Nghẹt mũi có cách nào giảm nhanh tại nhà không?
Chào bạn! Nghẹt mũi tuy không nguy hiểm nhưng lại gây khó chịu rõ rệt – đặc biệt khi ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày. May mắn là có nhiều biện pháp đơn giản, an toàn bạn có thể áp dụng ngay tại nhà để làm thông thoáng đường thở. Tôi sẽ chia sẻ cụ thể dưới đây, kèm theo lời giải thích y khoa giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả.
Nguyên nhân phổ biến gây nghẹt mũi
Nghẹt mũi xảy ra khi niêm mạc mũi bị sưng nề do viêm, dị ứng hoặc tăng lưu lượng máu đến vùng này. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:
– Cảm lạnh hoặc cảm cúm: Virus gây viêm niêm mạc mũi, tăng tiết chất nhầy.
– Dị ứng mũi: Phấn hoa, bụi, lông thú… kích thích phản ứng miễn dịch, dẫn đến sưng và tiết dịch.
– Viêm xoang: Niêm mạc xoang phù nề, bít tắc lỗ thông xoang – mũi, gây nghẹt và đau mặt.
– Vẹo vách ngăn mũi: Cấu trúc bất thường khiến một bên mũi luôn hẹp hơn, dễ nghẹt.
– Chu kỳ mũi sinh lý: Cơ thể luân phiên cho một bên mũi “nghỉ ngơi” – hiện tượng bình thường, kéo dài 2–4 giờ/lần.
Các mẹo giảm nghẹt mũi nhanh, an toàn tại nhà
1. Kích thích phản xạ thông mũi bằng bấm huyệt
Một kỹ thuật đơn giản nhưng hiệu quả: dùng ngón tay ấn mạnh vào điểm giữa hai lông mày (huyệt Ấn đường) trong 20 giây, đồng thời ấn đầu lưỡi lên vòm miệng. Động tác này kích thích dây thần kinh sọ số V và VII, giúp giãn mạch máu mũi, giảm sưng nhanh. Bạn có thể lặp lại 3–4 lần khi cảm thấy mũi bí.
2. Hơi ấm và độ ẩm – “liều thuốc” tự nhiên cho mũi
– Xông hơi hoặc tắm nước nóng: Hơi nước làm loãng dịch nhầy, giảm viêm niêm mạc. Bạn có thể xông với nước nóng (giữ khoảng cách an toàn để tránh bỏng) hoặc đơn giản là tắm nước ấm trước khi ngủ.
– Chườm khăn ấm lên mũi và trán: Nhiệt độ nhẹ giúp giãn mạch, cải thiện lưu thông và làm dịu cảm giác nặng mặt.
– Dùng máy tạo ẩm trong phòng ngủ: Không khí khô làm mũi khô rát, dễ bít tắc. Máy tạo ẩm duy trì độ ẩm 40–60%, hỗ trợ hô hấp dễ dàng hơn vào ban đêm.
3. Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý
Rửa mũi bằng dung dịch muối 0,9% (hoặc nước muối biển sâu) giúp:
– Loại bỏ bụi, vi khuẩn, chất dị ứng bám trên niêm mạc.
– Giảm phù nề nhờ cơ chế thẩm thấu.
– Làm loãng dịch nhầy, hỗ trợ đào thải đờm hiệu quả.
Bạn nên rửa 1–2 lần/ngày, đặc biệt sau khi ra ngoài hoặc trước khi đi ngủ.
4. Điều chỉnh tư thế ngủ
– Nâng cao đầu khi ngủ: Dùng gối cao hơn bình thường hoặc kê thêm gối phụ. Tư thế này giúp dịch mũi không ứ đọng ở họng, giảm nghẹt và ho về đêm.
– Tránh nằm nghiêng quá lâu về một bên: Trọng lực khiến máu dồn về mũi phía dưới, làm sưng niêm mạc – đây là lý do nhiều người chỉ nghẹt một bên khi nằm.
5. Dưỡng ẩm và làm dịu bằng thảo dược nhẹ
Một vài giọt tinh dầu khuynh diệp, bạc hà hoặc gừng pha loãng đặt gần gối có thể giúp bạn hít thở dễ hơn nhờ tác dụng làm mát và giãn cơ trơn phế quản. Tuy nhiên, không nhỏ trực tiếp vào mũi – điều này có thể gây kích ứng niêm mạc.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Mặc dù nghẹt mũi thường tự hết trong 7–10 ngày, bạn nên đi khám nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
– Nghẹt mũi kéo dài trên 10–14 ngày không cải thiện.
– Đau mặt, sốt, dịch mũi vàng xanh đặc, có mùi hôi – gợi ý viêm xoang nhiễm khuẩn.
– Nghẹt một bên mũi dai dẳng, kèm chảy máu mũi hoặc giảm khứu giác – cần loại trừ polyp mũi hoặc khối u hiếm.
– Khó thở, thở khò khè, hoặc nghẹt mũi ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sinh hoạt.
Nghẹt mũi phần lớn là phản ứng sinh lý tạm thời, nhưng nếu lặp đi lặp lại hoặc kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của viêm mũi mạn tính, dị ứng chưa kiểm soát, hay bất thường cấu trúc mũi. Trong phòng khám, tôi thường khuyên bệnh nhân ưu tiên các biện pháp không dùng thuốc trước – như rửa mũi, tạo ẩm, điều chỉnh lối sống – thay vì lạm dụng thuốc xịt co mạch (có thể gây “nghiện mũi” nếu dùng quá 5 ngày).
Nếu bạn thử các mẹo trên 3–5 ngày mà không đỡ, đừng chần chừ – hãy đến gặp bác sĩ tai mũi họng để được đánh giá chính xác và điều trị đúng nguyên nhân.
