Đau họng nên uống nước ấm hay nước lạnh để mau hết?

Chào bạn! Khi bị đau họng, nước ấm thường là lựa chọn an toàn và hiệu quả hơn so với nước lạnh. Nước ấm giúp làm dịu niêm mạc họng, giảm co thắt cơ, hỗ trợ long đờm (nếu có) và cải thiện lưu thông máu tại vùng hầu họng — từ đó thúc đẩy quá trình hồi phục. Trong khi đó, nước lạnh — dù có thể mang lại cảm giác tê tạm thời — lại dễ gây co thắt mạch, làm tăng kích ứng niêm mạc và có thể kéo dài triệu chứng, đặc biệt nếu nguyên nhân là do virus hoặc viêm nhiễm.

Dưới đây là những điều bạn cần biết để chăm sóc cổ họng đúng cách tại nhà và biết khi nào cần tìm đến bác sĩ.

Nguyên nhân phổ biến gây đau họng và cách chọn đồ uống phù hợp

Đau họng thường xuất phát từ các nguyên nhân sau, và mỗi nguyên nhân có cách xử trí khác nhau:

– Viêm họng do virus (chiếm 80–90% trường hợp): thường đi kèm sổ mũi, ho khan, sốt nhẹ. Nên ưu tiên nước ấm, tránh đồ lạnh. – Viêm họng do vi khuẩn (như liên cầu tan huyết nhóm A): đau rát dữ dội, amidan sưng, có chấm mủ trắng. Cần kháng sinh, nhưng vẫn nên uống nước ấm để hỗ trợ làm dịu. – Kích ứng do môi trường (khói bụi, điều hòa, nói nhiều): nước ấm pha muối loãng hoặc mật ong giúp phục hồi niêm mạc nhanh hơn. – Trào ngược dạ dày – thực quản: đau họng về đêm hoặc sáng sớm, kèm ợ chua. Tránh đồ uống có gas, chua, lạnh — thay vào đó dùng nước ấm nhạt, uống từng ngụm nhỏ.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám bác sĩ

Không phải mọi cơn đau họng đều tự khỏi trong vài ngày. Bạn nên đi khám nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

– Đau họng kéo dài trên 7–10 ngày mà không cải thiện. – Sốt cao trên 38.5°C kéo dài hơn 2 ngày. – Khó nuốt đến mức không uống được nước, hoặc chảy nước dãi. – Sưng hạch cổ, amidan có mủ trắng, hoặc giọng nói thay đổi rõ rệt. – Kèm theo khó thở, đau tai lan tỏa, hoặc phát ban.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với cơn đau họng kéo dài, đến khi tái khám thì đã chuyển sang viêm amidan mạn tính hoặc áp xe quanh amidan — những tình trạng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu can thiệp sớm.

Đồ uống giúp giảm đau họng nhanh tại nhà

Dưới đây là những lựa chọn an toàn, dễ thực hiện và có bằng chứng hỗ trợ:

– Nước ấm pha muối loãng (1/2 thìa cà phê muối trong 200ml nước ấm): súc họng 3–4 lần/ngày giúp sát khuẩn nhẹ và giảm sưng. – Mật ong nguyên chất: có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc họng. Pha 1–2 thìa với nước ấm hoặc trà gừng. Lưu ý: không dùng cho trẻ dưới 1 tuổi. – Trà gừng ấm: gừng chứa gingerol – hoạt chất giảm viêm tự nhiên, rất phù hợp khi đau họng kèm ho. – Nước chanh ấm pha mật ong: vitamin C từ chanh hỗ trợ miễn dịch, nhưng nên pha loãng để tránh kích ứng niêm mạc. – Nước dừa tươi hoặc oresol (nếu sốt/mất nước): bù điện giải, giữ niêm mạc họng đủ ẩm.

Tránh: nước đá, đồ uống có cồn, caffeine, nước ngọt có gas — vì chúng làm khô họng và tăng kích ứng.

Cách làm dịu cổ họng ngoài việc uống nước

Ngoài đồ uống, bạn có thể kết hợp các biện pháp hỗ trợ sau:

– Nghỉ ngơi giọng nói: hạn chế nói to, la hét hoặc thì thầm (vì thì thầm gây căng cơ thanh quản nhiều hơn). – Duy trì độ ẩm không khí: dùng máy tạo ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng, đặc biệt khi dùng điều hòa. – Ngậm kẹo ngậm không đường có bạc hà hoặc keo ong: kích thích tiết nước bọt, giữ ẩm họng. – Nâng đầu khi ngủ (nếu nghi do trào ngược): giúp dịch vị không trào lên họng ban đêm. – Súc họng bằng nước muối ấm đều đặn, ngay cả khi triệu chứng đã giảm — để phòng tái phát.

Đau họng tuy phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Việc chọn nước ấm thay vì nước lạnh, kết hợp mật ong, gừng và nghỉ ngơi hợp lý, thường giúp giảm triệu chứng rõ rệt trong 2–3 ngày đầu. Tuy nhiên, nếu đau họng kéo dài, kèm sốt cao hoặc khó nuốt, bạn nên đi khám để loại trừ nguyên nhân vi khuẩn hoặc biến chứng. Trong nhiều trường hợp, điều trị đúng ngay từ đầu sẽ giúp bạn tránh được những hậu quả đáng tiếc về sau.