Siêu âm 4D là gì và khi nào nên thực hiện trong thai kỳ?

Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất phổ biến — và hoàn toàn hợp lý. Siêu âm 4D không chỉ giúp cha mẹ “gặp gỡ” con yêu sớm hơn mà còn là công cụ hỗ trợ chẩn đoán quan trọng trong thai kỳ. Về bản chất, siêu âm 4D là kỹ thuật tạo hình ảnh thai nhi theo ba chiều không gian cộng thêm chiều thời gian thực, nghĩa là bạn sẽ thấy được hình ảnh động, sống động của bé — giống như xem một đoạn video trực tiếp bên trong bụng mẹ.

Siêu âm 4D khác gì so với siêu âm 2D và 3D?

– Siêu âm 2D: cho hình ảnh mặt cắt phẳng, dạng đen trắng, chủ yếu dùng để đánh giá cấu trúc nội tạng, tim thai, chiều dài xương… Đây vẫn là nền tảng chính trong theo dõi thai kỳ.
– Siêu âm 3D: tái tạo hình ảnh ba chiều tĩnh, giúp nhìn rõ hình dáng khuôn mặt, tay chân… nhưng không có chuyển động.
– Siêu âm 4D: chính là siêu âm 3D cộng thêm yếu tố thời gian thực, nên bạn có thể quan sát được bé đang mở mắt, ngáp, đạp, hoặc mút ngón tay — điều rất khó thấy trên 2D hoặc 3D.

Lợi ích thực sự của siêu âm 4D trong thai kỳ

– Hỗ trợ chẩn đoán dị tật bẩm sinh: đặc biệt các bất thường về mặt, môi, hàm, chi… nhờ hình ảnh chi tiết và động.
– Đánh giá hành vi và phản xạ của thai nhi: ví dụ như cử động mắt, phản xạ nuốt — những dấu hiệu gián tiếp phản ánh sự phát triển thần kinh.
– Tăng kết nối cảm xúc cho cha mẹ: nhiều phụ huynh chia sẻ rằng hình ảnh 4D giúp họ cảm nhận rõ hơn sự hiện diện của con, từ đó giảm lo âu và gắn bó hơn với thai kỳ.

Thời điểm lý tưởng để siêu âm 4D

Trong phòng khám, tôi thường tư vấn các mốc sau:

– Tuần 11–14: chủ yếu để đo độ mờ da gáy và sàng lọc nguy cơ hội chứng Down — siêu âm 4D ở giai đoạn này chưa cho hình ảnh khuôn mặt rõ nét do thai còn nhỏ.
– Tuần 20–24: thời điểm vàng để siêu âm 4D. Lúc này, da thai nhi chưa tích mỡ nhiều, nước ối dồi dào, bé đủ lớn để quan sát rõ nét các cấu trúc khuôn mặt và chi thể.
– Tuần 28–32: phù hợp để đánh giá lại sự phát triển muộn, đặc biệt nếu có nghi ngờ bất thường tim hoặc hệ thần kinh.

Sau tuần 34, hình ảnh 4D thường kém rõ do bé lớn, ít nước ối và thường quay đầu xuống — khó quan sát toàn diện.

Siêu âm 4D có an toàn không? Có nên làm nhiều lần?

Hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy siêu âm 4D gây hại cho mẹ hay bé khi thực hiện đúng chỉ định. Tuy nhiên, không nên lạm dụng chỉ để “chụp ảnh đẹp” nhiều lần mà không có mục tiêu y khoa rõ ràng. Mỗi lần siêu âm kéo dài, đặc biệt ở chế độ 4D, có thể làm tăng nhẹ nhiệt độ mô — dù rất nhỏ, nhưng vẫn nên hạn chế nếu không cần thiết.

Siêu âm 4D là một công cụ tuyệt vời — vừa mang giá trị y học, vừa có ý nghĩa tâm lý cho gia đình. Tuy nhiên, nó không thay thế siêu âm 2D chuẩn đoán. Tôi khuyên bạn nên thực hiện siêu âm 4D ít nhất một lần vào khoảng tuần 22, tại cơ sở uy tín, dưới sự thực hiện của bác sĩ sản khoa có kinh nghiệm. Điều này vừa giúp tầm soát dị tật hiệu quả, vừa mang lại kỷ niệm đáng nhớ trong hành trình làm cha mẹ.