu ngồi nhiều, ít vận động.

Bị đau bụng trên bên trái ở nữ

Vùng này tương ứng với dạ dày, lách, đuôi tụy, và một phần đại tràng góc lách. Đau âm ỉ sau ăn, kèm ợ chua – có thể do viêm dạ dày hoặc loét dạ dày. Nếu đau lan ra sau lưng, kèm buồn nôn – cần nghĩ đến viêm tụy. Lách to do nhiễm trùng (ví dụ sốt rét, virus EBV) cũng gây đau vùng này, nhưng thường kèm sốt và mệt mỏi.

Bị đau bụng trên bên trái ở nam

Tương tự nữ giới, nam giới cũng có thể bị viêm dạ dày, loét dạ dày, hoặc viêm tụy. Tuy nhiên, ở nam giới trung niên, phình động mạch chủ bụng – dù hiếm – lại nguy hiểm hơn nếu đau lan ra lưng và có tiền sử tăng huyết áp, hút thuốc. Đây là tình huống cấp cứu, cần chụp CT ngay.

Cách chữa đau bụng bên trái ngang rốn

Vị trí ngang rốn bên trái thường liên quan đến đại tràng sigma hoặc ruột non. Nếu do hội chứng ruột kích thích (IBS) – điều trị chủ yếu bằng thay đổi lối sống:
– Ăn đủ chất xơ, uống đủ nước.
– Tránh thực phẩm sinh hơi (đậu, bắp cải, nước có ga).
– Quản lý stress – vì IBS rất nhạy cảm với yếu tố tâm lý.
Nếu nghi ngờ viêm đại tràng, cần nội soi để chẩn đoán chính xác. Không tự ý dùng kháng sinh nếu chưa rõ nguyên nhân.

Cách giảm đau bụng bên trái

– Chườm ấm nhẹ vùng bụng có thể giúp giãn cơ trơn ruột, giảm co thắt (hiệu quả với IBS, đau do đầy hơi).
– Nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh, đặc biệt nếu đau cấp tính.
– Uống nước ấm, tránh đồ lạnh, cay, rượu bia.
– Không dùng thuốc giảm đau nhóm NSAID (như ibuprofen) nếu chưa rõ nguyên nhân – vì có thể làm nặng thêm loét dạ dày hoặc tổn thương thận.
– Nếu đau kéo dài > 2 ngày, kèm sốt, nôn, đi ngoài ra máu – hãy đi khám ngay.

Đau bụng bên trái tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ – vì nó có thể là biểu hiện của nhiều cơ quan khác nhau, từ tiêu hóa, tiết niệu đến sinh dục. Việc xác định chính xác vị trí, tính chất cơn đau và các triệu chứng kèm theo sẽ giúp chẩn đoán đúng. Nếu bạn là nữ và đau vùng bụng dưới, đừng bỏ qua khả năng bệnh phụ khoa; nếu là nam và đau kéo dài, hãy nghĩ đến cả tuyến tiền liệt và đại tràng. Khám sớm luôn tốt hơn chờ đợi.