Bị tiêu chảy nên uống gì để bù nước và nhanh hồi phục?
Chào bạn,
Khi bị tiêu chảy, điều quan trọng nhất không phải là “uống gì để cầm ngay”, mà là bù đủ nước và điện giải để tránh mất nước – biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu chảy, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người lớn tuổi. Tôi sẽ chia sẻ rõ từng nhóm đồ uống bạn nên và không nên dùng trong tình trạng này.
Nguyên nhân khiến bạn cần chọn đúng loại nước khi bị tiêu chảy
Tiêu chảy làm cơ thể mất rất nhiều nước, natri, kali và các chất điện giải khác qua phân lỏng. Nếu không bù kịp thời, bạn có thể rơi vào tình trạng:
– Mệt mỏi, chóng mặt, tim đập nhanh
– Khô niêm mạc miệng, tiểu ít hoặc nước tiểu sẫm màu
– Trong trường hợp nặng: tụt huyết áp, rối loạn ý thức
Vì vậy, mục tiêu đầu tiên là duy trì cân bằng dịch, chứ không phải chỉ “cầm tiêu chảy”.
Những loại nước nên uống khi bị tiêu chảy
– Oresol (dung dịch oresol pha đúng liều): Đây là lựa chọn vàng. Oresol cung cấp đúng tỷ lệ glucose – natri – kali giúp ruột hấp thu nước hiệu quả nhất. Lưu ý: pha đúng hướng dẫn trên bao bì, không pha loãng hay đặc hơn.
– Nước dừa tươi: Giàu kali tự nhiên, dễ uống, hỗ trợ bù điện giải nhẹ. Tuy nhiên, không thay thế hoàn toàn oresol nếu tiêu chảy nặng.
– Nước lọc ấm: Uống từng ngụm nhỏ, liên tục. Có thể thêm chút muối và đường theo công thức WHO (nếu không có oresol): 1 lít nước + 6 thìa cà phê đường + ½ thìa cà phê muối.
– Trà gừng loãng hoặc nước gạo rang: Có tính ấm, giúp làm dịu niêm mạc ruột, giảm co thắt nhẹ.
Những đồ uống cần tránh tuyệt đối
– Nước ngọt có ga, nước trái cây đóng chai: Đường fructose và sorbitol trong các loại này có thể làm tiêu chảy nặng hơn do tăng áp lực thẩm thấu trong lòng ruột.
– Cà phê, trà đặc, rượu bia: Gây lợi tiểu, làm mất nước nhanh hơn và kích thích nhu động ruột.
– Sữa và chế phẩm từ sữa (trừ men vi sinh dạng men sống): Nhiều người tạm thời mất men lactase sau tiêu chảy, uống sữa dễ gây đầy bụng, tiêu chảy kéo dài.
Khi nào cần đi khám thay vì chỉ tự bù nước?
Bạn nên đến cơ sở y tế nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau:
– Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày ở người lớn (trên 24 giờ ở trẻ nhỏ)
– Phân có máu, mủ hoặc đen như bã cà phê
– Sốt cao > 38,5°C kèm nôn liên tục
– Dấu hiệu mất nước rõ: mắt trũng, da nhăn, không tiểu trên 6 giờ
– Đau bụng dữ dội, không giảm sau khi đi ngoài
Trong phòng khám, tôi thường thấy nhiều bệnh nhân cố nhịn ăn, chỉ uống nước lọc – điều này khiến cơ thể suy kiệt nhanh hơn. Hãy nhớ: bù nước đúng cách là nền tảng, nhưng cũng cần ăn nhẹ các thực phẩm dễ tiêu (cháo, súp, chuối…) để ruột phục hồi. Đừng vội dùng thuốc cầm tiêu chảy nếu chưa rõ nguyên nhân – đôi khi nó làm chậm quá trình đào thải vi khuẩn/virus ra khỏi cơ thể.
Nếu bạn đang chăm con nhỏ hoặc người già, hãy chủ động dự trữ sẵn gói oresol trong tủ thuốc gia đình. Một gói pha đúng có thể ngăn ngừa được nhập viện vì mất nước.
