Sữa mẹ vắt ra để được bao lâu ở điều kiện bảo quản khác?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất phổ biến và hoàn toàn hợp lý — đặc biệt với những bà mẹ bận rộn phải vắt sữa để duy trì nguồn dinh dưỡng cho con. Sữa mẹ vắt ra có thể bảo quản an toàn trong thời gian khác nhau, tùy thuộc vào nhiệt độ và điều kiện lưu trữ. Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ từng trường hợp để bạn yên tâm hơn khi chăm sóc bé.
Thời gian bảo quản sữa mẹ vắt ra theo từng điều kiện
Sữa mẹ tuy là “thực phẩm sống” nhưng khá ổn định nếu được bảo quản đúng cách. Dưới đây là các mốc thời gian an toàn được khuyến cáo bởi CDC và các tổ chức y tế uy tín:
– Ở nhiệt độ phòng (≤25°C / 77°F): Tốt nhất nên dùng trong vòng 4 giờ. Một số tài liệu cho phép đến 6 giờ nếu phòng mát mẻ, nhưng để an toàn — nhất là trong điều kiện khí hậu nhiệt đới như Việt Nam — bạn nên ưu tiên dùng hoặc chuyển vào tủ lạnh trong vòng 4 giờ.
– Trong túi giữ lạnh có đá (cool bag): Sữa có thể giữ được tối đa 24 giờ, nhưng điều này phụ thuộc vào việc túi có kín, đá có tan nhanh hay không. Tôi thường khuyên các mẹ không nên để quá 12 giờ nếu không chắc chắn về nhiệt độ bên trong.
– Ngăn mát tủ lạnh (≤4°C / 40°F): Sữa mẹ có thể dùng trong vòng 4 ngày. Tuy nhiên, nếu bạn không có kế hoạch dùng trong 2–3 ngày tới, tốt nhất nên đông lạnh ngay để giữ trọn dưỡng chất.
– Ngăn đá tủ lạnh (≤–18°C / 0°F): Sữa có thể bảo quản tối ưu trong 6 tháng, và vẫn chấp nhận được đến 12 tháng. Tuy nhiên, chất lượng và hàm lượng kháng thể sẽ giảm dần theo thời gian.
Dấu hiệu sữa mẹ đã hỏng và không nên cho bé dùng
Mặc dù thời gian bảo quản là hướng dẫn chung, bạn vẫn nên quan sát trực tiếp trước khi cho bé uống:
– Sữa có mùi chua gắt, hôi hoặc khác lạ (sữa mẹ đôi khi có mùi xà phòng do enzyme lipase — điều này không có nghĩa là hỏng, nhưng nếu mùi khó chịu rõ rệt thì nên loại bỏ).
– Sữa không hòa lại được sau khi lắc nhẹ — lớp mỡ tách ra là bình thường, nhưng nếu có hiện tượng vón cục, đổi màu rõ rệt thì không nên dùng.
– Sữa đã rã đông quá 24 giờ trong ngăn mát, hoặc đã cho bé bú dở mà để quá 2 giờ ở nhiệt độ phòng.
Lưu ý quan trọng khi bảo quản và sử dụng sữa mẹ vắt ra
– Không bao giờ cấp đông lại sữa đã rã đông — điều này làm tăng nguy cơ vi khuẩn phát triển.
– Ghi ngày giờ vắt sữa lên từng túi/bình để dùng theo nguyên tắc “vắt trước – dùng trước”.
– Không hâm sữa bằng lò vi sóng — nhiệt độ không đều có thể tạo “điểm nóng” gây bỏng miệng bé và phá hủy dưỡng chất.
– Rửa tay và vệ sinh dụng cụ vắt sữa kỹ trước mỗi lần sử dụng — đây là yếu tố then chốt giúp sữa giữ được lâu mà không nhiễm khuẩn.
Sữa mẹ vắt ra hoàn toàn có thể bảo quản an toàn nếu bạn tuân thủ các nguyên tắc về nhiệt độ và thời gian. Trong thực tế lâm sàng, tôi thấy nhiều mẹ lo lắng thái quá hoặc ngược lại — quá chủ quan khi để sữa quá lâu ở nhiệt độ phòng. Hãy ghi nhớ: 4 giờ ở phòng mát, 4 ngày trong ngăn mát, 6 tháng trong ngăn đá là “kim chỉ nam” đáng tin cậy. Khi còn nghi ngờ, an toàn vẫn là ưu tiên hàng đầu — đừng tiếc sữa mà ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
