Đau họng nên ngậm gì để giảm nhanh và an toàn?
Chào bạn,
Khi bị đau họng, bạn hoàn toàn có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà để làm dịu triệu chứng — đặc biệt nếu nguyên nhân là do virus hoặc kích ứng nhẹ. Những cách như ngậm nước muối ấm, mật ong pha chanh, hay dùng thảo dược như gừng, cam thảo… không chỉ giúp sát khuẩn, giảm viêm mà còn làm dịu niêm mạc họng đang bị tổn thương. Tuy nhiên, hiệu quả của từng phương pháp phụ thuộc vào mức độ và nguyên nhân gây đau họng.
Dưới đây là những cách bạn có thể thử, kèm theo lưu ý quan trọng từ góc nhìn lâm sàng của tôi.
Những biện pháp tự nhiên giúp giảm đau họng hiệu quả
– Nước muối ấm: Súc miệng hoặc ngậm nước muối loãng (½ thìa cà phê muối pha trong 200ml nước ấm) 2–3 lần/ngày giúp làm sạch vi khuẩn, giảm phù nề niêm mạc họng và tạo cảm giác dễ chịu. Đây là phương pháp đơn giản nhưng có cơ sở khoa học rõ ràng.
– Mật ong và chanh: Mật ong có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên và tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc họng. Chanh giàu vitamin C, hỗ trợ tăng cường miễn dịch. Bạn có thể pha 1 thìa mật ong + vài giọt chanh vào nước ấm uống mỗi sáng, hoặc ngậm trực tiếp hỗn hợp này (tránh cho trẻ dưới 1 tuổi dùng mật ong).
– Gừng tươi và muối: Gừng chứa gingerol – hoạt chất chống viêm mạnh. Giã nhỏ gừng, trộn chút muối hạt mịn, ngậm 5–10 phút rồi nhả ra và súc miệng lại. Cảm giác cay ấm giúp giãn mạch tại chỗ, cải thiện lưu thông máu và giảm đau nhanh.
– Cam thảo: Một mẩu cam thảo khô ngậm trong miệng có thể làm dịu họng nhờ glycyrrhizin – hợp chất có tác dụng chống viêm và ức chế một số virus. Tuy nhiên, không nên dùng kéo dài (>1 tuần) vì có thể ảnh hưởng huyết áp.
Các sản phẩm hỗ trợ giảm đau họng
– Viên ngậm trị đau họng: Nhiều loại chứa bạc hà (tạo cảm giác mát lạnh), mật ong, hoặc hoạt chất như benzydamine, amylmetacresol giúp giảm đau và kháng khuẩn tại chỗ. Lưu ý: chọn sản phẩm phù hợp độ tuổi và không lạm dụng quá 5–7 ngày liên tục.
– Giấm táo pha loãng: Một số người dùng giấm táo (1 phần giấm + 3 phần nước ấm) để súc họng, nhờ tính axit nhẹ giúp ức chế vi khuẩn và làm loãng đờm. Tuy nhiên, cách này chưa có bằng chứng mạnh từ y học hiện đại và có thể gây kích ứng nếu niêm mạc họng đã tổn thương sâu.
Khi nào cần đi khám thay vì chỉ ngậm tại nhà?
Đau họng thường do virus (chiếm 80–90% trường hợp) và tự khỏi trong 5–7 ngày. Nhưng bạn nên đến gặp bác sĩ nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
– Đau họng kéo dài trên 7 ngày không cải thiện.
– Sốt cao (>38.5°C), kèm ám đờm mủ, sưng hạch cổ hoặc khó thở.
– Khó nuốt nghiêm trọng, mất tiếng, hoặc xuất hiện phát ban.
– Đau họng tái đi tái lại nhiều lần trong năm — có thể là dấu hiệu của viêm amidan mạn tính hoặc trào ngược dạ dày – thực quản.
Đặc biệt, không tự ý dùng kháng sinh như Amoxicillin khi chưa có chẩn đoán vi khuẩn (ví dụ: test nhanh streptococcus nhóm A). Lạm dụng kháng sinh không chỉ vô ích với virus mà còn làm tăng nguy cơ kháng thuốc.
Trong phòng khám, tôi thường thấy nhiều bệnh nhân cố “chữa mẹo” quá lâu, đến khi amidan sưng mủ hoặc biến chứng mới đi khám. Nếu bạn chỉ đau họng nhẹ, không sốt, không khó thở — hãy thử các biện pháp tự nhiên trên kết hợp nghỉ ngơi, uống đủ nước và giữ ấm cổ. Nhưng nếu triệu chứng không thuyên giảm sau 3–4 ngày, hoặc có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào, đừng chần chừ — hãy đi khám để được chẩn đoán chính xác.
Đau họng tuy phổ biến, nhưng không phải lúc nào cũng “chỉ là viêm họng thông thường”.
