Nghén là gì và có thật sự dự báo giới tính thai nhi?

Em mang thai được hơn 6 tuần rồi, nhưng cứ ăn vào là ói, người mệt lả, lại còn thèm đủ thứ – lúc thì chua, lúc lại thèm thịt tái sống. Mẹ chồng em bảo “nghén kiểu này chắc là con trai”, khiến em vừa lo vừa tò mò. Liệu những cơn nghén có thật sự nói lên giới tính em bé? Và làm sao để bớt mệt vì nghén đây bác sĩ?

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn!
“Nghén” là cách gọi dân gian để chỉ các triệu chứng ốm nghén thường gặp trong tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ. Đây là phản ứng sinh lý bình thường, không liên quan đến giới tính thai nhi, dù nhiều người vẫn tin vào các “dấu hiệu dự đoán con trai/con gái”. Tôi sẽ giải đáp từng câu hỏi bạn nêu một cách rõ ràng và khoa học.

Nghén là gì?

“Nghén” là thuật ngữ thông dụng chỉ tình trạng buồn nôn, nôn ói, thay đổi khẩu vị, mệt mỏi, nhạy cảm với mùi… xảy ra ở khoảng 70–80% phụ nữ mang thai, thường bắt đầu từ tuần thứ 4–6 và giảm dần sau tuần 12–14. Nguyên nhân chính là do sự gia tăng nồng độ hormone hCG và estrogen, làm ảnh hưởng đến trung tâm nôn ở não bộ và hệ tiêu hóa.

Biểu hiện ốm nghén

Các biểu hiện phổ biến bao gồm:
– Buồn nôn (có thể không nôn).
– Nôn ói, đặc biệt vào buổi sáng nhưng có thể xảy ra cả ngày.
– Thèm hoặc ghét một số mùi, vị cụ thể.
– Mệt mỏi, chóng mặt, chán ăn.
– Tăng tiết nước bọt.
– Cảm giác đầy bụng, khó tiêu.

Trong một số ít trường hợp nặng (gọi là nghén nặng – hyperemesis gravidarum), thai phụ có thể mất nước, sụt cân và cần can thiệp y tế.

Các kiểu nghén khi mang thai

“Kiểu nghén” thường phản ánh sự thay đổi khẩu vị hoặc hành vi, chứ không phải chẩn đoán y khoa. Một số kiểu phổ biến:
– Nghén chua: thèm chanh, me, cóc…
– Nghén ngọt: thèm bánh kẹo, trái cây ngọt.
– Nghén mặn: muốn ăn đồ muối, dưa cà, mắm…
– Nghén thịt: thèm thịt đỏ, tái, nướng.
– Nghén ngủ: cảm giác buồn ngủ liên tục, uể oải.
– Nghén mùi: khó chịu với mùi nước hoa, dầu gội, thức ăn…

Tất cả đều do biến động nội tiết, không phản ánh giới tính hay sức khỏe thai nhi.

Nghén thịt khi mang thai

Nhiều thai phụ thèm thịt – đặc biệt là thịt đỏ, tái hoặc nướng – do cơ thể thiếu sắt hoặc protein. Đây là nhu cầu sinh lý hợp lý, nhưng cần lưu ý:
– Ưu tiên thịt chín kỹ để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn (như toxoplasma, listeria).
– Kết hợp với rau xanh và vitamin C để tăng hấp thu sắt.
– Không ăn quá nhiều thịt đỏ liên tục, dễ gây táo bón hoặc tăng cholesterol.

Nghén ngủ

“Nghén ngủ” không phải là bệnh, mà là triệu chứng mệt mỏi do nồng độ progesterone tăng cao, làm giãn cơ trơn và gây buồn ngủ. Đây là hiện tượng rất thường gặp trong 3 tháng đầu. Bạn nên:
– Ngủ đủ giấc (7–9 tiếng/ngày).
– Tận dụng giấc ngủ ngắn ban ngày nếu cần.
– Tránh thức khuya hoặc làm việc quá sức.

Mẹo giảm nghén khi mang thai

Dưới đây là những biện pháp an toàn, hiệu quả được khuyến cáo:
– Ăn thành nhiều bữa nhỏ, tránh để bụng đói.
– Tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc có mùi mạnh.
– Uống gừng (trà gừng, kẹo gừng) – có bằng chứng hỗ trợ giảm buồn nôn.
– Bổ sung vitamin B6 (theo chỉ định) – giúp điều hòa thần kinh thực vật.
– Uống đủ nước, chia nhỏ từng ngụm nếu dễ nôn.
– Tránh stress, giữ tinh thần thoải mái.

Nếu nôn ói liên tục, không giữ được nước hay thức ăn, sụt cân >2 kg, bạn cần đi khám ngay.

19 dấu hiệu bà bầu mang thai nghén con trai

Tôi hiểu bạn tò mò, nhưng không có bằng chứng y học nào chứng minh ốm nghén liên quan đến giới tính thai nhi. Những “dấu hiệu” như:

Nghén nhẹ = con trai
Thèm mặn = con trai
Da đẹp = con trai
Bụng nhọn = con trai
… đều là kinh nghiệm dân gian, mang tính ngẫu nhiên.

Giới tính thai nhi được xác định bởi nhiễm sắc thể (XY = trai, XX = gái) ngay từ lúc thụ tinh, và không ảnh hưởng đến triệu chứng nghén. Siêu âm từ tuần 18–20 hoặc xét nghiệm NIPT mới là cách xác định chính xác.

Nghén bầu

“Nghén bầu” là cách gọi khác của ốm nghén trong thai kỳ, không phải một tình trạng riêng biệt. Từ “bầu” ở đây chỉ việc mang thai, nên “nghén bầu” = “nghén khi mang thai”. Đừng lo lắng nếu bạn nghe nhiều cách gọi khác nhau – bản chất vẫn là phản ứng sinh lý bình thường.