Sỏi bàng quang là gì và có nguy hiểm không?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ. Sỏi bàng quang là những khối cứng hình thành trong bàng quang do khoáng chất trong nước tiểu bị ứ đọng và kết tinh lại. Khác với sỏi thận – thường hình thành ở thận rồi di chuyển xuống – sỏi bàng quang lại hình thành ngay tại bàng quang, chủ yếu khi bạn không thể tiểu hết nước tiểu mỗi lần đi vệ sinh.
Nguyên nhân thường gặp gây sỏi bàng quang
Sỏi bàng quang hiếm khi xuất hiện ở người có chức năng tiểu tiện bình thường. Đa số trường hợp liên quan đến tình trạng ứ đọng nước tiểu kéo dài, cụ thể như:
– Bàng quang không làm rỗng hoàn toàn: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Khi nước tiểu còn sót lại, các muối khoáng (như canxi, oxalat, urat) sẽ cô đặc và kết tủa thành tinh thể, dần tạo thành sỏi.
– Phì đại tuyến tiền liệt: Ở nam giới trung niên trở lên, tuyến tiền liệt to chèn ép niệu đạo, cản trở dòng tiểu và khiến nước tiểu ứ lại trong bàng quang.
– Rối loạn thần kinh kiểm soát bàng quang: Các bệnh như đái tháo đường, chấn thương tủy sống, hoặc đa xơ cứng có thể làm mất khả năng cảm nhận hoặc điều khiển việc tiểu tiện.
– Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát: Vi khuẩn có thể tạo “lõi” cho tinh thể bám vào và phát triển thành sỏi, đặc biệt là sỏi struvite.
– Dị dạng bẩm sinh hoặc biến chứng sau phẫu thuật tiết niệu: Một số người có túi thừa bàng quang hoặc hẹp niệu đạo bẩm sinh, dễ tạo điều kiện cho sỏi hình thành.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám sớm
Sỏi nhỏ đôi khi không gây triệu chứng và chỉ tình cờ phát hiện qua siêu âm. Tuy nhiên, nếu bạn gặp các dấu hiệu sau, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa tiết niệu:
– Đau vùng bụng dưới, đặc biệt là khi bàng quang đầy hoặc đang đi tiểu.
– Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ngắt quãng hoặc dòng tiểu yếu.
– Nước tiểu đục, có mùi hôi, hoặc lẫn máu (tiểu máu).
– Cảm giác tiểu không hết, phải rặn hoặc ấn bụng mới tiểu được.
– Sốt kèm tiểu đau – có thể là dấu hiệu nhiễm trùng do sỏi gây tắc nghẽn.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan vì “chỉ đau nhẹ”, đến khi sỏi to gây viêm bàng quang mạn tính hoặc suy thận mới đi khám – lúc đó việc điều trị phức tạp hơn rất nhiều.
Hướng dẫn xử trí và phòng ngừa sỏi bàng quang
Tùy kích thước và nguyên nhân, cách xử lý sẽ khác nhau, nhưng bạn có thể chủ động giảm nguy cơ hoặc hỗ trợ điều trị bằng các biện pháp sau:
– Uống đủ nước: Ít nhất 2–2,5 lít/ngày giúp làm loãng nước tiểu, giảm nguy cơ kết tinh khoáng chất.
– Không nhịn tiểu: Hãy đi tiểu ngay khi có nhu cầu và cố gắng tiểu hết, tránh ứ đọng.
– Điều trị dứt điểm các bệnh nền: Như phì đại tiền liệt tuyến, nhiễm trùng tiểu, hoặc rối loạn thần kinh bàng quang.
– Hạn chế thực phẩm giàu oxalat hoặc muối nếu bạn có tiền sử sỏi tiết niệu.
– Không tự ý dùng thuốc lợi tiểu hoặc kháng sinh khi chưa có chỉ định – điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng ứ nước tiểu.
Với sỏi nhỏ, bác sĩ có thể khuyên bạn uống nhiều nước để sỏi tự đào thải. Nhưng nếu sỏi lớn hơn 1 cm hoặc gây tắc nghẽn, các thủ thuật như tán sỏi nội soi (qua niệu đạo) hoặc phẫu thuật sẽ cần thiết.
Sỏi bàng quang tuy không phổ biến bằng sỏi thận, nhưng lại thường phản ánh một vấn đề sâu xa hơn về chức năng tiểu tiện. Đừng xem nhẹ các triệu chứng tiểu bất thường – đó có thể là lời cảnh báo từ cơ thể. Việc chẩn đoán sớm qua siêu âm hoặc chụp X-quang đơn giản có thể giúp bạn tránh được biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng huyết hay tổn thương thận vĩnh viễn. Nếu bạn đang có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy đi khám chuyên khoa tiết niệu càng sớm càng tốt.
