Lỗ tai bị ù và đóng vảy – có phải dấu hiệu của bệnh lý?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những triệu chứng rất cụ thể. Tình trạng ù tai kèm đóng vảy trong lỗ tai có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân — từ đơn giản như ráy tai tích tụ, đến các vấn đề da liễu hoặc nhiễm trùng. Tôi sẽ lần lượt giải đáp các câu hỏi của bạn một cách rõ ràng, dựa trên kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm lâm sàng.

Lỗ tai hay lỗ tai?

Cả hai cách viết “lỗ tai” và “lỗ tai” đều được dùng trong đời sống, nhưng “lỗ tai” mới là cách viết chuẩn theo tiếng Việt hiện đại. “Lổ tai” là cách viết sai chính tả, thường gặp do phát âm vùng miền hoặc thói quen gõ nhanh. Trong y văn và giao tiếp y khoa, chúng ta luôn dùng “lỗ tai”.

Bên trong lỗ tai

Khi bạn nói “bên trong lỗ tai”, thực chất bạn đang đề cập đến ống tai ngoài — đoạn đường dẫn từ vành tai đến màng nhĩ. Đây là một ống cong, dài khoảng 2,5 cm ở người lớn, được lót bởi da mỏng, có tuyến tiết ráy tai và lông tơ.

Phía sâu hơn ống tai là màng nhĩ, ngăn cách tai ngoài và tai giữa. Nếu bạn cảm thấy ngứa, vảy, hoặc ù sâu trong tai, rất có thể vấn đề không chỉ ở lỗ tai ngoài mà có thể liên quan đến ống tai, màng nhĩ, hoặc thậm chí tai giữa.

Lỗ tai là gì?

Lỗ tai là lối vào của ống tai ngoài, nằm ngay sau vành tai, là nơi tiếp nhận âm thanh đầu tiên trước khi truyền vào sâu bên trong. Về mặt giải phẫu, “lỗ tai” không phải là một cấu trúc riêng biệt mà là phần mở đầu của ống tai, dẫn đến màng nhĩ.

Nhiều người nhầm tưởng lỗ tai chỉ là cái “lỗ” nhỏ nhìn thấy được, nhưng thực ra nó là cửa ngõ của cả một hệ thống phức tạp gồm tai ngoài, tai giữa và tai trong.

Cấu tạo lỗ tai

Cấu tạo “lỗ tai” nên được hiểu trong bối cảnh tai ngoài, bao gồm:

– Vành tai: phần sụn mềm, giúp thu âm.
– Ống tai ngoài: bắt đầu từ lỗ tai, đi sâu vào trong, có da mỏng, tuyến ráy tai và lông.
– Màng nhĩ: nằm ở cuối ống tai, ngăn cách tai ngoài và tai giữa.

Da trong ống tai rất nhạy cảm. Khi bị kích ứng (do ngoáy tai, nước vào, dị ứng…), nó dễ bong tróc, tạo vảy, ngứa, thậm chí viêm nhiễm.

Lỗ tai Tiếng Anh

Trong tiếng Anh y khoa, “lỗ tai” (ý chỉ lối vào ống tai ngoài) thường được gọi là “ear canal opening” hoặc đơn giản là “external auditory meatus”.

Lưu ý: “Ear hole” là cách nói dân dã, không chính xác về mặt giải phẫu và không được dùng trong tài liệu y học.

Hình lỗ Tai

Về mặt hình ảnh, lỗ tai nhìn từ ngoài là một khe nhỏ, hơi cong, nằm ngay sau gốc vành tai. Không thể nhìn sâu vào bên trong bằng mắt thường — cần soi bằng ống soi tai (otoscope) mới thấy được ống tai và màng nhĩ.

Nếu bạn thấy có vảy trắng, vàng, hoặc dịch rỉ ở lỗ tai, đó là dấu hiệu bất thường cần được bác sĩ tai mũi họng kiểm tra.

Lỗ tai bị ù

Ù tai (tinnitus) ít khi xuất phát trực tiếp từ lỗ tai, nhưng lỗ tai/ống tai bị tắc nghẽn (do ráy, sưng, dị vật) có thể gây cảm giác ù, đầy tai, nghe kém.

Nguyên nhân phổ biến khiến bạn thấy “lỗ tai bị ù” bao gồm:

– Tích tụ ráy tai quá mức, tạo nút ráy.
– Viêm ống tai ngoài (thường do ngoáy tai hoặc bơi lội).
– Dị ứng da hoặc viêm da tiếp xúc (do xà phòng, dầu gội, đồ trang sức).
– Thay đổi áp suất (ví dụ khi đi máy bay hoặc lặn).

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân nghĩ mình bị “bệnh thần kinh” vì ù tai, nhưng hóa ra chỉ là nút ráy tai — sau khi lấy ra, triệu chứng biến mất ngay.

Lỗ tai bị đóng vảy

Đóng vảy ở lỗ tai thường do viêm da, và có thể liên quan đến:

– Viêm ống tai ngoài: da bong tróc, ngứa, có thể kèm dịch vàng.
– Vảy nến hoặc chàm: mảng vảy trắng/bạc, dai dẳng, tái phát.
– Nhiễm nấm ống tai: thường ngứa dữ dội, vảy mỏng, đôi khi có mùi.
– Dị ứng với khuyên tai, mỹ phẩm, hoặc dầu gội.

Điều quan trọng là không nên tự ý ngoáy, cạy vảy — điều này dễ làm trầy xước da, gây viêm nặng hơn hoặc tổn thương màng nhĩ.

Tình trạng lỗ tai bị ù và đóng vảy thường không nguy hiểm, nhưng là dấu hiệu cho thấy ống tai đang bị kích ứng hoặc nhiễm trùng. Đa số trường hợp có thể điều trị tốt nếu được chẩn đoán đúng — từ làm sạch nhẹ nhàng đến dùng thuốc nhỏ tai chuyên biệt.

Nếu triệu chứng kéo dài trên 5–7 ngày, kèm ngứa dữ, đau, chảy dịch hoặc giảm thính lực, bạn nên đi khám chuyên khoa tai mũi họng. Đừng tự ý nhỏ thuốc hay ngoáy tai sâu — vì “lỗ tai” tuy nhỏ, nhưng phía sau nó là cả một hệ thống thính giác tinh vi, rất dễ tổn thương.