Thuốc trị táo bón cho mẹ sau sinh có dùng được không?
Chào bạn! Táo bón sau sinh là tình trạng rất phổ biến – tôi gặp ít nhất vài trường hợp như vậy mỗi tuần trong phòng khám. Đừng quá lo lắng, vì đa số các thuốc trị táo bón hiện nay đều có lựa chọn an toàn cho mẹ đang cho con bú, miễn là bạn dùng đúng loại và đúng cách. Nguyên nhân chủ yếu là do thay đổi nội tiết, giảm vận động sau sinh, hoặc do tác dụng phụ của thuốc giảm đau, sắt… khiến nhu động ruột chậm lại.
Dưới đây là những thông tin chuyên môn giúp bạn hiểu rõ hơn và xử trí an toàn:
Nguyên nhân gây táo bón sau sinh
– Thay đổi nội tiết tố: Sau sinh, nồng độ progesterone giảm đột ngột, làm chậm nhu động ruột.
– Ít vận động: Nhiều mẹ nằm nhiều, hạn chế di chuyển do mệt mỏi hoặc vết mổ/sinh thường chưa hồi phục.
– Chế độ ăn thiếu chất xơ hoặc uống ít nước, đặc biệt khi kiêng cữ quá mức.
– Tâm lý căng thẳng, lo âu hoặc ngại rặn do sợ đau (đặc biệt sau sinh thường có rách tầng sinh môn).
– Bổ sung sắt hoặc canxi liều cao – thường gây táo bón như một tác dụng phụ phổ biến.
Dấu hiệu cần thận trọng khi bị táo bón sau sinh
Bạn nên đi khám nếu xuất hiện các biểu hiện sau:
– Táo bón kéo dài trên 2 tuần dù đã điều chỉnh lối sống.
– Phân có máu tươi, đau rát hậu môn dữ dội (có thể là nứt kẽ hậu môn).
– Cảm giác đầy bụng, buồn nôn, không đánh rắm – cảnh báo tắc ruột (hiếm nhưng nghiêm trọng).
– Sụt cân không rõ nguyên nhân kèm theo rối loạn tiêu hóa.
Các loại thuốc trị táo bón an toàn cho mẹ sau sinh
Không phải thuốc nào cũng ảnh hưởng đến sữa mẹ. Dưới đây là nhóm thuốc ít hấp thu vào máu và không qua sữa, được khuyến cáo dùng khi cần thiết:
– Thuốc nhuận tràng thẩm thấu như lactulose, polyethylene glycol (PEG): hút nước vào lòng ruột, làm mềm phân – rất an toàn khi cho con bú.
– Thuốc làm mềm phân như docusate sodium: giúp phân dễ di chuyển, ít gây co thắt.
– Viên đặt hậu môn glycerin: tác dụng tại chỗ, không hấp thu toàn thân – phù hợp khi cần giải quyết táo bón cấp.
⚠️ Tránh dùng:
– Nhóm nhuận tràng kích thích mạnh (như senna, bisacodyl) nếu dùng kéo dài – có thể gây mất điện giải hoặc lệ thuộc ruột.
– Các thảo dược nhuận tràng không rõ nguồn gốc (lá sen, đại hoàng…) – có thể chứa hoạt chất nguy hiểm cho bé qua sữa.
Biện pháp hỗ trợ tự nhiên và phòng ngừa tái phát
Trước khi nghĩ đến thuốc, hãy thử các cách sau – hiệu quả với đa số mẹ:
– Uống đủ 2–2,5 lít nước/ngày, ưu tiên nước ấm vào buổi sáng.
– Ăn thực phẩm giàu chất xơ hòa tan: yến mạch, chuối chín, khoai lang, rau mồng tơi, đu đủ.
– Vận động nhẹ nhàng: đi bộ 10–15 phút mỗi ngày giúp kích thích nhu động ruột.
– Tập thói quen đi vệ sinh cố định, không nhịn khi có cảm giác mót.
– Massage bụng nhẹ theo chiều kim đồng hồ 2 lần/ngày để hỗ trợ nhu động.
Táo bón sau sinh thường lành tính và cải thiện trong vài tuần đầu, nhưng nếu kéo dài, nó có thể dẫn đến trĩ, nứt hậu môn hoặc ảnh hưởng tâm lý nuôi con. Bạn hoàn toàn có thể dùng thuốc – chỉ cần chọn đúng loại và tham vấn bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng. Trong đa số trường hợp, kết hợp điều chỉnh lối sống và dùng thuốc ngắn hạn sẽ giúp bạn vượt qua giai đoạn này một cách an toàn, không ảnh hưởng đến chất lượng sữa hay sức khỏe bé.
Nếu triệu chứng vẫn không thuyên giảm sau 1–2 tuần áp dụng các biện pháp trên, bạn nên đi khám để loại trừ các nguyên nhân tiêu hóa khác.
