Trẻ bị hắt hơi sổ mũi có nên tắm không?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất thường gặp trong phòng khám nhi, và tôi hoàn toàn thấu hiểu nỗi lo khi thấy con mệt mỏi mà vẫn phải chăm sóc vệ sinh hàng ngày. Xin trả lời ngay: trẻ bị hắt hơi, sổ mũi vẫn có thể tắm, thậm chí việc tắm đúng cách còn giúp bé dễ chịu hơn và hỗ trợ phục hồi nhanh hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng là tắm như thế nào để không làm tình trạng trở nên tệ hơn.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về nguyên nhân, lưu ý khi tắm và cách chăm sóc trẻ đúng khoa học trong giai đoạn này.
Nguyên nhân trẻ bị hắt hơi, sổ mũi
Hắt hơi và sổ mũi ở trẻ phần lớn là biểu hiện của viêm mũi do virus – thường là cảm lạnh thông thường, chứ không phải do “nhiễm lạnh” như nhiều người vẫn nghĩ. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
– Nhiễm virus đường hô hấp trên (rhinovirus, coronavirus, RSV…): chiếm hơn 80% trường hợp.
– Dị ứng với bụi nhà, lông thú, phấn hoa hoặc thay đổi thời tiết đột ngột.
– Kích ứng niêm mạc mũi do khói thuốc, không khí khô, hoặc ô nhiễm.
– Trào ngược dịch mũi sau ở trẻ nhỏ do cấu trúc vòm mũi họng chưa hoàn chỉnh.
Triệu chứng thường tự hết trong 5–7 ngày nếu chăm sóc tốt và không có biến chứng.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám
Mặc dù hắt hơi sổ mũi thường lành tính, nhưng bạn nên lưu ý nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu sau:
– Sốt cao (>38.5°C) kéo dài trên 3 ngày.
– Sổ mũi chuyển sang đặc, vàng/xanh kèm mùi hôi.
– Trẻ thở khò khè, thở nhanh, co lõm lồng ngực.
– Bỏ ăn, quấy khóc liên tục, ngủ li bì hoặc khó đánh thức.
– Triệu chứng kéo dài trên 10 ngày không cải thiện.
Đây có thể là dấu hiệu của viêm xoang, viêm tai giữa hoặc bội nhiễm vi khuẩn – cần được bác sĩ đánh giá kịp thời.
Hướng dẫn tắm đúng cách cho trẻ đang hắt hơi, sổ mũi
Việc tắm không làm bệnh nặng hơn nếu bạn tuân thủ một số nguyên tắc đơn giản:
– Tắm nhanh trong phòng kín gió, nhiệt độ phòng ổn định (26–28°C).
– Nước tắm ấm vừa (khoảng 36–38°C), không quá nóng vì có thể làm khô niêm mạc mũi.
– Lau khô người ngay sau khi tắm, đặc biệt vùng đầu, cổ và lưng. Mặc quần áo sạch, thoáng nhưng đủ ấm.
– Không gội đầu vào buổi tối nếu trời lạnh; nếu gội, phải sấy khô tóc ngay.
– Tránh tắm khi trẻ đang sốt cao hoặc mệt lả – lúc đó nên lau người bằng khăn ấm thay vì tắm toàn thân.
Tôi thường khuyên phụ huynh: tắm đúng cách giúp làm sạch dịch mũi bám trên da, giảm nguy cơ bội nhiễm và giúp trẻ ngủ ngon hơn – miễn là giữ ấm và tránh gió lùa.
Cách chăm sóc và phòng ngừa tái phát
Bên cạnh tắm rửa, bạn có thể hỗ trợ con phục hồi nhanh hơn bằng những biện pháp sau:
– Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý 0.9%: nhỏ 2–3 giọt mỗi bên mũi, day nhẹ rồi hút dịch (đặc biệt trước khi ăn và ngủ).
– Giữ ẩm không khí trong phòng (dùng máy tạo ẩm nếu cần), tránh để không khí quá khô.
– Cho trẻ uống đủ nước, bú mẹ đầy đủ để làm loãng dịch mũi.
– Không dùng kháng sinh hay thuốc co mạch mũi cho trẻ nhỏ nếu không có chỉ định.
– Rửa tay thường xuyên cho cả bé và người chăm sóc để hạn chế lây lan virus.
Hắt hơi, sổ mũi ở trẻ đa phần là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối phó với virus hoặc dị nguyên, và không phải lý do để kiêng tắm. Quan trọng hơn cả là cách bạn tắm – nhanh, ấm, kín gió và lau khô kỹ. Trong thực tế lâm sàng, tôi thấy nhiều trẻ đỡ khó chịu rõ rệt sau khi được tắm đúng cách, vì da sạch và niêm mạc mũi cũng được gián tiếp làm dịu.
Nếu triệu chứng nhẹ và trẻ vẫn ăn ngủ tốt, bạn hoàn toàn có thể yên tâm chăm sóc tại nhà. Nhưng đừng ngần ngại đưa bé đi khám nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào – vì ở trẻ nhỏ, diễn tiến bệnh có thể thay đổi rất nhanh.
