Các tác dụng phụ của thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau là loại thuốc quen thuộc mà hầu hết mọi người đều từng sử dụng ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, các bác sĩ thường khuyên không nên lạm dụng vì có thể gây nhiều tác dụng phụ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu về những tác dụng phụ của thuốc giảm đau và liều lượng an toàn để sử dụng đúng cách, bảo vệ sức khỏe.

1. Các tác dụng phụ của thuốc giảm đau

Trên lâm sàng và theo các nghiên cứu ở nhiều đối tượng khác nhau, tác dụng phụ của các nhóm thuốc giảm đau có thể xuất hiện ở một số người bệnh. Một số tác dụng phụ này thường giảm dần hoặc biến mất khi cơ thể đã quen với thuốc, nhưng cũng có trường hợp kéo dài cần theo dõi cẩn thận.

1.1. Thuốc giảm đau gây nghiện nếu dùng trong thời gian dài

Về nguy cơ nghiện thuốc, nếu sử dụng đúng chỉ định, thuốc giảm đau hiếm khi gây nghiện. Nghiện xảy ra khi người dùng phụ thuộc tâm lý và dùng thuốc vượt quá mục đích kiểm soát cơn đau. Đặc biệt trong điều trị đau do ung thư, tình trạng nghiện thuốc giảm đau rất ít khi xảy ra.

1.2. Luôn buồn ngủ, khó tập trung

Nhóm thuốc opioid có thể khiến người bệnh buồn ngủ hoặc giảm sự tỉnh táo, nhất là khi mới bắt đầu dùng hoặc tăng liều. Đây là phản ứng bình thường và không đồng nghĩa với việc mất kiểm soát hay nghiện. Thông thường, các triệu chứng này sẽ giảm sau vài ngày. Nếu kéo dài hơn 3 ngày, nên trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh liều hoặc thay thuốc phù hợp.

1.3. Nhờn thuốc là tác dụng phụ của thuốc giảm đau 

Một số người lo thuốc mất tác dụng khi dùng lâu, gọi là nhờn thuốc. Hiện tượng này hiếm gặp ở điều trị đau do ung thư. Khi xảy ra, bác sĩ có thể điều chỉnh liều hoặc thay thuốc để đảm bảo kiểm soát đau và giảm tác dụng phụ.

1.4. Ảnh hưởng đường tiêu hóa

Thuốc giảm đau có thể tác động đến dạ dày và đường tiêu hóa. Paracetamol ít gây kích ứng, nhưng dùng lâu hoặc liều cao vẫn có thể đau bụng, buồn nôn, ợ chua. Các thuốc như aspirin hay ibuprofen dễ gây tổn thương niêm mạc, dẫn đến viêm loét hoặc xuất huyết tiêu hóa.

1.5. Tăng nguy cơ gãy xương ở người lớn tuổi

Thuốc giảm đau nhóm opioid có thể làm tăng nguy cơ té ngã và gãy xương, đặc biệt ở người trên 60 tuổi. Tác dụng phụ của thuốc giảm đau này rõ rệt hơn khi sử dụng liều cao hoặc dùng kéo dài.

1.6. Tăng men gan và nguy cơ tổn thương gan

Gan là cơ quan chuyển hóa thuốc, do đó việc dùng thuốc giảm đau liều cao hoặc trong thời gian dài có thể làm tăng men gan và gây tổn thương gan. Đây là tác dụng phụ của thuốc giảm đau cần được theo dõi chặt chẽ, nhất là ở người có bệnh gan nền.

1.7. Giảm chức năng thận, nguy cơ suy thận

Paracetamol và ibuprofen có thể ảnh hưởng đến chức năng thận nếu dùng kéo dài hoặc sử dụng ở người đã có bệnh thận. Vì vậy, để hạn chế tác dụng phụ của thuốc giảm đau, người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ định của bác sĩ.

2. Uống nhiều thuốc giảm đau có sao không? Uống bao nhiêu là nhiều?

Uống thuốc giảm đau có hại không? Thực tế, việc dùng quá liều hoặc kéo dài các loại thuốc giảm đau có thể gây hại cho cơ thể, ảnh hưởng đến gan, thận, tim mạch và đường tiêu hóa, đồng thời gây mệt mỏi, buồn ngủ, chóng mặt, dị ứng hoặc phát ban da.

Vậy uống bao nhiêu là nhiều? Theo đó, mỗi loại thuốc có liều tối đa riêng mà người dùng cần tuân thủ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc kiểm soát cơn đau, cụ thể:

• Paracetamol (Acetaminophen): Người lớn không quá 3 g/ngày, tối đa 4 g/ngày theo chỉ định bác sĩ; trẻ em không quá 60 mg/kg/ngày.
• Aspirin: Người lớn không quá 1 g/lần, tối đa 3 g/ngày; trẻ em không quá 60 mg/kg/ngày. Chống chỉ định với người loét dạ dày, rối loạn đông máu, suy gan, suy thận, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.
• Thuốc giảm đau nhóm opioid (Codein dạng uống): Người lớn 30–60 mg mỗi 4–6 giờ, tối đa 240 mg/ngày; trẻ em 3 mg/kg/ngày. Nhóm này cần thận trọng do nguy cơ buồn ngủ, ức chế hô hấp và lệ thuộc nếu dùng kéo dài.

Uống vượt quá liều khuyến cáo được coi là dùng quá nhiều, có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Vì vậy, việc sử dụng thuốc giảm đau cần tuân thủ đúng liều lượng, khoảng cách giữa các lần uống và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hạn chế rủi ro.

Trên đây là toàn bộ thông tin về thuốc giảm đau và các tác dụng phụ của thuốc giảm đau mà người bệnh cần lưu ý khi sử dụng. Nếu bạn có tiền sử dị ứng, từng gặp các tác dụng phụ, hãy nêu rõ với dược sĩ hoặc bác sĩ để được chỉ định đúng loại thuốc cần dùng và liều lượng phù hợp.

Nguồn tài liệu tham khảo: Cancer