Trẻ tiêm phòng sốt bao nhiêu độ thì uống thuốc?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ lo lắng rất thực tế mà nhiều phụ huynh gặp phải sau khi con tiêm phòng. Trẻ sốt từ 38,5°C trở lên thường là ngưỡng được khuyến cáo dùng thuốc hạ sốt (như paracetamol liều phù hợp theo cân nặng). Tuy nhiên, nếu trẻ sốt dưới 38,5°C nhưng quấy khóc nhiều, mệt lả, bỏ bú hoặc khó chịu rõ rệt, bạn cũng có thể cân nhắc dùng thuốc sớm hơn – nhưng luôn tham vấn ý kiến nhân viên y tế trước.

Sốt sau tiêm vắc xin 6 trong 1 là phản ứng rất phổ biến và thường lành tính. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn yên tâm và biết cách xử trí đúng.

Nguyên nhân khiến bé tiêm 6 trong 1 bị sốt

– Phản ứng miễn dịch: Khi vắc xin vào cơ thể, hệ miễn dịch nhận diện các thành phần kháng nguyên và “khởi động” phản ứng bảo vệ. Quá trình này giải phóng các chất trung gian gây viêm – trong đó có interleukin – làm tăng thân nhiệt. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang học cách nhận diện mầm bệnh, chứ không phải do nhiễm trùng thật sự.
– Thành phần vắc xin: Vắc xin 6 trong 1 (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib và viêm gan B) chứa kháng nguyên và tá dược kích thích miễn dịch. Đặc biệt, thành phần ho gà toàn tế bào (trong một số loại vắc xin thế hệ cũ) hoặc ho gà vô bào (trong vắc xin hiện đại) đều có thể gây sốt – dù mức độ khác nhau.

Triệu chứng kèm theo sốt sau khi tiêm 6 trong 1

Ngoài sốt, trẻ có thể xuất hiện một hoặc nhiều biểu hiện sau – đều thuộc nhóm phản ứng thông thường và tự hết trong 24–48 giờ:
– Quấy khóc, khó ngủ, lười bú hoặc ăn
– Sưng, đỏ, đau tại chỗ tiêm (thường ở đùi)
– Mệt mỏi, li bì nhẹ hoặc ngủ nhiều hơn bình thường
– Nôn trớ nhẹ (không kèm tiêu chảy hay nôn vọt)

Những triệu chứng này không nguy hiểm, nhưng cần theo dõi sát để phân biệt với phản ứng bất thường.

Cách xử trí cho trẻ bị sốt sau khi tiêm phòng 6 trong 1

– Sử dụng thuốc hạ sốt khi cần thiết: Chỉ dùng paracetamol (không dùng ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng nếu không có chỉ định). Liều chuẩn là 10–15 mg/kg/lần, cách nhau ít nhất 4–6 giờ, không quá 4 lần/ngày. Tuyệt đối không tự ý dùng aspirin.
– Chăm sóc và giảm nhiệt cho trẻ: Cởi bớt quần áo, mặc đồ thoáng mát, lau người bằng khăn ấm (không dùng nước lạnh hay cồn). Tránh ủ ấm quá mức – điều này dễ khiến thân nhiệt tăng cao hơn.
– Đảm bảo trẻ được cung cấp đủ nước: Cho bú mẹ thường xuyên hơn, hoặc uống oresol/nước ấm nếu trẻ lớn. Sốt làm tăng mất nước, dễ dẫn đến mệt lả.
– Theo dõi và đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu cần: Nếu sốt không hạ sau 2 liều thuốc, kéo dài quá 48 giờ, hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường (co giật, tím tái, khó thở…), cần đi khám ngay.

Một số lưu ý sau tiêm vắc xin 6 trong 1 cho trẻ

– Theo dõi trẻ sau tiêm tại điểm tiêm chủng: Tối thiểu 30 phút để phát hiện phản ứng dị ứng cấp (rất hiếm nhưng nguy hiểm).
– Kiểm tra vết tiêm: Nếu sưng to >5 cm, cứng lan rộng, nóng đỏ tăng dần sau 24 giờ – có thể là áp xe, cần khám.
– Đo nhiệt độ thường xuyên: Mỗi 4–6 giờ trong 24–48 giờ đầu, đặc biệt vào ban đêm.
– Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ: Tránh vận động mạnh, không cho trẻ tiếp xúc nơi đông người.
– Đảm bảo chế độ ăn uống: Tiếp tục cho bú mẹ hoặc ăn dặm như bình thường. Không kiêng cữ – điều này chỉ làm trẻ yếu thêm.

Tình trạng sốt sau tiêm chủng khi nào cần gọi bác sĩ?

Bạn nên liên hệ bác sĩ hoặc đưa trẻ đi khám ngay nếu:
– Sốt ≥39°C không đáp ứng với thuốc hạ sốt
– Sốt kéo dài trên 48 giờ
– Trẻ co giật, li bì sâu, khó đánh thức
– Xuất hiện phát ban toàn thân, nôn liên tục, thở nhanh, tím tái
– Vết tiêm sưng to, mưng mủ, nóng đỏ lan rộng
– Trẻ bỏ bú hoàn toàn, khóc thét liên tục >3 giờ

Trong hơn 15 năm làm việc tại khoa Nhi, tôi thấy đa số trường hợp sốt sau tiêm 6 trong 1 đều nhẹ và tự khỏi. Tuy nhiên, sự theo dõi chủ động của cha mẹ chính là “lá chắn” an toàn đầu tiên cho con. Đừng ngần ngại gọi cho bác sĩ nếu bạn cảm thấy “có gì đó không ổn” – trực giác của phụ huynh thường rất đáng tin cậy.