Phụ khoa nữ là gì và gồm những bệnh nào thường gặp?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những lo lắng rất thật và phổ biến mà nhiều phụ nữ gặp phải. Phụ khoa nữ là các bệnh lý liên quan đến cơ quan sinh dục của phụ nữ như âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, buồng trứng. Những bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể tác động đến khả năng sinh sản và sức khỏe lâu dài nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu về các bệnh phụ khoa thường gặp, nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và cách phòng ngừa hiệu quả.

Các bệnh phụ khoa thường gặp

Trong phòng khám, tôi thường tiếp nhận nhiều trường hợp với các vấn đề phụ khoa khác nhau, trong đó phổ biến nhất bao gồm:

– Viêm nhiễm phụ khoa: Như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung hoặc viêm vùng chậu – thường do vi khuẩn, nấm (đặc biệt là Candida), hoặc ký sinh trùng (Trichomonas). Đây là nhóm bệnh chiếm tỷ lệ cao nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

– U nang buồng trứng: Khối u chứa dịch, thường lành tính, nhưng có thể gây đau bụng, rối loạn kinh hoặc biến chứng xoắn nang nếu không theo dõi.

– U xơ tử cung: Khối u cơ trơn lành tính phát triển trong thành tử cung, có thể gây rong kinh, đau vùng chậu hoặc chèn ép bàng quang.

– Rối loạn nội tiết: Do mất cân bằng hormone estrogen – progesterone, dẫn đến kinh nguyệt không đều, vô kinh, hoặc rong huyết.

– Lạc nội mạc tử cung: Lớp niêm mạc tử cung “mọc lạc” ở buồng trứng, ống dẫn trứng hay ổ bụng – gây đau dữ dội khi hành kinh và có thể dẫn đến vô sinh.

– Ung thư phụ khoa: Bao gồm ung thư cổ tử cung (liên quan đến HPV), ung thư buồng trứng, âm đạo hoặc âm hộ – thường diễn tiến âm thầm, phát hiện muộn.

Nguyên nhân gây bệnh phụ khoa

Nhiều người nghĩ bệnh phụ khoa chỉ do “bẩn”, nhưng thực tế nguyên nhân đa dạng hơn nhiều:

– Vệ sinh không đúng cách: Thụt rửa sâu, dùng dung dịch có độ pH kiềm mạnh hoặc chất tẩy rửa công nghiệp làm mất lớp vi khuẩn có lợi, tạo điều kiện cho mầm bệnh xâm nhập.

– Thay đổi nội tiết tố: Mang thai, sau sinh, cho con bú, tiền mãn kinh… đều làm dao động hormone, ảnh hưởng đến môi trường âm đạo và chu kỳ kinh.

– Quan hệ tình dục không an toàn: Giao hợp không dùng bao cao su, quan hệ với nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ lây nhiễm HPV, Chlamydia, lậu – nguyên nhân hàng đầu gây viêm vùng chậu và vô sinh.

– Yếu tố khác: Mặc đồ lót chật, ẩm ướt; dị ứng với chất tẩy trong quần lót; suy giảm miễn dịch do stress, thiếu ngủ, hoặc bệnh lý mạn tính.

Dấu hiệu nhận biết bệnh phụ khoa

Bạn đừng chủ quan nếu xuất hiện các triệu chứng sau – chúng là “tiếng kêu cứu” từ cơ thể:

– Khí hư bất thường: Ra nhiều, đặc quánh, màu vàng/xanh/đục/nâu, có mùi hôi tanh hoặc lẫn máu.

– Ngứa, rát, sưng đỏ vùng kín: Cảm giác bỏng rát khi đi tiểu, ngứa liên tục, thậm chí xuất hiện mụn, loét.

– Đau: Đau bụng dưới âm ỉ hoặc dữ dội, đau khi quan hệ (dyspareunia), đau khi tiểu.

– Rối loạn kinh nguyệt: Chu kỳ ngắn/dài thất thường, lượng kinh quá nhiều (cần thay băng mỗi giờ) hoặc quá ít, mất kinh trên 3 tháng.

– Chảy máu bất thường: Ra máu giữa kỳ, sau giao hợp hoặc sau mãn kinh.

– Triệu chứng toàn thân: Sốt nhẹ, mệt mỏi kéo dài, ớn lạnh – có thể là dấu hiệu viêm vùng chậu nặng.

Biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Trong hơn 15 năm hành nghề, tôi luôn khuyên bệnh nhân:

– Vệ sinh vùng kín đúng cách: Rửa ngoài bằng nước sạch hoặc dung dịch pH 4–5, không thụt rửa sâu – vì âm đạo có khả năng tự làm sạch.

– Thăm khám phụ khoa định kỳ: Tối thiểu 1 lần/năm, hoặc 6 tháng/lần nếu đã có quan hệ tình dục – bao gồm xét nghiệm Pap smear và siêu âm.

– Quan hệ tình dục an toàn: Dùng bao cao su, hạn chế bạn tình, tiêm vắc xin HPV nếu dưới 26 tuổi.

– Mặc đồ lót thoáng mát: Chọn chất liệu cotton, thay ít nhất 1–2 lần/ngày, đặc biệt trong kỳ kinh.

– Tránh sản phẩm tẩy rửa mạnh: Nước hoa, xà phòng thơm, khăn ướt có cồn có thể gây kích ứng niêm mạc.

– Sống lành mạnh: Ăn đủ rau xanh, ngủ đủ giấc, tập thể dục đều – giúp cân bằng nội tiết và tăng miễn dịch.

Các bệnh phụ khoa tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Đừng vì ngại ngùng mà trì hoãn khám – nhiều trường hợp vô sinh hay ung thư cổ tử cung đáng tiếc đều bắt nguồn từ việc bỏ qua những dấu hiệu ban đầu như khí hư bất thường hay kinh nguyệt rối loạn. Hãy xem sức khỏe sinh sản là ưu tiên, không phải điều cấm kỵ. Nếu bạn đang có triệu chứng như mô tả, tôi khuyên bạn nên đi khám phụ khoa trong vòng 1–2 tuần tới để được chẩn đoán chính xác và can thiệp kịp thời.