Tiêm vắc xin sởi có cần thiết không?
Chào bạn,
Vâng, tiêm vắc xin sởi là cần thiết và cực kỳ quan trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Sởi không phải là bệnh “lành tính” như nhiều người lầm tưởng — đây là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây viêm phổi, viêm não, thậm chí tử vong nếu không được phòng ngừa và điều trị kịp thời. Vắc xin sởi chính là hàng rào bảo vệ hiệu quả nhất cho con bạn.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về vai trò, lợi ích và những điều bạn cần biết khi đưa con đi tiêm vắc xin sởi.
Vì sao vắc xin sởi lại quan trọng?
– Sởi là bệnh dễ lây lan: Virus sởi lây qua đường hô hấp, chỉ cần tiếp xúc với người bệnh trong không gian kín là có thể nhiễm. Một người mắc sởi có thể lây cho 12–18 người chưa có miễn dịch.
– Biến chứng nghiêm trọng: Khoảng 1/10 trẻ mắc sởi bị viêm tai giữa, 1/20 bị viêm phổi, và 1/1.000 có thể bị viêm não — dẫn đến di chứng thần kinh vĩnh viễn hoặc tử vong.
– Miễn dịch từ mẹ không đủ: Trẻ sơ sinh tuy nhận kháng thể từ mẹ, nhưng lượng này suy giảm nhanh sau 6–9 tháng tuổi, để lại “khoảng trống miễn dịch” trước khi hệ miễn dịch tự tạo ra kháng thể.
– Vắc xin sởi an toàn và hiệu quả: Sau hơn 50 năm sử dụng toàn cầu, vắc xin sởi (thường kết hợp với quai bị và rubella – MMR) đã giúp giảm hơn 99% ca mắc sởi tại nhiều quốc gia.
Dấu hiệu cho thấy trẻ cần tiêm vắc xin sởi đúng lịch
– Trẻ tròn 9 tháng tuổi (liều đầu tiên theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia).
– Trẻ 18 tháng tuổi (mũi nhắc lại để đảm bảo miễn dịch bền vững).
– Trẻ chưa từng mắc sởi và chưa tiêm đủ 2 mũi vắc xin.
– Trẻ sống hoặc đi đến vùng đang có dịch sởi — lúc này có thể tiêm sớm hơn theo hướng dẫn của bác sĩ.
Lưu ý: Nếu trẻ đã từng mắc sởi, cơ thể thường có miễn dịch suốt đời và không cần tiêm — nhưng việc chẩn đoán sởi lâm sàng đôi khi nhầm với các bệnh phát ban khác, nên vẫn nên xác nhận qua xét nghiệm nếu nghi ngờ.
Những hiểu lầm phổ biến về vắc xin sởi
– “Sởi giờ ít gặp nên không cần tiêm”: Đúng là tỷ lệ sởi giảm nhờ tiêm chủng, nhưng nếu tỷ lệ tiêm giảm, dịch sẽ bùng phát trở lại — như đã xảy ra ở nhiều nước châu Âu và Mỹ trong thập kỷ qua.
– “Vắc xin sởi gây tự kỷ”: Nghiên cứu gốc năm 1998 đưa ra giả thuyết này đã bị rút lại vì gian lận dữ liệu. Hàng trăm nghiên cứu sau đó khẳng định không có liên hệ giữa vắc xin MMR và tự kỷ.
– “Trẻ khỏe mạnh thì không sao”: Ngay cả trẻ khỏe cũng có thể gặp biến chứng nặng nếu mắc sởi — vì virus tấn công hệ miễn dịch, làm suy yếu khả năng chống lại các bệnh khác trong nhiều tháng sau đó.
Hướng dẫn tiêm vắc xin sởi an toàn cho trẻ
– Đúng lịch: Mũi 1 lúc 9 tháng, mũi 2 lúc 18 tháng. Nếu tiêm dịch vụ (MMR), có thể bắt đầu từ 12 tháng.
– Không tiêm khi trẻ sốt cao, mắc bệnh cấp tính hoặc suy giảm miễn dịch nặng — nhưng cảm nhẹ, ho, sổ mũi không phải là chống chỉ định.
– Theo dõi sau tiêm: Một số trẻ có thể sốt nhẹ, phát ban nhẹ sau 7–10 ngày — đây là phản ứng bình thường, không nguy hiểm.
– Ghi chép đầy đủ sổ tiêm: Giúp theo dõi lịch nhắc lại và cung cấp thông tin khi nhập học, đi du lịch.
Là một bác sĩ nhi, tôi thường xuyên chứng kiến những ca sởi nặng ở trẻ chưa tiêm vắc xin — nhiều em nhập viện trong tình trạng viêm phổi, co giật, thậm chí hôn mê. Trong khi đó, vắc xin sởi là một trong những loại vắc xin an toàn và hiệu quả nhất trong lịch sử y học. Việc tiêm chủng không chỉ bảo vệ con bạn, mà còn góp phần duy trì “miễn dịch cộng đồng”, giúp bảo vệ cả những trẻ không thể tiêm vì lý do y khoa.
Vì vậy, đừng chần chừ. Hãy đưa con đi tiêm vắc xin sởi đúng lịch — đó là món quà sức khỏe quý giá nhất bạn có thể trao cho bé trong những năm đầu đời.
