Bị nhiệt miệng nên làm gì để nhanh khỏi và giảm đau?
Chào bạn! Tôi hiểu cảm giác khó chịu khi bị nhiệt miệng — dù không nguy hiểm nhưng nó ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hàng ngày. Nhiệt miệng (hay còn gọi là loét áp-tơ) thường tự lành trong 7–10 ngày, nhưng nếu biết cách xử lý đúng, bạn có thể giảm đau nhanh và ngăn ngừa tái phát hiệu quả.
Dưới đây là những điều bạn cần biết và nên làm khi bị nhiệt miệng:
Nguyên nhân phổ biến gây nhiệt miệng
Nhiệt miệng tuy thường lành tính nhưng lại dễ tái phát nếu không xác định được nguyên nhân. Một số yếu tố phổ biến bao gồm:
– Chấn thương niêm mạc miệng: Cắn trúng má/lưỡi, đánh răng quá mạnh, hoặc dùng bàn chải lông cứng.
– Thiếu hụt vi chất: Thiếu vitamin B12, sắt, kẽm hoặc axit folic làm niêm mạc dễ tổn thương.
– Rối loạn miễn dịch: Căng thẳng, mất ngủ, hoặc thay đổi nội tiết (đặc biệt ở phụ nữ trước kỳ kinh).
– Kích ứng hóa học hoặc thực phẩm: Ăn đồ cay nóng, nhiều axit (chanh, cam), hoặc sử dụng kem đánh răng chứa sodium lauryl sulfate (SLS).
– Nhiễm trùng nhẹ: Một số chủng virus hoặc vi khuẩn có thể góp phần khởi phát ổ loét.
Dấu hiệu cho thấy bạn cần đi khám
Phần lớn trường hợp nhiệt miệng không đáng lo, nhưng bạn nên đến gặp bác sĩ nếu:
– Vết loét to hơn 1 cm, lan rộng hoặc không lành sau 2 tuần.
– Đau dữ dội, kèm sốt, mệt mỏi hoặc nổi hạch dưới hàm.
– Loét xuất hiện ở cả vùng da ngoài miệng (môi, mũi, sinh dục) — có thể gợi ý hội chứng Behçet hoặc bệnh lý tự miễn.
– Tái phát liên tục (>3 lần/năm), ảnh hưởng đến dinh dưỡng hoặc chất lượng sống.
Cách giảm đau và hỗ trợ vết loét nhanh lành
Bạn hoàn toàn có thể chủ động chăm sóc tại nhà nếu đây là đợt loét nhẹ:
– Súc miệng bằng dung dịch sát khuẩn nhẹ: Nước muối sinh lý 0,9% hoặc dung dịch chứa chlorhexidine (không dùng dài ngày).
– Bôi gel làm dịu niêm mạc: Các sản phẩm chứa hyaluronic acid, triamcinolone acetonide (theo chỉ định) hoặc chiết xuất từ mật ong, lô hội.
– Tránh thực phẩm kích ứng: Hạn chế đồ cay, chua, cứng, nóng — thay bằng thức ăn mềm, mát, giàu vitamin.
– Giữ vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng: Dùng bàn chải lông mềm, tránh chà xát vùng loét.
– Bổ sung vi chất nếu thiếu: Vitamin B complex, kẽm hoặc sắt — nhưng nên xét nghiệm trước khi bổ sung liều cao.
Phòng ngừa nhiệt miệng tái phát thế nào?
Nhiệt miệng hay quay lại nếu bạn không thay đổi thói quen sinh hoạt. Tôi thường khuyên bệnh nhân:
– Quản lý căng thẳng: Ngủ đủ 7–8 tiếng, tập thở sâu hoặc thiền — vì stress là “kẻ kích hoạt” hàng đầu.
– Chọn kem đánh răng không chứa SLS: Chất tạo bọt này có thể làm khô niêm mạc và dễ gây loét ở người nhạy cảm.
– Ăn uống cân bằng: Tăng rau xanh, trái cây ít axit, ngũ cốc nguyên cám để đảm bảo đủ vi chất.
– Uống đủ nước: Giữ niêm mạc miệng luôn ẩm giúp tăng khả năng tự bảo vệ.
Nhiệt miệng tuy nhỏ nhưng rất “phiền toái”, và đôi khi là tín hiệu cơ thể đang thiếu chất hoặc quá tải stress. Đa số trường hợp sẽ tự khỏi, nhưng nếu bạn bị tái phát nhiều lần, đừng bỏ qua việc kiểm tra dinh dưỡng và sức khỏe tổng quát. Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân tưởng “chỉ là nhiệt miệng” nhưng hóa ra thiếu sắt nặng hoặc rối loạn miễn dịch — nên đừng chủ quan nếu tình trạng kéo dài.
Nếu bạn vừa bị loét, hãy bắt đầu bằng việc giữ sạch miệng, tránh
