Vắc xin “bạch hầu – ho gà – uốn ván” là gì và ai cần tiêm?
Chào bạn, vắc xin “bạch hầu – ho gà – uốn ván” (thường gọi tắt là vắc xin DPT hoặc Tdap/Td tùy công thức) là loại vắc xin phối hợp giúp phòng ngừa đồng thời ba bệnh do vi khuẩn: bạch hầu, ho gà và uốn ván — đều là những bệnh có thể gây biến chứng nặng, thậm chí tử vong nếu không được phòng ngừa. Tùy vào thành phần bổ sung, vắc xin này có thể mở rộng thành 4, 5 hoặc 6 trong 1 để bảo vệ thêm khỏi các bệnh khác như bại liệt, viêm gan B hay nhiễm Hib.
Các loại vắc xin phổ biến hiện nay
Trên thực tế, không phải chỉ có một loại vắc xin “3 trong 1”. Tùy theo độ tuổi, lịch sử tiêm chủng và mục tiêu phòng bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn công thức phù hợp:
– Vắc xin 3 trong 1 (chỉ chứa thành phần bạch hầu – ho gà – uốn ván):
- Adacel (Canada) và Boostrix (Bỉ) là hai loại tiêu biểu, thường được chỉ định cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn, đặc biệt trong các liều nhắc lại hoặc tiêm cho phụ nữ mang thai.
– Vắc xin 4 trong 1:
- Tetraxim (Pháp) bổ sung thêm thành phần phòng bại liệt, dùng cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên.
- Pentaxim (Pháp) bao gồm các thành phần phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và các bệnh do vi khuẩn Hib (gây viêm màng não, viêm phổi ở trẻ nhỏ).
- Infanrix Hexa (Bỉ) và Hexaxim (Pháp) là lựa chọn toàn diện nhất cho trẻ nhỏ, kết hợp phòng 6 bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh do Hib.
- Thường được tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 2 tuổi, tùy theo hướng dẫn cụ thể của từng loại.
Ai nên tiêm vắc xin này?
– Trẻ em: Đây là nhóm đối tượng bắt buộc phải tiêm theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Các liều cơ bản thường bắt đầu từ 2 tháng tuổi và kéo dài đến 18 tháng, tùy lịch tiêm.
– Trẻ lớn và người trưởng thành: Nếu chưa tiêm đủ liều trong thời thơ ấu hoặc chưa tiêm nhắc lại, bạn nên tiêm một liều Tdap (phiên bản dành cho người lớn) để duy trì miễn dịch, đặc biệt trước khi tiếp xúc gần với trẻ sơ sinh.
– Phụ nữ mang thai: Đây là nhóm đặc biệt quan trọng. Tổ chức Y tế Thế giới và các hướng dẫn lâm sàng hiện nay đều khuyến cáo tiêm 1 liều Tdap trong mỗi thai kỳ, tốt nhất từ tuần 27 đến 36, để truyền kháng thể bảo vệ bé khỏi ho gà và uốn ván sơ sinh trong những tháng đầu đời — giai đoạn mà trẻ chưa đủ tuổi để tiêm vắc xin.
Lời khuyên từ bác sĩ
Trong thực hành lâm sàng, tôi thấy nhiều người chủ quan rằng “mình đã tiêm hồi nhỏ rồi, không cần tiêm lại”. Tuy nhiên, miễn dịch với ho gà và uốn ván suy giảm theo thời gian, và người lớn hoàn toàn có thể mắc bệnh rồi lây cho trẻ sơ sinh — đối tượng dễ tử vong nhất do ho gà. Vì vậy, việc tiêm nhắc lại không chỉ bảo vệ bạn, mà còn tạo “lá chắn miễn dịch” cho cả gia đình.
Nếu bạn đang nuôi con nhỏ, mang thai, hoặc làm việc trong môi trường y tế/giáo dục, hãy trao đổi với bác sĩ để cập nhật lịch tiêm phù hợp. Đừng đợi đến khi có dịch mới hành động — phòng bệnh luôn hiệu quả và an toàn hơn điều trị.
