Đau bên phải bụng là dấu hiệu của bệnh gì?
Chào bạn,
Đau bên phải bụng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau — từ những vấn đề lành tính như đầy hơi, co thắt cơ, đến các tình trạng nghiêm trọng như viêm ruột thừa, sỏi mật hay bệnh lý phụ khoa. Vị trí chính xác của cơn đau, tính chất (âm ỉ, quặn, nhói), và các triệu chứng kèm theo sẽ giúp xác định nguyên nhân tiềm ẩn.
Nguyên nhân phổ biến gây đau bên phải bụng
– Viêm ruột thừa: Đau thường khởi phát quanh rốn rồi di chuyển xuống hố chậu phải, kèm sốt nhẹ, buồn nôn, chán ăn. Đây là cấp cứu ngoại khoa nếu không xử trí kịp thời.
– Sỏi đường tiết niệu (sỏi thận, niệu quản): Cơn đau quặn dữ dội, lan từ lưng xuống bụng dưới và háng, có thể kèm tiểu buốt, tiểu ra máu.
– Bệnh lý gan – mật: Sỏi túi mật hoặc viêm túi mật gây đau hạ sườn phải, đặc biệt sau ăn đồ béo, kèm vàng da, rối loạn tiêu hóa.
– Rối loạn tiêu hóa hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS): Đau âm ỉ, đầy bụng, thay đổi thói quen đại tiện nhưng không có tổn thương thực thể.
– Ở nữ giới: U nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung hoặc viêm phần phụ cũng có thể gây đau vùng bụng dưới bên phải.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
– Đau bụng dữ dội, đột ngột hoặc tăng dần trong vài giờ.
– Sốt cao, nôn liên tục, bụng chướng cứng.
– Tiểu ra máu, vàng da, hoặc mất kinh bất thường (ở phụ nữ).
– Đau kéo dài hơn 24–48 giờ mà không thuyên giảm dù nghỉ ngơi.
– Có tiền sử bệnh gan, sỏi mật, hoặc từng phẫu thuật ổ bụng.
Cách giảm đau tạm thời và phòng ngừa tái phát
– Nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động mạnh khi đang đau.
– Chườm ấm nhẹ vùng bụng có thể giúp giãn cơ và giảm co thắt (trừ khi nghi ngờ viêm ruột thừa – lúc này chườm nóng có thể làm nặng thêm).
– Uống đủ nước, ăn nhạt, dễ tiêu; hạn chế đồ dầu mỡ, cay nóng.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau mạnh vì có thể che lấp triệu chứng, làm chậm chẩn đoán.
– Duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục đều đặn để hỗ trợ chức năng tiêu hóa và tuần hoàn.
Khi nào nên chụp chiếu hoặc xét nghiệm?
Nếu cơn đau tái diễn hoặc nghi ngờ nguyên nhân nội tạng, tôi thường chỉ định:
– Siêu âm bụng tổng quát (đánh giá gan, mật, thận, buồng trứng).
– Xét nghiệm máu, nước tiểu (phát hiện nhiễm trùng, tổn thương gan/thận).
– Trong một số trường hợp, CT scan hoặc MRI ổ bụng giúp chẩn đoán chính xác hơn, đặc biệt khi nghi ngờ viêm ruột thừa hoặc khối u.
Đau bên phải bụng tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ, vì nhiều nguyên nhân có thể tiến triển nhanh và đe dọa sức khỏe nếu bỏ sót. Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít bệnh nhân chủ quan với cơn đau “nhẹ” ở hố chậu phải, đến khi vỡ ruột thừa mới nhập viện. Vì vậy, nếu cơn đau kéo dài, thay đổi tính chất hoặc kèm theo triệu chứng toàn thân, bạn nên đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
