Bị nôn liên tục phải làm sao?

Chào bạn, tôi hiểu cảm giác bất an khi bị nôn liên tục — đặc biệt khi nó kéo dài và khiến bạn kiệt sức. Tình trạng này không chỉ đơn thuần là rối loạn tiêu hóa thông thường, mà có thể phản ánh một vấn đề nghiêm trọng hơn như nhiễm trùng, tắc ruột, ngộ độc thực phẩm, hoặc thậm chí là các bệnh lý nội khoa cấp tính. Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ ràng những nguyên nhân thường gặp, dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, và cách xử trí phù hợp.

Nguyên nhân phổ biến gây nôn liên tục

– Nhiễm virus dạ dày – ruột (viêm dạ dày ruột cấp): Thường đi kèm tiêu chảy, sốt nhẹ, khởi phát đột ngột sau khi ăn thực phẩm bẩn.
– Ngộ độc thực phẩm: Nôn xuất hiện nhanh (trong vài giờ sau ăn), đôi khi kèm co giật hoặc rối loạn ý thức nếu độc tố mạnh.
– Tắc ruột hoặc bán tắc ruột: Nôn vọt, có dịch mật hoặc phân, kèm đau bụng quặn từng cơn và bí trung – đại tiện.
– Thai nghén (ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ): Nôn liên tục vào buổi sáng hoặc cả ngày, đặc biệt trong tam cá nguyệt đầu.
– Rối loạn chuyển hóa hoặc thần kinh: Như tăng áp lực nội sọ, viêm màng não, suy thận cấp, hoặc hạ đường huyết nặng.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Nôn kéo dài trên 12 giờ ở người lớn hoặc trên 6 giờ ở trẻ em mà không uống được nước.
– Nôn ra máu tươi, dịch nâu như bã cà phê, hoặc dịch vàng xanh có mùi phân.
– Kèm đau bụng dữ dội, cứng bụng, sốt cao >38.5°C, hoặc lú lẫn.
– Có dấu hiệu mất nước nặng: khô miệng, tiểu ít (dưới 3 lần/ngày), mạch nhanh, da nhăn nheo.
– Tiền sử chấn thương đầu gần đây hoặc đang dùng thuốc mới có thể gây tác dụng phụ trên tiêu hóa.

Cách xử trí tại nhà và phòng ngừa mất nước

– Tạm ngưng ăn trong 4–6 giờ đầu, chỉ uống từng ngụm nhỏ nước oresol, nước dừa loãng hoặc nước muối pha loãng.
– Không tự ý dùng thuốc chống nôn (như metoclopramide hay domperidone) nếu chưa rõ nguyên nhân — có thể che lấp triệu chứng nặng.
– Khi bắt đầu ăn lại, chọn thức ăn lỏng, dễ tiêu: cháo trắng, súp rau, bánh mì nướng — tránh sữa, dầu mỡ, cay nóng.
– Theo dõi sát: Ghi lại tần suất nôn, màu sắc dịch nôn, lượng nước tiểu và tình trạng tỉnh táo.
– Giữ ấm bụng, nằm nghiêng để tránh hít sặc khi nôn, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người già.

Khi nào nên đến bệnh viện?

Bạn cần đến cơ sở y tế ngay nếu:
– Không thể uống nổi một ngụm nước trong 6–8 giờ.
– Xuất hiện bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào nêu trên.
– Đang mang thai và nôn quá mức (nghi ngờ nôn nghén nặng – hyperemesis gravidarum).
– Có bệnh nền như tiểu đường, suy gan, suy thận hoặc đang hóa trị.

Trong nhiều trường hợp tôi gặp tại phòng khám, nôn liên tục là biểu hiện đầu tiên của một tình trạng nội khoa cấp — và can thiệp sớm giúp tránh biến chứng nguy hiểm như trụy tim do mất điện giải hoặc thủng ruột.

Bị nôn liên tục không phải lúc nào cũng “chỉ là do ăn trúng đồ” — đó có thể là lời cảnh báo từ cơ thể về một rối loạn nghiêm trọng. Đừng cố chịu đựng hay tự điều trị tại nhà quá lâu. Nếu triệu chứng kéo dài hơn nửa ngày kèm mệt mỏi rõ rệt, hãy đến bệnh viện để được đánh giá toàn diện — từ xét nghiệm máu, điện giải đến chẩn đoán hình ảnh nếu cần. Sức khỏe tiêu hóa của bạn xứng đáng được quan tâm kịp thời.