Trẻ sơ sinh bị sôi bụng và ọc sữa có đáng lo không?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn khi thấy con nhỏ sôi bụng và ọc sữa liên tục — điều này thực sự khiến nhiều cha mẹ mất ăn mất ngủ. Trên thực tế, sôi bụng và ọc sữa ở trẻ sơ sinh phần lớn là hiện tượng sinh lý, do hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, nếu đi kèm các dấu hiệu bất thường khác, đó có thể là cảnh báo cần can thiệp y khoa kịp thời.
Nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh sôi bụng và ọc sữa
– Hệ tiêu hóa non nớt: Dạ dày của trẻ sơ sinh nằm ngang, cơ thắt tâm vị (van giữa thực quản và dạ dày) còn yếu nên dễ trào ngược sữa sau khi bú.
– Nuốt nhiều hơi khi bú: Do ngậm ti không đúng cách, bú bình sai tư thế hoặc khóc trước khi bú, khiến không khí lọt vào đường tiêu hóa → gây sôi bụng, đầy hơi.
– Dị ứng hoặc không dung nạp protein sữa bò: Gặp ở một số bé bú sữa công thức hoặc bú mẹ nhưng mẹ ăn nhiều thực phẩm gây kích ứng.
– Trào ngược dạ dày – thực quản (GER): Là tình trạng sinh lý phổ biến, nhưng nếu nặng có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng.
– Nhiễm trùng tiêu hóa nhẹ: Có thể gây rối loạn nhu động ruột, dẫn đến sôi bụng và nôn ói.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa bé đi khám ngay
– Ọc sữa thành vòi, màu vàng xanh, có lẫn máu hoặc dịch nhầy.
– Sụt cân hoặc không tăng cân trong vài tuần đầu đời.
– Bé quấy khóc dữ dội, gồng người, khó dỗ sau khi bú.
– Sốt, tiêu chảy, phân có nhầy máu hoặc mùi hôi bất thường.
– Thở khò khè, tím tái sau khi ọc — có thể do hít sữa vào phổi (hít sặc).
Cách giảm sôi bụng và hạn chế ọc sữa cho trẻ sơ sinh
– Vỗ ợ hơi đúng cách: Sau mỗi cữ bú, bế bé thẳng đứng, áp ngực bé vào vai bạn và vỗ nhẹ lưng từ dưới lên trên trong 5–10 phút.
– Điều chỉnh tư thế bú: Đảm bảo bé ngậm sâu quầng vú (nếu bú mẹ) hoặc núm ti vừa miệng (nếu bú bình), giữ đầu cao hơn bụng khi bú.
– Chia nhỏ cữ bú: Cho bé bú ít hơn nhưng nhiều lần hơn để tránh quá tải dạ dày.
– Massage bụng nhẹ nhàng: Dùng ngón tay xoay tròn quanh rốn theo chiều kim đồng hồ để hỗ trợ đẩy hơi ra ngoài.
– Mẹ chú ý chế độ ăn: Nếu đang cho con bú, hãy hạn chế đồ cay, caffeine, sữa bò hoặc thực phẩm dễ gây dị ứng trong vài tuần để theo dõi phản ứng của bé.
Khi nào nên đổi sữa hoặc dùng men vi sinh?
Không nên tự ý đổi sữa công thức hay cho bé uống men vi sinh mà chưa có chỉ định. Một số chủng men như Lactobacillus reuteri đã được chứng minh giúp giảm quấy khóc và trào ngược ở trẻ sơ sinh, nhưng cần dùng đúng liều và đúng đối tượng. Nếu nghi ngờ dị ứng sữa, bác sĩ có thể đề nghị chuyển sang sữa thủy phân sâu — nhưng điều này chỉ áp dụng khi có chẩn đoán rõ ràng.
Tôi gặp rất nhiều cha mẹ hoảng hốt khi thấy con ọc sữa, nhưng đa số trường hợp đều ổn dần khi hệ tiêu hóa trưởng thành (thường sau 3–4 tháng tuổi). Tuy nhiên, đừng chủ quan nếu bé ọc nhiều kèm theo chậm tăng cân, quấy khóc kéo dài hoặc dấu hiệu nhiễm trùng. Việc theo dõi sát sao và can thiệp sớm sẽ giúp bé phát triển khỏe mạnh, tránh biến chứng như viêm phổi hít hay suy dinh dưỡng. Nếu bạn vẫn lo lắng, hãy ghi lại video lúc bé ọc và mang theo khi đi khám — điều này giúp bác sĩ đánh giá chính xác hơn.
