Trẻ bị viêm họng nhưng không ho
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ tình trạng của con. Viêm họng ở trẻ hoàn toàn có thể xảy ra mà không kèm theo ho, và điều này không hề bất thường. Trên thực tế, ho chỉ là một trong nhiều triệu chứng có thể xuất hiện — chứ không phải bắt buộc — khi trẻ bị viêm họng. Bản chất của viêm họng là tình trạng niêm mạc hầu họng bị kích thích do virus hoặc vi khuẩn, và biểu hiện lâm sàng có thể rất đa dạng tùy theo tác nhân gây bệnh và phản ứng của cơ thể trẻ.
Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn yên tâm và biết cách chăm sóc con phù hợp.
Nguyên nhân khiến trẻ viêm họng mà không ho
Viêm họng ở trẻ nhỏ thường do virus (chiếm khoảng 70–80% trường hợp), đặc biệt là rhinovirus, adenovirus, virus cúm hoặc Epstein-Barr. Một số ít trường hợp do vi khuẩn, phổ biến nhất là liên cầu beta tan huyết nhóm A (Streptococcus pyogenes). Tùy vào vị trí và mức độ viêm, triệu chứng sẽ khác nhau:
– Virus thường gây viêm họng nông, tập trung ở vùng hầu – amidan, nên trẻ chủ yếu đau rát họng, nuốt vướng, sốt nhẹ, chứ ít kích thích đường thở dưới → ít hoặc không ho.
– Viêm amidan cấp do vi khuẩn cũng có thể không gây ho, nhưng lại đi kèm sốt cao, amidan sưng to, có chấm mủ trắng, hạch cổ sưng đau.
– Trẻ nhỏ dưới 3 tuổi chưa phát triển đầy đủ phản xạ ho như người lớn, nên dù có dịch hay kích ứng, bé cũng không ho rõ ràng.
– Một số trẻ có ngưỡng cảm nhận đau cao hơn, nên biểu hiện chủ yếu là biếng ăn, quấy khóc, chảy dãi thay vì than đau họng hay ho.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám ngay
Mặc dù không ho không phải là vấn đề, nhưng bạn nên lưu ý các dấu hiệu sau — vì chúng có thể báo hiệu biến chứng hoặc bệnh lý nghiêm trọng hơn:
– Sốt cao trên 39°C kéo dài hơn 48 giờ.
– Trẻ khó nuốt đến mức không uống được nước, chảy dãi liên tục.
– Thở nhanh, khò khè, co kéo cơ hô hấp — có thể do sưng họng chèn ép đường thở.
– Phát ban, đau bụng, nôn nhiều — gợi ý nhiễm liên cầu hoặc bệnh toàn thân.
– Hạch cổ sưng to, cứng, đau lan lên tai.
– Triệu chứng kéo dài trên 5–7 ngày mà không cải thiện.
Cách chăm sóc và giảm khó chịu cho trẻ tại nhà
Với viêm họng do virus (phổ biến nhất), điều trị chủ yếu là hỗ trợ triệu chứng, vì bệnh sẽ tự khỏi trong 5–7 ngày:
– Đảm bảo trẻ uống đủ nước: Nước ấm, sữa, nước trái cây loãng giúp làm dịu họng và tránh mất nước.
– Cho ăn thức mềm, mát: Cháo, súp, sữa chua… tránh đồ cay, nóng, cứng.
– Súc miệng bằng nước muối loãng (nếu trẻ > 4 tuổi và biết súc).
– Dùng thuốc hạ sốt (paracetamol) theo cân nặng nếu trẻ sốt > 38,5°C hoặc quấy nhiều.
– Không dùng kháng sinh nếu không có chỉ định — vì chúng vô ích với virus và có thể gây hại.
Khi nào cần xét nghiệm hoặc dùng kháng sinh?
Tôi thường chỉ định test nhanh liên cầu hoặc xét nghiệm máu khi nghi ngờ viêm họng do vi khuẩn, dựa trên các tiêu chí như:
- Không ho + sốt cao + amidan có mủ + hạch cổ sưng + không có sổ mũi.
Nếu xác định do liên cầu, kháng sinh (thường là penicillin hoặc amoxicillin) là cần thiết để ngăn ngừa biến chứng như thấp tim, viêm cầu thận. Nhưng nếu do virus — kháng sinh hoàn toàn không cần thiết.
Tôi gặp rất nhiều phụ huynh lo lắng khi con “viêm họng mà không ho”, nghĩ rằng bệnh nhẹ nên chủ quan — hoặc ngược lại, nghi ngờ chẩn đoán. Thực tế, sự vắng mặt của ho không làm thay đổi bản chất bệnh, mà chỉ phản ánh đặc điểm riêng của từng trẻ và từng tác nhân gây bệnh. Quan trọng nhất là theo dõi sát các dấu hiệu nguy hiểm và không tự ý dùng kháng sinh. Nếu trẻ tỉnh táo, vẫn chơi đùa, uống được nước và sốt giảm dần sau 2–3 ngày, bạn có thể yên tâm chăm sóc tại nhà.
Tuy nhiên, nếu con bạn bỏ ăn hoàn toàn, sốt cao liên tục, hoặc có biểu hiện khó thở, hãy đưa bé đi khám ngay lập tức — vì viêm họng, dù không ho, đôi khi cũng có thể tiến triển nhanh và ảnh hưởng đến đường thở.
