Nghẹt mũi kéo dài phải làm sao?

Chào bạn,
Nghẹt mũi là triệu chứng rất phổ biến, thường do viêm mũi dị ứng, cảm lạnh, viêm xoang hoặc thay đổi thời tiết. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. May mắn là đa số trường hợp nghẹt mũi có thể cải thiện rõ rệt nếu bạn áp dụng đúng phương pháp — từ chăm sóc tại nhà đến can thiệp y khoa khi cần.

Dưới đây là những thông tin chuyên sâu giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả, an toàn.

Nguyên nhân phổ biến gây nghẹt mũi

– Viêm mũi dị ứng: Do tiếp xúc với bụi, phấn hoa, lông thú… khiến niêm mạc mũi sưng nề, tăng tiết dịch.
– Cảm lạnh hoặc nhiễm virus: Gây viêm niêm mạc mũi, phù nề và tăng xuất tiết, thường đi kèm hắt hơi, sổ mũi trong.
– Viêm xoang cấp/mạn tính: Dịch mủ ứ đọng trong xoang, chèn ép lỗ thông mũi – xoang, dẫn đến nghẹt mũi kéo dài, đôi khi kèm đau mặt hoặc nhức đầu.
– Lệch vách ngăn mũi: Dị tật bẩm sinh hoặc chấn thương làm lệch cấu trúc bên trong mũi, cản trở luồng khí.
– Lạm dụng thuốc xịt co mạch: Dùng quá 3–5 ngày liên tục có thể gây “nghẹt mũi phản hồi” – tình trạng mũi càng xịt càng nghẹt.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám bác sĩ

– Nghẹt mũi kéo dài trên 10–14 ngày không cải thiện.
– Kèm theo sốt cao, đau mặt, mủ xanh đặc, giảm khứu giác – gợi ý viêm xoang.
– Chảy máu mũi thường xuyên hoặc một bên mũi nghẹt hoàn toàn – cần loại trừ khối u hoặc dị vật (ở trẻ nhỏ).
– Triệu chứng xuất hiện quanh năm, đặc biệt khi tiếp xúc với bụi, lông thú – nghi ngờ viêm mũi dị ứng mạn tính.
– Đã dùng thuốc xịt mũi nhiều ngày nhưng càng dùng càng phụ thuộc.

Cách chữa nghẹt mũi an toàn và hiệu quả tại nhà

– Rửa mũi bằng nước muối sinh lý 0,9%: Giúp làm sạch dịch nhầy, giảm phù nề niêm mạc. Nên thực hiện 2–3 lần/ngày, đặc biệt sau khi ra ngoài.
– Xông hơi với nước ấm + tinh dầu (bạc hà, khuynh diệp): Hơi ấm giúp giãn mạch, làm loãng dịch mũi, dễ thở hơn. Lưu ý không xông quá nóng để tránh bỏng niêm mạc.
– Nâng cao đầu khi ngủ: Dùng gối cao hơn bình thường giúp dịch mũi không ứ đọng, giảm nghẹt về đêm.
– Uống đủ nước: Giữ niêm mạc mũi ẩm, làm loãng dịch tiết, hỗ trợ đào thải virus hoặc dị nguyên.
– Tránh lạm dụng thuốc xịt co mạch: Chỉ dùng tối đa 3 ngày, và chỉ khi thật cần thiết. Thay vào đó, ưu tiên các sản phẩm rửa mũi hoặc thuốc kháng histamine (nếu do dị ứng).

Khi nào cần can thiệp y khoa?

Nếu nghẹt mũi do viêm xoang vi khuẩn, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh. Trường hợp viêm mũi dị ứng mạn tính, thuốc xịt corticosteroid tại chỗ (như mometasone, fluticasone) là lựa chọn an toàn, hiệu quả nếu dùng đúng cách. Với lệch vách ngăn hoặc polyp mũi, phẫu thuật nội soi mũi xoang có thể được cân nhắc khi điều trị nội khoa thất bại.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân tự ý dùng thuốc xịt mũi suốt cả tháng, dẫn đến “viêm mũi do thuốc” – tình trạng rất khó điều trị. Vì vậy, đừng chủ quan nếu nghẹt mũi kéo dài.

Nghẹt mũi tuy nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể, đặc biệt là giấc ngủ và hệ miễn dịch. Đa số trường hợp có thể kiểm soát tốt bằng chăm sóc tại nhà đúng cách. Tuy nhiên, nếu triệu chứng dai dẳng hoặc tái phát thường xuyên, bạn nên đi khám chuyên khoa Tai – Mũi – Họng để xác định nguyên nhân chính xác — vì “chữa đúng nguyên nhân mới dứt được triệu chứng”.