Rôm sảy ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Chào bạn,
Rôm sảy ở trẻ sơ sinh là tình trạng khá phổ biến, thường lành tính và tự hết khi thời tiết mát mẻ hoặc được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu không xử lý phù hợp, rôm sảy có thể gây khó chịu kéo dài, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng da thứ phát.

Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và cách chăm sóc an toàn cho bé — dựa trên kinh nghiệm lâm sàng nhiều năm của tôi trong chuyên khoa nhi và da liễu trẻ em.

Nguyên nhân gây rôm sảy ở trẻ sơ sinh

Rôm sảy (miliaria) xảy ra khi tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn, khiến mồ hôi ứ đọng dưới da và tạo thành các nốt nhỏ. Ở trẻ sơ sinh, hệ thống điều hòa thân nhiệt và tuyến mồ hôi chưa hoàn thiện nên rất dễ bị ảnh hưởng bởi:

– Thời tiết nóng ẩm, oi bức.
– Mặc quần áo quá dày, bó sát hoặc chất liệu không thấm hút mồ hôi.
– Ủ ấm quá mức (đặc biệt vào ban đêm hoặc khi trời lạnh).
– Vệ sinh da chưa đúng cách: tắm quá ít, lau người không kỹ sau khi đổ mồ hôi.
– Dùng kem dưỡng, phấn rôm hoặc dầu massage gây bít tắc lỗ chân lông.

Trong phòng khám, tôi thường gặp các bé bị rôm sảy nặng do cha mẹ lo lắng “sợ con lạnh” mà mặc quá nhiều lớp áo — điều này vô tình làm tăng thân nhiệt và kích thích tuyến mồ hôi hoạt động quá mức.

Dấu hiệu nhận biết rôm sảy và khi nào cần đi khám

Rôm sảy ở trẻ sơ sinh thường biểu hiện qua:

– Các nốt nhỏ màu hồng hoặc đỏ, đôi khi có đầu trắng, xuất hiện ở trán, cổ, vai, lưng, nếp gấp da.
– Bé bứt rứt, khó ngủ, hay cọ xát người vào tay mẹ hoặc giường.
– Da có thể ngứa nhẹ, nhưng trẻ sơ sinh chưa biết gãi nên thường chỉ quấy khóc.

Tuy nhiên, bạn nên đưa bé đi khám ngay nếu thấy:

– Nốt rôm sảy sưng to, có mủ, lan rộng hoặc chảy dịch.
– Bé sốt, bỏ bú, quấy khóc liên tục.
– Vùng da tổn thương đỏ lan tỏa, nóng rát — dấu hiệu của viêm da hoặc nhiễm trùng thứ phát.
– Rôm sảy kéo dài hơn 1–2 tuần dù đã chăm sóc đúng cách.

Đây có thể là dấu hiệu của viêm nang lông, chốc lở hoặc các bệnh da khác cần can thiệp y tế.

Cách xử lý rôm sảy an toàn tại nhà cho trẻ sơ sinh

Hầu hết trường hợp rôm sảy ở trẻ sơ sinh đều cải thiện tốt với chăm sóc tại nhà. Tôi luôn khuyên phụ huynh áp dụng các nguyên tắc sau:

– Giữ mát cơ thể bé: Đảm bảo phòng thoáng khí, nhiệt độ lý tưởng từ 25–27°C. Tránh dùng điều hòa quá lạnh hoặc quạt thốc trực tiếp.
– Mặc quần áo mỏng, rộng, chất cotton 100%: Giúp thấm hút mồ hôi và giảm ma sát lên da.
– Tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm, có thể pha thêm một chút lá khế, mướp đắng (đã rửa sạch và đun sôi) — nhưng tránh lạm dụng vì có thể gây kích ứng.
– Lau khô nhẹ nhàng sau khi tắm, đặc biệt ở các nếp gấp như cổ, nách, bẹn.
– Không dùng phấn rôm, kem dưỡng đặc hoặc dầu massage trong giai đoạn rôm sảy đang nổi.
– Cắt móng tay bé ngắn để tránh trầy xước da khi cọ xát.

Lưu ý: tuyệt đối không bôi thuốc kháng sinh, corticoid hay các loại “thuốc dân gian” không rõ nguồn gốc lên da trẻ sơ sinh.

Phòng ngừa rôm sảy tái phát như thế nào?

Rôm sảy có xu hướng tái đi tái lại nếu môi trường và thói quen chăm sóc không được điều chỉnh. Để phòng ngừa hiệu quả:

– Theo dõi thời tiết và điều chỉnh trang phục cho bé phù hợp — nguyên tắc “mặc giống mẹ + 1 lớp mỏng”.
– Hạn chế bế ẵm quá lâu trong thời tiết nóng, vì hơi ấm từ người lớn dễ làm bé đổ mồ hôi.
– Thay tã thường xuyên, giữ vùng mông và bẹn luôn khô thoáng.
– Tắm cho bé 1–2 lần/ngày, không tắm quá nhiều vì có thể làm mất lớp bảo vệ tự nhiên trên da.
– Nuôi con bằng sữa mẹ giúp tăng cường miễn dịch da, giảm nguy cơ viêm nhiễm.

Rôm sảy ở trẻ sơ sinh phần lớn là lành tính, nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ và tâm lý của bé. Quan trọng nhất là giữ da bé luôn mát, sạch và khô thoáng — chứ không phải “bôi thuốc cho lặn nốt”. Nếu rôm sảy không cải thiện sau 5–7 ngày chăm sóc đúng cách, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, bạn nên đưa bé đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.