Trẻ sơ sinh chỉ ngủ, không chịu bú – có đáng lo không?
Chào bạn,
Việc trẻ sơ sinh ngủ nhiều và ít chịu bú trong những ngày đầu đời là tình huống khá phổ biến, nhưng không nên xem nhẹ. Trẻ sơ sinh cần bú đủ lượng sữa mỗi ngày để duy trì năng lượng, ổn định đường huyết và phát triển bình thường. Nếu bé liên tục ngủ li bì, khó đánh thức để bú, hoặc bú rất ít trong hơn 24 giờ, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu nguy hiểm cần lưu ý, và cách xử trí phù hợp dựa trên kinh nghiệm lâm sàng của mình.
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh chỉ ngủ mà không chịu bú
– Trạng thái mệt mỏi sau sinh: Trẻ sinh thường hoặc sinh mổ có thể kiệt sức do quá trình chuyển dạ kéo dài, dẫn đến ngủ sâu và phản xạ bú yếu.
– Vàng da sinh lý hoặc bệnh lý: Tăng bilirubin ở mức cao có thể khiến trẻ lừ đừ, ngủ nhiều và bỏ bú.
– Nhiễm trùng sơ sinh: Viêm phổi, nhiễm trùng huyết hay viêm màng não ở trẻ sơ sinh thường biểu hiện bằng li bì, bỏ bú, thân nhiệt bất thường.
– Hạ đường huyết: Thường gặp ở trẻ sinh non, con mẹ tiểu đường thai kỳ hoặc trẻ nhẹ cân — gây mệt mỏi, khó tỉnh táo để bú.
– Rối loạn thần kinh hoặc dị tật bẩm sinh: Một số bất thường hiếm gặp như hội chứng Prader-Willi hoặc tổn thương thần kinh trung ương có thể ảnh hưởng đến phản xạ bú.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám ngay
– Trẻ khó đánh thức, dù đã thử cởi bớt quần áo, xoa lòng bàn chân, thay tã.
– Không bú được 8–12 lần/24 giờ trong tuần đầu tiên (trung bình mỗi cữ cách nhau 2–3 giờ).
– Ít đi tiểu (< 6 lần/ngày sau ngày thứ 3) hoặc **phân su chưa hết** sau 48–72 giờ.
– **Thân nhiệt bất thường**: Sốt > 38°C hoặc hạ thân nhiệt < 36,5°C.
– Da vàng lan nhanh, li bì, thở nhanh, co giật hoặc tiếng khóc yếu.
Tôi từng tiếp nhận nhiều trẻ nhập viện muộn do cha mẹ nghĩ “ngủ nhiều là ngoan” — nhưng thực tế, bỏ bú kéo dài có thể dẫn đến mất nước, suy dinh dưỡng cấp hoặc tổn thương não nếu do hạ đường huyết hoặc nhiễm trùng.
Cách xử trí tại nhà khi trẻ sơ sinh ngủ nhiều, ít bú
– Đánh thức trẻ đúng cách: Mỗi 2–3 giờ (kể cả ban đêm), nhẹ nhàng vuốt má, xoa lưng, thay tã hoặc cho bé tiếp xúc da mẹ để kích thích tỉnh táo.
– Cho bú theo nhu cầu, không ép: Nếu bé chỉ mút vài phút rồi ngủ, hãy vắt sữa non/sữa mẹ ra thìa hoặc cốc nhỏ để bổ sung.
– Theo dõi sát lượng sữa vào – ra: Ghi chép số lần bú, thời gian bú, số tã ướt và phân mỗi ngày.
– Đảm bảo môi trường yên tĩnh, ấm áp: Tránh tiếng ồn lớn hoặc ánh sáng chói làm gián đoạn giấc ngủ sinh lý của bé.
– Không để trẻ ngủ quá 4 giờ liên tục trong 2 tuần đầu, đặc biệt nếu trẻ nhẹ cân hoặc sinh non.
Khi nào cần gặp bác sĩ nhi khoa?
Bạn nên đưa trẻ đi khám ngay trong ngày nếu:
– Trẻ dưới 24 giờ tuổi mà chưa bú được lần nào.
– Trẻ bỏ bú hoàn toàn trong hơn 6–8 giờ.
– Có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào nêu trên (vàng da, sốt, thở mệt, li bù…).
– Bạn cảm thấy lo lắng trực giác — điều này rất quan trọng! Kinh nghiệm lâm sàng cho thấy, linh cảm của cha mẹ thường là “cảm biến” sớm nhất về sức khỏe con.
Trẻ sơ sinh ngủ nhiều là bình thường, nhưng không bao giờ được bỏ qua việc bú. Trong 72 giờ đầu đời, mỗi cữ bú đều quan trọng để thiết lập nguồn sữa mẹ và đảm bảo bé nhận đủ dinh dưỡng. Nếu trẻ liên tục ngủ li bì, không chịu ngậm ti hoặc bú rất ít, đừng chần chừ — hãy liên hệ cơ sở y tế ngay. Phát hiện sớm các vấn đề như nhiễm trùng, hạ đường huyết hay vàng da nặng có thể giúp tránh biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sự phát triển lâu dài của bé.
