Cách trị đau họng rát cổ tại nhà
Chào bạn, tôi hiểu cảm giác đau họng rất khó chịu – nó ảnh hưởng đến ăn uống, nói chuyện, thậm chí cả giấc ngủ. Đa phần các trường hợp đau họng do virus cảm lạnh thông thường sẽ tự khỏi trong 5–7 ngày, và bạn hoàn toàn có thể làm dịu triệu chứng ngay tại nhà. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là do vi khuẩn (như liên cầu tan huyết nhóm A) hoặc các bệnh lý khác, việc can thiệp y khoa kịp thời là cần thiết để tránh biến chứng.
Dưới đây là những biện pháp tôi thường khuyên bệnh nhân áp dụng tại nhà, kèm theo các dấu hiệu cảnh báo bạn không nên chủ quan.
Nguyên nhân phổ biến gây đau họng
– Nhiễm virus (chiếm 80–90% trường hợp): như cảm lạnh, cúm, hoặc virus hợp bào hô hấp (RSV).
– Nhiễm vi khuẩn: điển hình là viêm họng do liên cầu (streptococcus), thường đi kèm sốt cao và amidan có mủ.
– Kích ứng môi trường: khói thuốc, không khí khô, ô nhiễm, hoặc trào ngược dạ dày – thực quản (GERD).
– Dị ứng hoặc viêm mũi xoang mạn tính: dịch mũi chảy xuống họng gây kích ứng và ngứa rát.
Các biện pháp giảm đau họng tại nhà – hiệu quả và an toàn
– Súc miệng bằng nước muối ấm: Pha ¼–½ thìa cà phê muối vào 200ml nước ấm. Súc 3–4 lần/ngày giúp sát khuẩn nhẹ, giảm phù nề niêm mạc họng. Đây là phương pháp đơn giản nhưng được nhiều nghiên cứu ủng hộ.
– Uống trà ấm với mật ong và chanh: Trà gừng, hoa cúc hoặc cam thảo có tính chống viêm nhẹ. Mật ong tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc, đồng thời ức chế vi khuẩn – nhưng tuyệt đối không dùng cho trẻ dưới 1 tuổi vì nguy cơ ngộ độc botulism.
– Ngậm viên ngậm chứa menthol hoặc tinh dầu: Giúp gây tê tạm thời, làm dịu cảm giác rát bỏng. Tuy nhiên, chỉ nên dùng ngắn hạn, tránh lạm dụng.
– Uống đủ nước ấm: Giữ niêm mạc họng luôn ẩm, hỗ trợ làm loãng dịch tiết và giảm ho khan. Tránh đồ uống có cồn, caffeine hoặc quá lạnh.
– Dùng máy tạo ẩm: Đặc biệt hữu ích vào ban đêm hoặc trong môi trường điều hòa – giúp giảm khô họng và ngăn thở bằng miệng.
– Tránh chất kích ứng: Khói thuốc, bụi, hóa chất tẩy rửa… có thể làm trầm trọng thêm tổn thương niêm mạc họng.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau:
– Đau họng kéo dài trên 7–10 ngày mà không cải thiện.
– Sốt cao (>38.5°C), đau họng dữ dội, nuốt vướng hoặc khó thở.
– Amidan có chấm mủ trắng, hạch cổ sưng to, ấn đau.
– Khàn tiếng kéo dài >2 tuần hoặc kèm theo phát ban toàn thân.
– Triệu chứng trào ngược: ợ chua, đắng miệng, ho về đêm – có thể là nguyên nhân gián tiếp gây viêm họng mạn tính.
Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít bệnh nhân chủ quan với viêm họng do liên cầu, dẫn đến biến chứng như viêm cầu thận hay sốt thấp khớp – những tình trạng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu được điều trị kháng sinh đúng lúc.
Đau họng tuy thường lành tính, nhưng không nên xem nhẹ nếu triệu chứng dai dẳng hoặc đi kèm dấu hiệu bất thường. Các biện pháp tại nhà giúp bạn giảm khó chịu nhanh, nhưng không thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn hoặc có yếu tố nguy cơ, hãy đi khám sớm để được xét nghiệm (như test nhanh liên cầu) và điều trị phù hợp – tránh dùng kháng sinh bừa bãi hoặc để bệnh tiến triển nặng.
Hãy lắng nghe cơ thể: đôi khi, một cơn đau họng kéo dài là lời nhắc nhở bạn cần nghỉ ngơi, tăng cường miễn dịch, hoặc kiểm tra lại sức khỏe tổng quát.
