Nhiệt miệng ở trẻ bao lâu thì khỏi và cách chăm sóc đúng?

Chào bạn,

Nhiệt miệng (hay còn gọi là loét áp-tơ) ở trẻ thường tự khỏi trong 5–10 ngày nếu không có biến chứng. Tuy nhiên, cách chăm sóc tại nhà sẽ quyết định bé có bớt đau, ăn uống tốt hơn và tránh tái phát hay không. Dưới đây, tôi sẽ giải đáp chi tiết từng thắc mắc của bạn dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và hướng dẫn y khoa hiện hành.

Nguyên nhân và thời gian hồi phục của nhiệt miệng ở trẻ

Nhiệt miệng ở trẻ thường do: – Chấn thương niêm mạc miệng (cắn trúng, bàn chải cứng, đồ chơi sắc). – Thiếu vi chất như kẽm, sắt, vitamin B12 hoặc folate. – Rối loạn miễn dịch nhẹ hoặc phản ứng sau nhiễm virus. – Căng thẳng, mệt mỏi (ở trẻ lớn hơn) hoặc thay đổi chế độ ăn đột ngột.

Ở trẻ nhỏ, các vết loét thường nông, đường kính dưới 1 cm, xuất hiện ở môi trong, má, lưỡi hoặc sàn miệng. Nếu chăm sóc tốt, vết loét sẽ giảm đau sau 2–3 ngày và lành hoàn toàn trong 7–10 ngày. Trẻ dưới 1 tuổi có thể lâu hơn một chút do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Trẻ bị nhiệt miệng có cần kiêng ăn gì không?

Không cần kiêng khem quá mức, nhưng nên tránh những thực phẩm làm tăng kích ứng: – Đồ chua (cam, chanh, dưa muối), cay, mặn hoặc quá nóng. – Thực phẩm cứng, sắc cạnh (bánh quy, khoai tây chiên) dễ cọ xước vết loét. – Đồ ngọt đậm đặc (kẹo, nước ngọt) vì có thể nuôi vi khuẩn, làm chậm lành.

Thay vào đó, ưu tiên: – Cháo, súp, sữa, sinh tố mát, mềm. – Thức ăn giàu kẽm, sắt, vitamin nhóm B (thịt nạc, trứng, rau lá xanh đậm).

Có nên dùng mật ong trị nhiệt miệng cho trẻ dưới 1 tuổi?

Tuyệt đối không.

Mật ong dù có tính kháng khuẩn, nhưng có thể chứa bào tử Clostridium botulinum – vi khuẩn gây liệt ở trẻ dưới 12 tháng tuổi do hệ tiêu hóa và miễn dịch chưa đủ trưởng thành để vô hiệu hóa chúng. Đây là khuyến cáo y khoa toàn cầu. Với trẻ dưới 1 tuổi, mật ong không an toàn trong bất kỳ trường hợp nào, kể cả bôi ngoài.

Làm sao giúp trẻ bớt đau và ăn uống dễ hơn?

Bạn có thể áp dụng những cách sau: – Chườm lạnh nhẹ: cho bé ngậm thìa inox đã làm lạnh hoặc mút viên đá nhỏ (nếu trên 6 tháng và có khả năng nuốt tốt). – Dùng gel giảm đau chuyên dụng (nếu bác sĩ cho phép): một số sản phẩm chứa lidocaine hoặc chiết xuất tự nhiên như chiết xuất hoa cúc, nhưng cần thận trọng với liều lượng. – Chia nhỏ bữa ăn, cho ăn khi bé tỉnh táo, không ép. – Vệ sinh miệng nhẹ nhàng sau ăn bằng nước ấm hoặc nước muối sinh lý (0,9%).

Nhiệt miệng ở trẻ có lây không?

Không lây.

Nhiệt miệng (loét áp-tơ) không phải do virus hay vi khuẩn lây nhiễm, nên không lây qua tiếp xúc, chia sẻ đồ ăn hay hôn má. Tuy nhiên, nếu vết loét do herpes simplex virus (thường kèm sốt, nổi bóng nước, sưng hạch), thì lại có khả năng lây. Phân biệt rất quan trọng: loét áp-tơ thường đơn lẻ, không có bóng nước; còn herpes thường thành cụm, đau rát dữ dội, kèm sốt.

Khi nào nhiệt miệng là dấu hiệu của bệnh nghiêm trọng?

Bạn nên đưa trẻ đi khám ngay nếu thấy: – Vết loét lớn hơn 1 cm, sâu, không lành sau 2 tuần. – Nhiều vết loét cùng lúc (>5 nốt), tái phát liên tục (>2 lần/tháng). – Kèm sốt cao, mệt mỏi, sụt cân, tiêu chảy kéo dài. – Có loét ở bộ phận sinh dục, mắt hoặc da – đây có thể là dấu hiệu của hội chứng Behçet hoặc bệnh tự miễn. – Trẻ không uống được, tiểu ít, khô môi – dấu hiệu mất nước cần can thiệp cấp.

Dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh đúng cách thế nào?

Với trẻ sơ sinh và dưới 1 tuổi: – Không súc miệng (vì bé chưa biết nhổ). – Dùng gạc mềm sạch, thấm nước muối sinh lý 0,9%, lau nhẹ vùng miệng sau khi bú hoặc ăn. – Không pha muối đậm đặc – chỉ dùng dung dịch muối sinh lý mua sẵn, không tự pha. – Lau 2–3 lần/ngày, tránh chà xát mạnh.

Mục đích là làm sạch, giảm vi khuẩn, không phải để “trị” loét, nên đừng kỳ vọng hiệu quả nhanh.

Trẻ thường xuyên bị nhiệt miệng phải làm sao?

Nếu trẻ tái phát >2 lần/tháng, bạn nên: – Kiểm tra dinh dưỡng: thiếu kẽm, sắt, vitamin B12 là nguyên nhân phổ biến. – Đánh giá thói quen sinh hoạt: stress (ở trẻ lớn), cắn môi, đánh răng quá mạnh. – Xét nghiệm máu nếu cần: công thức máu, ferritin, kẽm huyết thanh. – Tránh các yếu tố kích thích: thức ăn gây dị ứng nhẹ (sô cô la, hạt, phô mai…), kem đánh răng chứa sodium lauryl sulfate (SLS).

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều trẻ giảm hẳn tái phát sau khi bổ sung kẽm 2–3 tháng và thay đổi loại kem đánh răng.

Nhiệt miệng ở trẻ phần lớn là lành tính và tự khỏi trong 1–2 tuần. Tuy nhiên, chăm sóc đúng cách giúp giảm đau, tránh mất nước và ngăn tái phát. Đặc biệt, không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi, và cảnh giác với các dấu hiệu bất thường như loét kéo dài, sốt, hoặc tổn thương ngoài miệng. Nếu nghi ngờ nguyên nhân sâu xa, hãy đưa trẻ đi khám chuyên khoa nhi hoặc răng hàm mặt để được đánh giá toàn diện.