Phương pháp bơm tinh trùng vào tử cung là gì và có hiệu quả không?

“Chồng em tinh trùng yếu, bác sĩ gợi ý làm IUI – tức là bơm tinh trùng vào tử cung. Em nghe thấy cũng hoang mang lắm, không biết quy trình thế nào, đau không, tỷ lệ thành công ra sao… Liệu đây có phải lựa chọn phù hợp cho vợ chồng em?”

Chuyên viên tư vấn

Chào bạn,

Phương pháp bơm tinh trùng vào tử cung (IUI – Intrauterine Insemination) là một kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đơn giản, trong đó tinh trùng đã được lọc rửa và chọn lọc kỹ lưỡng sẽ được đưa trực tiếp vào buồng tử cung của người phụ nữ vào thời điểm rụng trứng. Mục đích là rút ngắn quãng đường di chuyển của tinh trùng đến trứng, từ đó tăng khả năng thụ thai tự nhiên.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về bản chất, chỉ định, quy trình và những điều bạn cần cân nhắc trước khi quyết định thực hiện IUI.

Nguyên nhân và trường hợp nên cân nhắc bơm tinh trùng vào tử cung

– Vô sinh do nam giới nhẹ: Tinh trùng ít, yếu hoặc dị dạng nhưng vẫn còn đủ số lượng tinh trùng di động tốt sau khi xử lý.
– Rối loạn phóng noãn ở nữ: Kết hợp IUI với thuốc kích trứng để tối ưu hóa cơ hội gặp nhau giữa trứng và tinh trùng.
– Vô sinh không rõ nguyên nhân: Khi cả hai vợ chồng đều bình thường qua các xét nghiệm cơ bản nhưng chưa có thai sau 1–2 năm quan hệ đều.
– Khó khăn trong giao hợp: Do dị tật, liệt, hoặc các vấn đề tâm lý khiến việc xuất tinh vào âm đạo không thực hiện được.
– Sử dụng tinh trùng hiến tặng: Trong trường hợp nam giới không có tinh trùng hoặc mang gen bệnh di truyền.

Dấu hiệu cho thấy IUI có thể không phù hợp hoặc cần đánh giá thêm

– Ống dẫn trứng bị tắc hoàn toàn: Tinh trùng và trứng không thể gặp nhau dù đã bơm tinh trùng vào tử cung.
– Tuổi mẹ trên 40: Chất lượng trứng suy giảm mạnh, làm giảm đáng kể tỷ lệ thành công của IUI.
– Lạc nội mạc tử cung mức độ nặng: Có thể ảnh hưởng đến môi trường tử cung và làm giảm khả năng làm tổ của phôi.
– Từng thất bại nhiều lần với IUI: Sau 3–4 chu kỳ IUI không thành công, nên xem xét chuyển sang IVF (thụ tinh trong ống nghiệm).
– Chỉ số AMH rất thấp hoặc dự trữ buồng trứng kém: Khó đáp ứng với thuốc kích trứng, làm giảm hiệu quả của quy trình.

Quy trình thực hiện và những điều bạn cần biết trước khi làm IUI

– Theo dõi nang noãn: Bác sĩ sẽ dùng siêu âm và xét nghiệm hormone để xác định thời điểm trứng trưởng thành và sắp rụng.
– Xử lý tinh trùng: Mẫu tinh dịch được “rửa” trong phòng lab để loại bỏ tinh tương, tế bào chết và giữ lại những tinh trùng khỏe mạnh, di động tốt.
– Thủ thuật bơm tinh trùng: Được thực hiện tại phòng khám, không cần gây mê. Một ống thông nhỏ đưa tinh trùng qua cổ tử cung vào buồng tử cung – thường chỉ mất 5–10 phút và ít gây đau.
– Hạn chế vận động nhẹ sau thủ thuật: Nghỉ ngơi 15–30 phút rồi có thể về nhà; không cần nằm liệt giường.
– Xét nghiệm thai sau 10–14 ngày: Dùng que thử hoặc xét nghiệm máu β-hCG để xác nhận có thai hay không.

Tỷ lệ thành công và yếu tố ảnh hưởng đến kết quả IUI

– Tỷ lệ thành công trung bình mỗi chu kỳ: Khoảng 10–20% ở phụ nữ dưới 35 tuổi, giảm dần theo độ tuổi.
– Yếu tố then chốt: Tuổi mẹ, chất lượng tinh trùng sau xử lý, số lượng nang trưởng thành, và tình trạng ống dẫn trứng.
– Kết hợp thuốc kích trứng: Có thể nâng cao tỷ lệ thành công nhưng cũng làm tăng nguy cơ đa thai (khoảng 8–10%).
– Không phải “cứ làm là có thai”: Nhiều cặp đôi cần 2–3 chu kỳ mới thành công; một số trường hợp không đáp ứng dù mọi điều kiện đều thuận lợi.

Lời khuyên trước khi quyết định làm IUI

Những cặp vợ chồng đặt kỳ vọng rất lớn vào IUI như một “giải pháp thần tốc”. Tuy nhiên, IUI chỉ hiệu quả khi đúng chỉ định và được thực hiện trong điều kiện sinh sản tối ưu. Trước khi tiến hành, bạn nên hoàn tất đầy đủ các xét nghiệm đánh giá vô sinh cơ bản – bao gồm siêu âm buồng trứng, chụp HSG (nếu cần), phân tích tinh dịch và xét nghiệm hormone. Nếu mọi thứ đều ổn, IUI là lựa chọn an toàn, ít xâm lấn và chi phí hợp lý để bắt đầu hành trình hỗ trợ sinh sản.

Nếu bạn còn băn khoăn về tình trạng cụ thể của mình, đừng ngần ngại trao đổi kỹ với bác sĩ chuyên khoa hiếm muộn – vì mỗi trường hợp đều có “chìa khóa” riêng để mở cánh cửa làm cha mẹ.