Âm hộ có chức năng gì và làm sao biết nó bình thường hay không?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất phổ biến – và hoàn toàn hợp lý. Âm hộ không chỉ là “cửa ngõ” của cơ quan sinh dục nữ mà còn là một cấu trúc phức tạp, giàu thần kinh và có vai trò thiết yếu trong sinh sản, bảo vệ và đời sống tình dục. Tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chức năng, cấu tạo và cách nhận biết khi nào âm hộ thực sự “bình thường”.
Âm hộ gồm những bộ phận nào và nằm ở đâu?
Âm hộ (vulva) là toàn bộ phần sinh dục ngoài của phụ nữ, trải dài từ gò mu phía trước đến hậu môn phía sau. Nó không phải là âm đạo – đây là điểm nhiều người nhầm lẫn. Âm đạo là ống bên trong, còn âm hộ là phần bạn có thể nhìn thấy khi soi gương.
Cấu tạo chính của âm hộ bao gồm:
– Gò mu (mons pubis): lớp mỡ dưới da phủ lông mu sau tuổi dậy thì, đệm cho xương mu.
– Môi lớn: hai nếp da dày, có lông, bao bọc bên ngoài, giúp che chắn và giữ ẩm.
– Môi bé: hai nếp niêm mạc mỏng, không có lông, nằm bên trong môi lớn – kích thước, hình dáng, màu sắc rất đa dạng, và tất cả đều bình thường.
– Âm vật: cơ quan cảm thụ khoái cảm chính, chứa khoảng 8.000 đầu dây thần kinh – nhiều hơn cả dương vật nam giới.
– Lỗ niệu đạo: nằm ngay dưới âm vật, là nơi nước tiểu thoát ra.
– Cửa âm đạo: dẫn vào ống âm đạo, kết nối với tử cung.
– Màng trinh: mảnh mô mỏng, dư thừa từ thời kỳ phôi thai, có thể có hoặc không – không phản ánh “sự trong trắng”.
Tất cả những cấu trúc này cùng tạo nên một hệ thống vừa bảo vệ, vừa hỗ trợ sinh lý và sinh sản.
Âm hộ có những chức năng gì trong cơ thể nữ giới?
Âm hộ không chỉ mang tính biểu tượng – nó có ba chức năng sinh học then chốt:
– Bảo vệ: Môi lớn và môi bé như “cánh cổng” che chắn âm đạo, niệu đạo và tử cung khỏi vi khuẩn, bụi bẩn và tác động cơ học.
– Tham gia vào đời sống tình dục: Âm vật và các mô xung quanh giàu mạch máu và thần kinh, giúp tạo khoái cảm. Khi hưng phấn, tuyến Bartholin tiết dịch nhờn, làm ẩm cửa âm đạo để quan hệ dễ dàng và an toàn hơn.
– Hỗ trợ sinh sản và sinh nở: Âm đạo – nằm ngay sau âm hộ – là đường đi của tinh trùng, kinh nguyệt và em bé khi sinh thường. Tính đàn hồi của mô âm hộ cho phép giãn rộng trong lúc chuyển dạ.
Nói cách khác, âm hộ là trung tâm tích hợp giữa bảo vệ, cảm xúc và sinh sản – dù nhỏ bé nhưng cực kỳ tinh vi.
Khi nào cần lo lắng về âm hộ của mình?
Trong phòng khám, tôi thường gặp bệnh nhân lo lắng vì “âm hộ không giống người khác”. Hãy nhớ: không có khuôn mẫu chuẩn cho âm hộ. Màu sắc có thể từ hồng nhạt đến nâu sẫm; môi bé có thể ngắn, dài, lệch, thậm chí thò ra ngoài – tất cả đều bình thường nếu không gây đau, ngứa hay khó chịu.
Tuy nhiên, bạn nên đi khám nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
– Ngứa dữ dội, rát bỏng hoặc đau kéo dài ở vùng kín.
– Dịch âm đạo đổi màu (xanh, vàng, xám), có mùi hôi hoặc vón cục như bã đậu.
– Chảy máu bất thường ngoài kỳ kinh.
– Xuất hiện mụn, loét, u cục, hoặc thay đổi da (trắng bệch, nứt nẻ, dày sừng).
– Đau khi quan hệ hoặc tiểu buốt kèm theo sưng tấy.
Đây có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm (nấm, vi khuẩn, virus), bệnh da liễu vùng kín, hoặc hiếm hơn – tổn thương tiền ung thư.
Làm thế nào để chăm sóc âm hộ đúng cách?
Chăm sóc âm hộ không cần cầu kỳ – đơn giản, nhẹ nhàng và tôn trọng tự nhiên là chìa khóa:
– Vệ sinh: Rửa ngoài bằng nước sạch hoặc dung dịch pH ~5.5, không thụt rửa sâu – điều này phá vỡ hệ vi sinh bảo vệ.
– Quần áo: Mặc đồ lót cotton, thoáng, tránh quần bó sát lâu ngày.
– Tẩy lông: Nếu thực hiện, hãy cẩn trọng – da vùng kín rất mỏng, dễ trầy xước và viêm nang lông.
– Quan hệ tình dục: Dùng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm STI; bổ sung chất bôi trơn nếu khô rát.
– Khám phụ khoa định kỳ: Ít nhất 1 lần/năm, kể cả khi không có triệu chứng – giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.
Âm hộ là một phần cơ thể hoàn toàn tự nhiên, đa dạng và đáng được tôn trọng. Sự khác biệt về hình dáng, màu sắc không phản ánh sức khỏe hay “chuẩn mực” nào – miễn là bạn không có triệu chứng bất thường. Trong lâm sàng, tôi luôn nhấn mạnh: hiểu cơ thể mình là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe sinh sản. Nếu bạn thấy lo lắng, đừng ngại đi khám – đó là hành động yêu thương bản thân, chứ không phải dấu hiệu của bệnh tật.
Nếu còn thắc mắc về các thay đổi sinh lý, dịch tiết hay cảm giác vùng kín, bạn hoàn toàn có quyền tìm kiếm lời khuyên y khoa – một cách an toàn, không phán xét và đầy đủ thông tin.
