Tai bị ù là dấu hiệu của bệnh gì và có nguy hiểm không?
Chào bạn! Tình trạng tai bị ù (hay còn gọi là ù tai) khá phổ biến và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân — từ đơn giản như ráy tai tích tụ đến các vấn đề thần kinh – thính giác phức tạp hơn. Trong đa số trường hợp, ù tai là tạm thời và không nguy hiểm, nhưng nếu kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng khác, đó có thể là tín hiệu cảnh báo cần được đánh giá y khoa sớm.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về những nguyên nhân thường gặp, dấu hiệu đáng lo ngại, và cách xử trí phù hợp để bạn chủ động bảo vệ sức khỏe thính giác của mình.
Nguyên nhân thường gặp khiến tai bị ù
– Tích tụ ráy tai: Ráy tai quá nhiều có thể tạo thành nút chặn, làm giảm khả năng dẫn truyền âm thanh và gây cảm giác ù đặc trong tai.
– Viêm tai giữa hoặc viêm tai ngoài: Nhiễm trùng ở tai có thể gây sưng, ứ dịch và thay đổi áp lực trong hòm nhĩ, dẫn đến ù tai kèm đau hoặc sốt.
– Rối loạn tuần hoàn tai trong: Giảm lưu lượng máu đến ốc tai (do huyết áp thấp, thiếu máu, xơ vữa động mạch) có thể ảnh hưởng đến chức năng thính giác.
– Tiếp xúc với tiếng ồn lớn: Nghe nhạc quá to, làm việc trong môi trường ồn ào lâu ngày có thể tổn thương tế bào lông trong ốc tai — nguyên nhân phổ biến của ù tai mạn tính.
– Rối loạn khớp thái dương – hàm (TMJ): Cơn đau hoặc căng cứng ở khớp nối hàm và sọ đôi khi lan lên tai, gây cảm giác ù hoặc đầy tai.
– Bệnh Meniere: Một rối loạn nội tai đặc trưng bởi cơn chóng mặt dữ dội, ù tai, mất thăng bằng và suy giảm thính lực theo từng đợt.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân trẻ tuổi đến vì ù tai sau một đêm đi club, hoặc người lớn tuổi than phiền “nghe tiếng ve kêu suốt ngày” — mỗi trường hợp đều cần được tìm hiểu kỹ bối cảnh cá nhân để chẩn đoán chính xác.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay
Mặc dù ù tai thường lành tính, nhưng bạn không nên chủ quan nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau:
– Ù tai chỉ xảy ra ở một bên và kéo dài trên 48 giờ.
– Kèm theo chóng mặt, buồn nôn, mất thăng bằng.
– Suy giảm thính lực đột ngột hoặc cảm giác nghe kém rõ rệt.
– Có đau tai, sốt, chảy dịch từ ống tai.
– Triệu chứng xuất hiện sau chấn thương đầu hoặc tiếp xúc với tiếng nổ lớn.
Đây có thể là biểu hiện của tổn thương thần kinh thính giác, u dây thần kinh VIII (u thần kinh thính giác), hoặc các bệnh lý nội khoa nghiêm trọng khác cần can thiệp kịp thời.
Cách giảm ù tai tại nhà và phòng ngừa tái phát
Nếu ù tai nhẹ và không kèm triệu chứng nguy hiểm, bạn có thể thử một số biện pháp sau:
– Giữ tai khô và sạch, tránh ngoáy tai sâu bằng tăm bông — điều này dễ đẩy ráy vào sâu hơn hoặc gây trầy xước ống tai.
– Hạn chế tiếp xúc tiếng ồn: Đeo nút tai khi ở môi trường ồn, giảm âm lượng khi nghe nhạc qua tai nghe.
– Quản lý căng thẳng: Lo âu, mất ngủ có thể làm nặng thêm cảm giác ù tai. Thiền, hít thở sâu hoặc vận động nhẹ giúp cải thiện đáng kể.
– Chườm ấm vùng tai – hàm: Nếu nghi do co cơ hoặc rối loạn TMJ, chườm ấm 10–15 phút có thể làm dịu triệu chứng.
– Uống đủ nước và kiểm soát huyết áp: Tuần hoàn tốt giúp nuôi dưỡng tế bào thính giác hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, không tự ý dùng thuốc nhỏ tai hay kháng sinh nếu chưa có chẩn đoán — điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng, đặc biệt nếu màng nhĩ đã bị thủng.
Khi nào cần thăm khám chuyên khoa Tai – Mũi – Họng?
Bạn nên đặt lịch khám nếu:
– Triệu chứng kéo dài trên 1 tuần mà không rõ nguyên nhân.
– Ù tai ảnh hưởng đến giấc ngủ, công việc hoặc tâm trạng.
– Có tiền sử bệnh tim mạch, tiểu đường, hoặc đang dùng thuốc độc cho tai (như một số kháng sinh aminoglycoside).
Bác sĩ có thể thực hiện soi tai, đo thính lực (audiometry) hoặc chỉ định chụp MRI nếu nghi ngờ tổn thương thần kinh. Việc chẩn đoán sớm giúp ngăn ngừa biến chứng như điếc vĩnh viễn.
Tai bị ù tuy không luôn nguy hiểm, nhưng lại là “tiếng nói” của hệ thống thính giác khi nó đang gặp trục trặc. Trong nhiều trường hợp, đây là lời nhắc nhở bạn cần nghỉ ngơi, giảm stress, hoặc điều chỉnh lối sống. Tuy nhiên, nếu triệu chứng dai dẳng hoặc tiến triển xấu, đừng chần chừ — hãy đi khám để loại trừ những nguyên nhân tiềm ẩn có thể ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống của bạn.
