Ngứa cổ họng là dấu hiệu của bệnh gì và khi nào cần đi khám?

“Dạo này em cứ thấy ngứa rát ở cổ họng, nhất là về đêm, đôi khi còn ho sặc sụa. Không sốt, không sổ mũi, nhưng cảm giác rất khó chịu, như có gì vướng vướng trong họng. Em lo không biết có phải bị viêm họng, dị ứng hay do trào ngược dạ dày không – bác sĩ giúp em với ạ!”

Chuyên viên tư vấn

Chào bạn! Tình trạng ngứa cổ họng khá phổ biến và thường không nghiêm trọng, nhưng đôi khi lại là biểu hiện của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau – từ dị ứng, nhiễm virus cho đến trào ngược dạ dày – thực quản. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu nguyên nhân và biết cách xử lý phù hợp.

Nguyên nhân thường gặp gây ngứa cổ họng

– Viêm họng do virus hoặc vi khuẩn: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt khi kèm theo ho, đau rát họng hoặc sốt nhẹ.
– Dị ứng: Phấn hoa, bụi mịn, lông thú cưng hay nấm mốc có thể kích thích niêm mạc họng, gây ngứa và ho khan.
– Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD): Dịch acid trào lên họng vào ban đêm khiến bạn cảm thấy ngứa, vướng, thậm chí khàn tiếng mà không rõ nguyên nhân.
– Không khí khô: Thời tiết hanh khô hoặc môi trường máy lạnh lâu ngày làm niêm mạc họng mất độ ẩm, dễ kích ứng.
– Kích ứng hóa chất hoặc khói thuốc: Hít phải khói thuốc, hơi gas, hoặc các chất tẩy rửa mạnh cũng có thể gây ngứa cổ họng kéo dài.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám bác sĩ

– Ngứa cổ họng kéo dài trên 2 tuần mà không cải thiện.
– Kèm theo khó nuốt, nuốt vướng, khàn tiếng dai dẳng hoặc sụt cân bất thường.
– Có phù nề mặt, khó thở hoặc nổi mề đay – đây có thể là phản ứng dị ứng nặng.
– Triệu chứng xuất hiện sau bữa ăn, đặc biệt về đêm, nghi ngờ liên quan đến trào ngược.
– Ho ra máu hoặc sốt cao kéo dài – cần loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Cách giảm ngứa cổ họng tại nhà và phòng ngừa tái phát

– Súc họng bằng nước muối sinh lý ấm 2–3 lần/ngày giúp làm sạch và dịu niêm mạc.
– Uống đủ nước, giữ ẩm không khí bằng máy tạo ẩm nếu sống trong môi trường máy lạnh.
– Tránh tiếp xúc với dị nguyên: Đeo khẩu trang khi ra đường, vệ sinh chăn ga gối định kỳ nếu bạn bị dị ứng.
– Hạn chế ăn tối muộn, tránh đồ cay – chua – nhiều dầu mỡ nếu nghi ngờ trào ngược.
– Không lạm dụng thuốc ngậm hoặc xịt họng chứa kháng sinh hay corticoid mà không có chỉ định.

Khi nào ngứa cổ họng không đơn thuần là “viêm họng thông thường”?

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan nghĩ rằng ngứa cổ họng chỉ là “hỏng họng”, nhưng sau đó được chẩn đoán trào ngược dạ dày âm thầm hoặc viêm mũi xoang mạn tính gây nhỏ giọt dịch xuống họng. Một số trường hợp hiếm hơn liên quan đến rối loạn thần kinh cảm giác họng hoặc tổn thương vùng hầu – thanh quản. Vì vậy, đừng bỏ qua nếu triệu chứng dai dẳng hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Ngứa cổ họng thường lành tính, nhưng nếu kéo dài hoặc đi kèm các dấu hiệu bất thường, bạn nên đi khám để tìm đúng nguyên nhân – vì điều trị đúng gốc mới giúp dứt điểm triệu chứng. Trong nhiều trường hợp, chỉ cần điều chỉnh lối sống và tránh yếu tố kích thích là đủ; nhưng cũng có những tình huống cần can thiệp y khoa sớm để tránh biến chứng.