Bé sơ sinh bị tiêu chảy phải làm sao?
Chào bạn,
Khi bé sơ sinh bị tiêu chảy, điều quan trọng nhất là bù đủ nước và điện giải, đồng thời theo dõi sát các dấu hiệu bất thường để kịp thời đưa bé đi khám. Ở lứa tuổi này, cơ thể bé rất non nớt, chỉ cần mất nước nhẹ cũng có thể diễn tiến nhanh thành tình trạng nghiêm trọng.
Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh thường do nhiễm virus (đặc biệt là Rotavirus), dị ứng protein trong sữa, hoặc tác dụng phụ của kháng sinh. Tuy nhiên, dù nguyên nhân là gì, cách xử trí ban đầu tại nhà vẫn cần tuân thủ nguyên tắc an toàn và khoa học.
Nguyên nhân thường gặp khiến bé sơ sinh bị tiêu chảy
– Nhiễm virus đường ruột: Rotavirus là tác nhân phổ biến nhất, gây tiêu chảy cấp kèm nôn, sốt nhẹ.
– Dị ứng hoặc không dung nạp sữa: Bé có thể phản ứng với protein trong sữa mẹ (nếu mẹ ăn thực phẩm gây dị ứng) hoặc sữa công thức.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số kháng sinh làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến tiêu chảy.
– Vệ sinh kém: Dụng cụ bú, tay người chăm sóc không sạch có thể đưa vi khuẩn vào hệ tiêu hóa non yếu của bé.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa bé đi khám ngay
Bạn không nên chần chừ nếu bé có bất kỳ dấu hiệu sau:
– Mất nước: Miệng khô, da nhăn, mắt trũng, khóc không nước mắt, thóp lõm (ở trẻ dưới 18 tháng), hoặc không ướt tã trong 8–12 giờ.
– Sốt cao (>38°C ở trẻ dưới 3 tháng).
– Nôn nhiều, không giữ được sữa hoặc nước.
– Phân có máu, chất nhầy, hoặc mùi rất hôi, khác thường.
– Tiêu chảy kéo dài trên 2–3 ngày mà không cải thiện.
– Bé dưới 3 tháng tuổi: Ở độ tuổi này, mọi biểu hiện bất thường đều cần được bác sĩ đánh giá sớm.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều trường hợp bé nhập viện muộn do cha mẹ chủ quan nghĩ “tiêu chảy sơ sinh là bình thường”. Thực tế, mất nước ở trẻ nhỏ có thể dẫn đến trụy tim, co giật, thậm chí tử vong nếu không xử trí kịp thời.
Hướng dẫn chăm sóc bé tại nhà an toàn và hiệu quả
– Tiếp tục cho bú mẹ thường xuyên: Sữa mẹ không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn chứa kháng thể tự nhiên giúp bé chống lại nhiễm trùng. Hãy cho bé bú nhiều cữ hơn, mỗi lần ngắn hơn để tránh nôn trớ.
– Với bé bú sữa công thức: Không pha loãng sữa — điều này làm thiếu dinh dưỡng và có thể khiến tình trạng nặng hơn. Có thể cho bé uống thêm nước đun sôi để nguội giữa các cữ bú nếu trời nóng hoặc bé ra mồ hôi nhiều.
– Chỉ dùng ORS (dung dịch oresol) khi có chỉ định của bác sĩ: Dù ORS rất hiệu quả trong bù nước, nhưng liều lượng sai ở trẻ sơ sinh có thể gây rối loạn điện giải. Tuyệt đối không tự ý pha hoặc cho uống theo kinh nghiệm dân gian.
– Chăm sóc da vùng tã kỹ lưỡng: Mỗi lần thay tã, rửa nhẹ bằng nước ấm, lau khô và thoa kem chứa kẽm oxit để bảo vệ da. Hăm tã sẽ làm bé đau rát, quấy khóc và khó bú.
– Tuyệt đối không dùng thuốc cầm tiêu chảy: Các thuốc như loperamide chống chỉ định ở trẻ sơ sinh vì có thể gây liệt ruột, bí phân, thậm chí ngộ độc.
Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh không bao giờ là “chuyện nhỏ”. Dù đa số trường hợp do virus và tự khỏi trong vài ngày, nhưng mất nước mới là mối nguy thực sự.
Nếu bé vẫn bú tốt, tiểu đều, tỉnh táo — bạn có thể theo dõi tại nhà với các biện pháp trên. Nhưng chỉ cần một dấu hiệu bất thường, hãy đưa bé đến cơ sở y tế ngay. Đặc biệt với trẻ dưới 3 tháng tuổi, việc thăm khám sớm luôn là lựa chọn an toàn nhất.
Hãy nhớ: Phòng ngừa tốt hơn điều trị. Rửa tay kỹ trước khi chăm sóc bé, tiệt trùng dụng cụ bú, và duy trì nuôi con bằng sữa mẹ là những “lá chắn” tự nhiên mạnh mẽ nhất cho hệ tiêu hóa non nớt của con bạn.
