Trẻ sốt nhẹ kéo dài không rõ nguyên nhân có đáng lo không?

Chào bạn,

Sốt nhẹ kéo dài ở trẻ – nghĩa là thân nhiệt dao động từ 37,5°C đến dưới 38,5°C trong ít nhất 7–10 ngày mà không có biểu hiện nhiễm trùng rõ rệt – là tình trạng khá phổ biến trong nhi khoa, nhưng cũng dễ khiến phụ huynh băn khoăn. Trong nhiều trường hợp, đây có thể là phản ứng sinh lý tạm thời hoặc hậu quả sau một đợt nhiễm siêu vi nhẹ. Tuy nhiên, cũng có những nguyên nhân tiềm ẩn cần được đánh giá kỹ lưỡng để tránh bỏ sót bệnh lý nghiêm trọng.

Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về các khả năng có thể xảy ra, dấu hiệu cảnh báo và cách xử trí phù hợp.

Nguyên nhân thường gặp gây sốt nhẹ kéo dài ở trẻ

– Nhiễm siêu vi nhẹ hoặc giai đoạn hồi phục: Sau một đợt cảm cúm, tay-chân-miệng hay sốt phát ban, cơ thể trẻ có thể vẫn duy trì mức thân nhiệt hơi cao trong vài ngày đến hơn một tuần – điều này hoàn toàn bình thường nếu trẻ tỉnh táo, chơi ngoan và ăn uống tốt.

– Rối loạn điều hòa thân nhiệt: Trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 3 tuổi, hệ thần kinh thực vật chưa ổn định nên dễ bị sốt nhẹ khi thay đổi thời tiết, mặc quá nhiều quần áo hoặc vận động mạnh.

– Viêm tai giữa, viêm xoang hoặc nhiễm trùng tiểu “im lặng”: Những bệnh này đôi khi không có triệu chứng điển hình (như đau tai, chảy mủ, tiểu buốt), nhưng lại gây sốt âm ỉ kéo dài.

– Bệnh lý tự miễn hoặc viêm mạn tính: Hiếm gặp hơn, nhưng sốt kéo dài >2 tuần kèm mệt mỏi, sụt cân, nổi hạch có thể gợi ý lupus, viêm khớp dạng thấp thiếu niên hoặc bệnh Kawasaki (ở giai đoạn sớm).

– Lao sơ nhiễm: Ở vùng có lưu hành lao, sốt nhẹ buổi chiều, ra mồ hôi đêm, chán ăn có thể là dấu hiệu ban đầu – dù phim X-quang phổi lúc này có thể vẫn bình thường.

Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám ngay

Bạn nên cho con đến bác sĩ nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào sau:

– Sốt kéo dài trên 10–14 ngày mà không cải thiện.

– Trẻ mệt lả, li bì, bỏ ăn, sụt cân hoặc không tăng cân như bình thường.

– Nổi hạch to, gan/lách to, hoặc phát ban không biến mất.

– Đổ mồ hôi đêm nhiều, sốt tăng dần vào chiều/tối.

– Tiền sử tiếp xúc với người mắc lao hoặc sống/travel ở vùng dịch bệnh đặc biệt.

Tôi thường hỏi kỹ về lịch sử tiêm chủng, tiếp xúc bệnh, thói quen sinh hoạt và tiến hành khám tổng quát – từ tai mũi họng đến bụng, da, hệ thần kinh – trước khi chỉ định xét nghiệm.

Những xét nghiệm có thể cần thiết

Tùy vào nghi ngờ lâm sàng, bác sĩ có thể đề nghị:

– Công thức máu, CRP, tốc độ lắng máu: Đánh giá mức độ viêm.

– Xét nghiệm nước tiểu: Loại trừ nhiễm trùng tiểu – nguyên nhân thường bị bỏ qua ở trẻ nhỏ.

– X-quang phổi: Nếu nghi lao hoặc viêm phổi không điển hình.

– Xét nghiệm chuyên sâu hơn (ANA, PPD, PCR vi sinh…) nếu nghi bệnh tự miễn hoặc nhiễm trùng mạn tính.

Lưu ý: Không nên tự ý cho trẻ dùng kháng sinh hoặc thuốc hạ sốt liên tục khi chưa rõ nguyên nhân – điều này có thể che lấp triệu chứng và làm chậm chẩn đoán.

Cha mẹ nên làm gì trong thời gian chờ đợi?

– Theo dõi sát thân nhiệt: Ghi chép thời điểm sốt, mức độ, đáp ứng với hạ sốt và các triệu chứng kèm theo (nếu có).

– Đảm bảo trẻ đủ nước và dinh dưỡng: Sốt nhẹ lâu ngày vẫn làm tăng tiêu hao năng lượng.

– Không ủ ấm quá mức: Mặc quần áo thoáng, giữ phòng thông khí.

– Tránh “chữa mẹo” không có cơ sở y học: Như cắt lể, dán lá, xông hơi… – có thể gây hại hơn là giúp ích.

– Ghi chú lại mọi thay đổi nhỏ: Ví dụ: “hôm qua bé cười ít hơn”, “da xanh hơn bình thường” – những chi tiết này rất quý giá khi khám.

Sốt nhẹ kéo dài ở trẻ đa phần lành tính, nhưng không nên chủ quan nếu kéo dài quá 1–2 tuần mà không rõ nguyên nhân. Trong nhiều trường hợp tôi gặp, nguyên nhân hóa ra lại rất đơn giản – như nhiễm trùng tiểu hoặc phản ứng sau vaccine – nhưng cũng có lúc là dấu hiệu sớm của bệnh lý cần can thiệp kịp thời. Việc theo dõi cẩn thận và thăm khám đúng lúc sẽ giúp bạn yên tâm hơn, đồng thời bảo vệ sức khỏe lâu dài cho con.