Thủng màng nhĩ có nguy hiểm không và có tự lành không?

Chào bạn,

Thủng màng nhĩ là tình trạng có lỗ thủng trên màng ngăn giữa ống tai ngoài và tai giữa. Dù nghe có vẻ đáng lo, nhưng trong nhiều trường hợp, tổn thương này có thể tự lành — đặc biệt nếu lỗ thủng nhỏ và không bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu không được theo dõi đúng cách, thủng màng nhĩ có thể dẫn đến mất thính lực kéo dài, viêm tai giữa mạn tính hoặc thậm chí ảnh hưởng đến các cấu trúc sâu hơn trong tai.

Nguyên nhân thường gặp gây thủng màng nhĩ

– Chấn thương tai: Dùng tăm bông quá sâu, tai nạn, hoặc chấn động mạnh (ví dụ tiếng nổ gần tai).
– Viêm tai giữa cấp: Áp lực dịch mủ trong tai giữa tăng cao, làm vỡ màng nhĩ để giải phóng mủ — đây là cơ chế “xả van” tự nhiên của cơ thể.
– Thay đổi áp suất đột ngột: Như khi lặn sâu, bay cao hoặc thay đổi độ cao nhanh mà không cân bằng áp suất tai (barotrauma).
– Dị vật hoặc côn trùng chui vào tai: Gây tổn thương cơ học trực tiếp lên màng nhĩ.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

– Đau tai đột ngột, dữ dội rồi giảm nhanh (thường là dấu hiệu màng nhĩ vừa vỡ).
– Chảy dịch từ tai: máu, mủ vàng hoặc dịch trong.
– Nghe kém, ù tai một bên, cảm giác “tai bị ù” như đang nghe qua lớp bông.
– Chóng mặt, mất thăng bằng — điều này gợi ý tổn thương lan đến tai trong.
– Sốt kéo dài hoặc tái phát, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân nghĩ “chỉ là chảy nước tai bình thường”, nhưng thực tế đã bị thủng màng nhĩ kèm viêm tai giữa mạn tính — dẫn đến xơ hóa màng nhĩ và mất thính lực vĩnh viễn nếu không can thiệp sớm.

Màng nhĩ thủng có tự lành được không?

Câu trả lời là có, nhưng phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

– Lỗ thủng nhỏ (<2 mm), không nhiễm trùng, không tiếp xúc với nước: thường lành trong 2–8 tuần.
– Ở trẻ em, khả năng tái tạo màng nhĩ tốt hơn người lớn nhờ tuần hoàn máu dồi dào và mô hồi phục nhanh.
– Lỗ thủng lớn, kéo dài >3 tháng, hoặc kèm viêm nhiễm tái đi tái lại: rất khó tự lành và cần can thiệp y khoa.

Nếu sau 2–3 tháng không thấy cải thiện thính lực hoặc vẫn còn chảy dịch, bạn nên được nội soi tai và có thể cần phẫu thuật vá màng nhĩ (myringoplasty).

Bạn có nghe được khi màng nhĩ bị thủng?

Vẫn nghe được, nhưng thính lực thường giảm từ nhẹ đến trung bình — khoảng 20–40 decibel, tương đương với việc bịt nhẹ một bên tai.

Mức độ suy giảm phụ thuộc vào:
– Kích thước lỗ thủng (càng lớn, nghe càng kém).
– Vị trí thủng (gần trung tâm màng nhĩ ảnh hưởng nhiều hơn).
– Có kèm tổn thương chuỗi xương con hay không.

May mắn là hầu hết trường hợp mất thính lực do thủng màng nhĩ là tạm thời và hồi phục hoàn toàn sau khi màng nhĩ lành.

Cách chăm sóc tai khi bị thủng màng nhĩ

– Tuyệt đối không để nước vào tai: Dùng nút tai silicon hoặc bông tẩm vaseline khi tắm, gội.
– Không ngoáy tai, không dùng tăm bông: Dù chỉ lau nhẹ ngoài vành tai cũng đủ — đừng đưa bất kỳ vật gì vào sâu ống tai.
– Tránh bơi lội, lặn, xông hơi: Môi trường ẩm ướt làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
– Không nhỏ thuốc tai tùy tiện: Một số thuốc nhỏ tai (như chứa neomycin) có thể độc cho tai trong nếu màng nhĩ thủng.
– Lau dịch tiết nhẹ nhàng: Dùng gạc sạch thấm khô bên ngoài, không cố hút hay nặn dịch.

Đặc biệt lưu ý với trẻ em

Trẻ nhỏ dễ bị thủng màng nhĩ do viêm tai giữa — vì vòi nhĩ ngắn và nằm ngang hơn người lớn, khiến vi khuẩn dễ xâm nhập.

Dấu hiệu ở trẻ có thể không điển hình: quấy khóc, kéo tai, sốt không rõ nguyên nhân, chậm phản ứng với âm thanh.

Nếu nghi ngờ, hãy đưa trẻ đi khám ngay trong 24–48 giờ. Đa số trẻ hồi phục tốt, nhưng nếu để viêm mạn tính, có thể ảnh hưởng đến phát triển ngôn ngữ và học tập.

Thủng màng nhĩ tuy có thể tự lành, nhưng không nên chủ quan. Việc giữ tai khô, tránh nhiễm trùng và theo dõi sát là chìa khóa giúp màng nhĩ hồi phục tự nhiên. Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài quá 2–3 tuần, kèm nghe kém hoặc chóng mặt, bạn cần được khám chuyên khoa tai mũi họng — vì chậm trễ điều trị có thể dẫn đến di chứng thính lực vĩnh viễn.

Hãy nhớ: tai là cơ quan tinh tế. Một chút cẩn trọng hôm nay có thể bảo vệ thính giác của bạn — hoặc con bạn — suốt đời.