Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu ở nhiệt độ phòng, tủ lạnh và tủ đông?
Chào bạn! Câu hỏi này rất phổ biến và hoàn toàn hợp lý — vì ai cũng muốn đảm bảo nguồn sữa cho con vừa đủ dinh dưỡng, vừa an toàn tuyệt đối. Sữa mẹ sau khi vắt ra không phải lúc nào cũng giữ được chất lượng như nhau, và thời gian bảo quản phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện nhiệt độ và cách bảo quản.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ chi tiết theo từng môi trường bảo quản, kèm theo những lưu ý lâm sàng mà tôi thường dặn các bà mẹ trong phòng khám.
Thời gian bảo quản sữa mẹ an toàn theo từng điều kiện
– Ở nhiệt độ phòng (16–25°C): Sữa mẹ có thể để được từ 4 đến 6 giờ. Nếu phòng mát mẻ (dưới 20°C), thời gian này có thể kéo dài đến 8 giờ, nhưng tốt nhất nên dùng trong vòng 4 giờ để đảm bảo vi khuẩn không phát triển.
– Trong ngăn mát tủ lạnh (4°C trở xuống): Sữa mẹ bảo quản được tối đa 4 ngày. Tuy nhiên, nếu tủ lạnh thường xuyên mở cửa hoặc nhiệt độ không ổn định, nên dùng trong 2–3 ngày để an toàn hơn.
– Trong ngăn đông tủ lạnh (–18°C hoặc thấp hơn): Sữa mẹ có thể giữ được 6–12 tháng. Tuy nhiên, chất lượng dinh dưỡng (đặc biệt là kháng thể và enzyme) sẽ giảm dần theo thời gian. Tôi thường khuyên các mẹ nên dùng trong 6 tháng đầu để tối ưu lợi ích cho bé.
Dấu hiệu nhận biết sữa mẹ đã hỏng
Dù bạn tuân thủ đúng thời gian bảo quản, vẫn nên kiểm tra trước khi cho bé bú:
– Mùi chua, hôi hoặc khác lạ so với mùi sữa bình thường.
– Tách lớp không đều: Sữa mẹ thường tách lớp mỡ – nước, nhưng khi lắc nhẹ sẽ hòa lại. Nếu lắc mà không hòa tan, có thể đã bị hỏng.
– Vị chua rõ rệt (nếu bạn thử).
– Màu sắc bất thường: đổi sang vàng đậm, xanh hoặc có cặn lạ.
Lưu ý: Sữa mẹ không “hư” như sữa bò – đôi khi có mùi xà phòng do enzyme lipase cao, nhưng vẫn an toàn. Nếu bé vẫn chịu bú và không có dấu hiệu bất thường, bạn có thể yên tâm.
Hướng dẫn bảo quản và rã đông sữa mẹ đúng cách
– Dùng dụng cụ sạch, tiệt trùng: Bình hoặc túi trữ sữa phải được rửa sạch và tiệt trùng trước khi dùng.
– Ghi ngày giờ vắt sữa: Tránh nhầm lẫn và ưu tiên dùng sữa vắt sớm hơn.
– Không rã đông ở nhiệt độ phòng: Nên rã đông trong ngăn mát tủ lạnh qua đêm hoặc ngâm trong nước ấm (không quá 40°C).
– Không hâm sữa bằng lò vi sóng: Sẽ phá hủy kháng thể và tạo điểm nóng gây bỏng cho bé.
– Không tái đông sữa đã rã đông: Nếu bé bú dở, nên bỏ phần thừa sau 1–2 giờ.
Trong nhiều năm làm việc với các bà mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, tôi thấy rằng lo lắng về thời gian bảo quản là rất phổ biến, nhưng phần lớn đều có thể tránh được nếu tuân thủ nguyên tắc “sạch – lạnh – nhanh”. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá, nhưng an toàn luôn phải đặt lên hàng đầu. Nếu bạn không chắc sữa còn tốt hay không, thà bỏ đi còn hơn mạo hiểm sức khỏe của bé.
Nếu bạn thường xuyên trữ sữa, hãy đầu tư một nhiệt kế nhỏ cho tủ lạnh để đảm bảo nhiệt độ luôn ổn định — điều này đơn giản nhưng lại rất hiệu quả trong thực tế.
