Trẻ ngủ li bì nhưng không sốt có đáng lo không?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng khi thấy trẻ ngủ li bì mà không có biểu hiện sốt hay nhiễm trùng rõ rệt. Tình trạng này không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng cũng không nên xem nhẹ, vì nó có thể phản ánh nhiều nguyên nhân — từ sinh lý đến bệnh lý tiềm ẩn. Dưới đây, tôi sẽ giải thích cụ thể để bạn có cái nhìn rõ ràng và biết khi nào cần đưa con đi khám.
Nguyên nhân trẻ ngủ li bì nhưng không sốt
– Thiếu ngủ tích lũy: Trẻ nhỏ rất dễ rơi vào trạng thái “ngủ bù” sau những ngày thiếu ngủ do quấy khóc, thay đổi lịch sinh hoạt hoặc môi trường mới.
– Suy dinh dưỡng hoặc thiếu máu: Khi cơ thể thiếu sắt, vitamin B12 hay calo kéo dài, trẻ thường mệt mỏi, uể oải và ngủ nhiều hơn bình thường.
– Rối loạn chuyển hóa hoặc nội tiết: Một số tình trạng như suy giáp bẩm sinh, hạ đường huyết hoặc rối loạn điện giải có thể gây lơ mơ, ngủ li bì dù không sốt.
– Ảnh hưởng sau cơn co giật hoặc chấn thương đầu nhẹ: Đôi khi, trẻ có thể ngủ sâu sau một cơn co giật nhỏ (không rõ triệu chứng) hoặc va chạm ở đầu mà cha mẹ không để ý.
– Tác dụng phụ của thuốc: Nếu gần đây trẻ dùng thuốc an thần, kháng histamine (trong một số siro ho), hoặc thậm chí thuốc chống nôn, chúng có thể gây buồn ngủ kéo dài.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Bạn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt nếu kèm theo bất kỳ dấu hiệu sau:
– Khó đánh thức, gọi to không phản ứng rõ ràng.
– Thở nhanh, thở mệt, da xanh tái hoặc lạnh tay chân.
– Bỏ bú/bỏ ăn hoàn toàn trong hơn 12 giờ.
– Nôn liên tục, co giật, hoặc cử động yếu một bên người.
– Tiểu ít (dưới 4 lần/ngày) hoặc không tiểu trong 8 giờ — dấu hiệu mất nước hoặc suy thận cấp.
Tôi từng gặp trường hợp trẻ 8 tháng ngủ li bì suốt 2 ngày, không sốt, nhưng xét nghiệm cho thấy hạ đường huyết nặng do rối loạn chuyển hóa bẩm sinh — một tình trạng nếu bỏ qua có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn.
Cha mẹ nên làm gì tại nhà?
– Theo dõi sát: Ghi lại thời gian ngủ, mức độ tỉnh táo khi thức, lượng ăn uống và tiểu tiện trong 24 giờ.
– Đảm bảo đủ nước và dinh dưỡng: Dù trẻ ngủ nhiều, hãy cố gắng đánh thức nhẹ nhàng mỗi 3–4 giờ để cho bú hoặc ăn nhẹ.
– Không tự ý dùng thuốc kích thích hoặc an thần: Việc can thiệp không đúng có thể che lấp triệu chứng bệnh lý thật sự.
– Giữ môi trường yên tĩnh, thoáng mát: Tránh ồn ào hoặc ánh sáng mạnh có thể khiến trẻ càng mệt hơn khi cố thức.
Khi nào có thể yên tâm?
Nếu trẻ vẫn phản ứng khi gọi, bú ăn được khi thức, tiểu đủ, và chỉ ngủ nhiều hơn bình thường trong 1–2 ngày (ví dụ sau tiêm vaccine, sau ốm nhẹ), thì khả năng cao đây là phản ứng sinh lý tạm thời. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài trên 48 giờ mà không cải thiện, bạn nên cho con đi khám để loại trừ nguyên nhân bệnh lý.
Trẻ ngủ li bì không sốt tuy không phải cấp cứu thường xuyên, nhưng lại là “triệu chứng im lặng” dễ bị bỏ qua. Trong nhiều năm hành nghề, tôi luôn dặn phụ huynh: “Hãy tin vào trực giác của mình — nếu bạn cảm thấy có điều gì đó ‘không ổn’, đừng chần chừ.” Một buổi khám sớm có thể giúp phát hiện kịp thời những vấn đề nghiêm trọng mà mắt thường không thấy.
