Đau cổ họng nhưng không ho có đáng lo không?

“Em bị đau cổ họng gần một tuần nay rồi, nhưng không ho, không sổ mũi gì cả. Cứ nuốt nước bọt là thấy rát và đau buốt, nhất là bên phải. Em ấn nhẹ vào cổ cũng thấy đau theo. Em lo lắm, không biết có phải viêm họng thông thường hay bệnh gì nghiêm trọng hơn. Bác sĩ giúp em với ạ!”

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ triệu chứng rất cụ thể. Đau cổ họng mà không kèm ho, sổ mũi là tình trạng khá phổ biến trong phòng khám của tôi. Trong nhiều trường hợp, đây là dấu hiệu của viêm họng cấp do virus hoặc vi khuẩn, nhưng cũng có thể liên quan đến các nguyên nhân khác như kích ứng, trào ngược dạ dày – thực quản, hoặc thậm chí tổn thương cơ học. Tôi sẽ giải đáp từng thắc mắc của bạn ngay sau đây.

Nguyên nhân thường gặp gây đau cổ họng không ho

– Viêm họng do virus (như rhinovirus, adenovirus): chiếm hơn 80% trường hợp, thường tự khỏi trong 5–7 ngày, không cần kháng sinh.
– Viêm họng do vi khuẩn, đặc biệt là liên cầu tan huyết nhóm A (Streptococcus pyogenes): thường gây đau rát dữ dội, sốt cao, amidan sưng có mủ, và ít khi kèm ho.
– Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD): acid trào lên kích thích niêm mạc họng, gây cảm giác rát, vướng, đau khi nuốt – thường nặng hơn vào buổi sáng hoặc sau ăn.
– Kích ứng môi trường: khói thuốc, bụi, không khí khô, hoặc nói nhiều cũng có thể làm họng đau mà không ho.
– Tổn thương cục bộ: như xước niêm mạc do nuốt thức ăn cứng, hoặc viêm amidan khu trú một bên (giải thích vì sao bạn đau bên phải hoặc trái).

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Đau cổ họng kéo dài trên 7–10 ngày không thuyên giảm.
– Sốt cao > 38.5°C, nổi hạch cổ to, cứng, đau.
– Khó thở, khó há miệng, nuốt nước bọt đau buốt đến mức không uống được.
– Đau lệch hẳn một bên, kèm ù tai, đau lan lên tai – có thể là viêm amidan quanh amidan hoặc áp xe.
– Giọng khàn kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân – cần loại trừ nguyên nhân hiếm hơn như khối u.

Cách trị đau rát cổ họng và giảm đau khi nuốt tại nhà

– Súc họng bằng nước muối ấm (½ thìa muối pha trong 200ml nước ấm): 3–4 lần/ngày giúp sát khuẩn nhẹ và làm dịu niêm mạc.
– Uống đủ nước ấm, tránh đồ quá lạnh, cay, chua hoặc có gas – chúng làm niêm mạc họng bị kích thích thêm.
– Ngậm mật ong nguyên chất (nếu không tiểu đường) hoặc viên ngậm chứa tinh dầu bạc hà, glycerin để làm dịu họng.
– Nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế nói to hoặc nói liên tục.
– Nâng đầu khi ngủ nếu nghi ngờ trào ngược – giúp acid không trào lên họng ban đêm.
– Không tự ý dùng kháng sinh nếu chưa có chẩn đoán rõ ràng – điều này không chỉ vô ích mà còn làm tăng nguy cơ kháng thuốc.

Khi nào cần dùng thuốc?

Nếu nghi ngờ viêm họng do liên cầu, tôi thường chỉ định kháng sinh nhóm penicillin (như amoxicillin) trong 10 ngày để phòng biến chứng như thấp tim. Tuy nhiên, chỉ dùng khi có xét nghiệm nhanh hoặc triệu chứng điển hình (sốt, amidan có mủ, không ho, hạch cổ sưng). Với các trường hợp do virus hoặc trào ngược, thuốc giảm đau (paracetamol) và điều trị nguyên nhân mới là chìa khóa.

Đau cổ họng không ho – đặc biệt khi chỉ đau một bên và ấn vào thấy đau – không nên xem nhẹ. Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan, để lâu dẫn đến áp xe amidan hoặc biến chứng từ trào ngược. Nếu triệu chứng kéo dài quá 5–7 ngày, hoặc bạn thấy nuốt đau tăng dần, sốt, mệt mỏi, hãy đi khám chuyên khoa Tai – Mũi – Họng để được soi họng, xét nghiệm nếu cần. Đừng tự chẩn đoán qua mạng – vì đôi khi, một bên họng đau có thể là dấu hiệu của vấn đề sâu hơn, không chỉ là “viêm họng thông thường”.