Đau tai – Nguyên nhân và cách xử trí khi bạn bị đau nhức

Chào bạn,
Đau tai là triệu chứng rất thường gặp và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau – từ đơn giản như ráy tai tích tụ, đến nghiêm trọng hơn như viêm tai giữa, viêm ống tai ngoài, hoặc thậm chí liên quan đến các vấn đề thần kinh, răng hàm mặt. Dù bạn mô tả là đau bên trái, bên phải, trong tai hay ngoài tai, thì việc xác định đúng nguyên nhân mới giúp điều trị hiệu quả và tránh biến chứng.

Dưới đây, tôi sẽ lần lượt giải đáp các câu hỏi bạn đã nêu, dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và hướng dẫn chuyên môn hiện hành.

Nguyên nhân gây đau tai phổ biến

– Viêm ống tai ngoài (otitis externa): thường do nước đọng trong tai, ngoáy tai bằng vật sắc nhọn, hoặc nhiễm nấm/vi khuẩn. Đau tăng khi kéo vành tai hoặc nhai.
– Viêm tai giữa (otitis media): hay gặp ở trẻ, nhưng người lớn cũng có thể mắc, đặc biệt sau viêm mũi họng. Đau sâu trong tai, kèm sốt, ù tai, thậm chí chảy mủ.
– Ráy tai tích tụ quá mức: gây cảm giác đầy tai, đau nhói khi ráy tai bị nén sâu vào ống tai.
– Viêm họng, viêm amidan hoặc mọc răng khôn: cơn đau có thể lan lên tai do cùng chung hệ thần kinh cảm giác (đặc biệt là dây thần kinh V và IX).
– Rối loạn khớp thái dương – hàm (TMJ): gây đau tai kèm tiếng kêu lạch cạch khi há miệng, nhai.
– Zona tai (herpes zoster oticus): đau rát, bỏng rát trước khi xuất hiện mụn nước quanh vành tai – đây là tình trạng cần điều trị sớm.
– Chấn thương nhẹ hoặc áp lực thay đổi đột ngột (khi đi máy bay, lặn): gây đau tai do chênh lệch áp suất màng nhĩ.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Đau tai kéo dài hơn 2 ngày không thuyên giảm.
– Sốt cao, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc suy giảm thính lực.
– Chảy dịch, mủ hoặc máu từ lỗ tai.
– Đau lan rộng ra mặt, cổ, hoặc kèm tê liệt cơ mặt (có thể là dấu hiệu zona tai hoặc biến chứng thần kinh).
– Trẻ nhỏ quấy khóc, kéo tai liên tục, bỏ ăn, nôn trớ.

Hướng dẫn giảm đau tai tại nhà và phòng ngừa tái phát

– Không tự ý ngoáy tai sâu bằng tăm bông, que nhọn: điều này dễ đẩy ráy tai vào sâu hơn hoặc gây xước niêm mạc ống tai.
– Chườm ấm nhẹ quanh vành tai (không chườm trực tiếp vào lỗ tai) có thể giúp giảm co thắt cơ và dịu cơn đau.
– Giữ tai khô ráo, đặc biệt sau khi tắm hoặc bơi. Có thể dùng nút tai chống nước nếu thường xuyên tiếp xúc với nước.
– Nếu đau do thay đổi áp suất (khi đi máy bay), hãy nhai kẹo cao su, nuốt nước bọt thường xuyên hoặc thực hiện nghiệm pháp Valsalva nhẹ nhàng.
– Tránh dùng thuốc nhỏ tai không rõ nguồn gốc hoặc nhỏ khi chưa biết nguyên nhân – một số loại có thể gây độc cho tai trong nếu màng nhĩ đã thủng.
– Điều trị dứt điểm các bệnh lý mũi họng kèm theo như viêm xoang, viêm họng, vì chúng thường là “thủ phạm gián tiếp” gây đau tai.

Đau tai tuy có vẻ đơn giản nhưng lại là “cửa sổ” phản ánh nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn – từ tai mũi họng đến thần kinh, răng hàm mặt. Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít bệnh nhân chủ quan với cơn đau tai âm ỉ, đến khi mất thính lực một bên mới đi khám thì đã có biến chứng mạn tính. Vì vậy, nếu bạn bị đau tai bên trái, đau nhức trong tai, đau nhói từng cơn hay lỗ tai đau buốt, đừng vội tự xử lý tại nhà. Hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa để được soi tai, đánh giá chính xác và điều trị kịp thời – bởi “cách hết đau tai” tốt nhất là tìm đúng nguyên nhân, chứ không chỉ làm dịu triệu chứng.