Sữa hút ra để ngăn mát được bao lâu?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất phổ biến và hoàn toàn hợp lý — đặc biệt với những mẹ bận rộn phải hút sữa để trữ cho con. Sữa mẹ hút ra nếu được bảo quản đúng cách trong ngăn mát tủ lạnh (ở nhiệt độ ≤4°C) có thể dùng an toàn trong vòng 4 ngày. Tuy nhiên, thời gian lý tưởng nhất là dùng trong vòng 72 giờ đầu để giữ tối đa chất dinh dưỡng và kháng thể.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về cách bảo quản, dấu hiệu nhận biết sữa hỏng và một vài lưu ý quan trọng từ kinh nghiệm lâm sàng cũng như hướng dẫn của các tổ chức y tế uy tín.
Nguyên nhân ảnh hưởng đến thời gian bảo quản sữa mẹ trong ngăn mát
– Nhiệt độ tủ lạnh: Nếu tủ lạnh thường xuyên mở cửa hoặc nhiệt độ dao động trên 4°C, vi khuẩn có thể phát triển nhanh hơn.
– Vệ sinh dụng cụ hút và bình trữ: Dù sữa mẹ có tính kháng khuẩn tự nhiên, nhưng nếu dụng cụ không được tiệt trùng sạch, vi khuẩn từ môi trường có thể xâm nhập.
– Thời gian để ở nhiệt độ phòng trước khi cho vào tủ: Sữa mẹ có thể để ở nhiệt độ phòng (≤25°C) tối đa 4 giờ. Nếu để lâu hơn mới cho vào ngăn mát, thời gian bảo quản trong tủ sẽ bị rút ngắn.
– Tình trạng sức khỏe của mẹ: Khi mẹ bị nhiễm trùng (như viêm vú), vi khuẩn có thể hiện diện trong sữa dù không làm thay đổi mùi vị rõ rệt.
Dấu hiệu nhận biết sữa mẹ đã hỏng
– Mùi chua gắt hoặc mùi xà phòng mạnh (do enzyme lipase phân giải chất béo — không nguy hiểm nhưng bé có thể từ chối).
– Tách lớp bất thường: Sữa mẹ thường tách lớp (lớp kem nổi lên trên), nhưng nếu lắc đều mà vẫn vón cục, sủi bọt hoặc có màu lạ thì nên bỏ.
– Vị chua rõ rệt khi nếm thử (chỉ nên thử nếu bạn chắc chắn vệ sinh tay và dụng cụ).
– Bé phản ứng sau khi uống: ói, tiêu chảy, quấy khóc — tuy hiếm, nhưng có thể là dấu hiệu sữa đã nhiễm khuẩn.
💡 Lưu ý: Sữa có mùi “xà phòng” do hoạt động của enzyme lipase không có nghĩa là hỏng — bạn có thể chần nhẹ sữa (đun nóng 60–70°C trong vài giây rồi làm lạnh nhanh) để vô hiệu hóa enzyme này trước khi trữ.
Hướng dẫn bảo quản sữa mẹ trong ngăn mát đúng cách
– Dùng bình hoặc túi trữ sữa chuyên dụng, ghi rõ ngày giờ hút.
– Làm lạnh sữa nhanh: Nếu hút ở nơi làm việc, hãy để sữa vào túi giữ lạnh có đá gel ngay sau khi hút, rồi cho vào tủ lạnh trong vòng 4 giờ.
– Không để sữa ở cánh tủ: Vì đây là khu vực có nhiệt độ dao động mạnh nhất. Nên để ở kệ trong, nơi lạnh ổn định.
– Không trộn sữa mới hút với sữa đã làm lạnh: Nếu muốn gộp, hãy làm lạnh sữa mới trước, rồi mới trộn với phần sữa cũ đã lạnh.
– Ưu tiên dùng sữa trữ lâu nhất trước (nguyên tắc “vào trước – ra trước”).
Khi nào nên chuyển sang trữ đông thay vì chỉ để ngăn mát?
Nếu bạn biết trước sẽ không dùng sữa trong vòng 3–4 ngày (ví dụ: đi công tác, con bú ít hơn dự kiến), hãy chuyển sang trữ đông ngay từ đầu. Sữa mẹ có thể bảo quản:
– Trong ngăn đông tủ lạnh 2 cánh: lên đến 6–12 tháng.
– Trong ngăn đông tủ lạnh 1 cánh: tối đa 2 tuần.
Việc trữ đông sớm giúp giữ chất lượng sữa tốt hơn so với để ngăn mát quá lâu.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá, và việc hút – trữ sữa đúng cách giúp mẹ duy trì nuôi con bằng sữa mẹ ngay cả khi bận rộn. Tuy nhiên, ngăn mát chỉ an toàn tối đa 4 ngày, và tốt nhất nên dùng trong 3 ngày đầu. Tôi từng gặp nhiều mẹ lo lắng khi con bị rối loạn tiêu hóa — nguyên nhân thường do sữa bị nhiễm khuẩn do bảo quản không đúng hơn là do bản thân sữa mẹ. Vì vậy, hãy ưu tiên vệ sinh, kiểm soát nhiệt độ và ghi chép ngày giờ rõ ràng. Nếu còn băn khoăn, đừng ngần ngại tham vấn chuyên gia nuôi con bằng sữa mẹ hoặc bác sĩ nhi khoa bạn tin tưởng.
