Nhiệt kế 38,5°C: Trẻ sốt mức nào và xử trí thế nào cho đúng?

Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng khi thấy con sốt – dù chỉ ở mức trung bình như 38,5°C. Đây là mức sốt trung bình, thường phản ứng của cơ thể với nhiễm trùng nhẹ hoặc vắc xin. Tuy không nguy cấp, nhưng cách xử trí ban đầu rất quan trọng để tránh biến chứng và giúp trẻ dễ chịu hơn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từ góc nhìn lâm sàng của tôi.

Sốt 38,5°C thuộc mức độ nào?

Sốt ở trẻ được phân loại như sau:

– Sốt nhẹ: 37,5–38,0°C

– Sốt trung bình: 38,1–39,0°C → 38,5°C nằm trong ngưỡng này

– Sốt cao: 39,1–40,0°C

– Sốt rất cao: >40°C

Ở mức 38,5°C, thân nhiệt đủ để kích hoạt hệ miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh, nhưng cũng có thể khiến trẻ mệt, quấy khóc, chán ăn. Không phải lúc nào cũng cần dùng thuốc ngay – điều quan trọng là quan sát tổng trạng của trẻ.

Tôi nên làm gì ngay khi trẻ sốt 38,5°C?

Đừng vội hoảng. Hãy bình tĩnh thực hiện các bước sau:

– Cởi bớt quần áo dày, giữ phòng thoáng mát (nhiệt độ ~26–28°C).

– Cho trẻ uống nhiều nước (nước lọc, oresol, sữa mẹ nếu còn bú) để tránh mất nước.

– Theo dõi tinh thần: Trẻ tỉnh táo, chơi được, mắt linh hoạt là dấu hiệu tốt.

– Chỉ dùng thuốc hạ sốt nếu trẻ mệt, quấy, đau đầu hoặc khó chịu rõ rệt – không nhất thiết phải dùng chỉ vì nhiệt kế chỉ 38,5°C.

Liều thuốc hạ sốt phù hợp khi sốt 38,5°C?

Thuốc hạ sốt phổ biến và an toàn cho trẻ là paracetamol (acetaminophen):

– Liều chuẩn: 10–15 mg/kg/lần, cách nhau ít nhất 4–6 giờ, tối đa 4–5 lần/ngày.

– Ví dụ: Trẻ 10 kg → uống 100–150 mg/lần (tương đương 2,5–3,75 ml siro 250 mg/5 ml).

Lưu ý:

– Không dùng ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng hoặc khi nghi ngờ sốt xuất huyết.

– Tuyệt đối không tự ý kết hợp thuốc hoặc tăng liều “cho nhanh hạ sốt” – điều này có thể gây tổn thương gan.

Nên chườm nóng hay chườm lạnh khi sốt 38,5°C?

Không chườm lạnh, cũng không chườm nóng – cả hai đều không cần thiết và có thể phản tác dụng.

– Chườm lạnh (nước đá, khăn lạnh) khiến mạch co lại, nhiệt bị giữ trong cơ thể, trẻ có thể run rẩy.

– Chườm nóng làm tăng thân nhiệt thêm.

Thay vào đó:

– Dùng khăn ấm (nhiệt độ bằng da) lau nhẹ vùng trán, nách, bẹn nếu trẻ khó chịu.

– Nhưng ưu tiên hàng đầu vẫn là thuốc hạ sốt đúng liều + bù nước, không phụ thuộc vào chườm.

Sốt 38,5°C kéo dài bao lâu thì cần đi khám?

Dù sốt ở mức trung bình, bạn nên đưa trẻ đi khám nếu:

– Sốt kéo dài > 48–72 giờ mà không có dấu hiệu thuyên giảm.

– Xuất hiện dấu hiệu cảnh báo:

– Trẻ li bì, khó đánh thức, bỏ bú/bỏ ăn

– Thở nhanh, co kéo lồng ngực

– Nôn liên tục, tiêu chảy nặng

– Phát ban không biến mất khi ấn

– Co giật, cổ cứng, đau đầu dữ dội

Ở trẻ dưới 3 tháng, bất kỳ mức sốt nào ≥38°C đều cần khám ngay – vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Mặc quần áo cho trẻ sốt 38,5°C có ảnh hưởng không?

Có – và rất quan trọng!

Nhiều phụ huynh lo con “nhiễm lạnh” nên quấn kín, đắp chăn dày – điều này khiến thân nhiệt tăng cao hơn, nguy cơ co giật do sốt.

Nguyên tắc:

– Mặc quần áo mỏng, thấm hút tốt, đủ ấm nhưng không bí.

– Nếu trẻ rùng mình, lạnh tay chân (giai đoạn sốt đang lên), có thể đắp nhẹ chăn mỏng.

– Khi đã nóng người, đổ mồ hôi, cần cởi bớt ngay để cơ thể tản nhiệt.

Khi nào nên đo lại thân nhiệt sau khi xử trí?

– Sau 1–2 giờ nếu đã dùng thuốc hạ sốt, để đánh giá hiệu quả.

– Mỗi 4–6 giờ nếu trẻ vẫn sốt nhưng chưa dùng thuốc, hoặc đang theo dõi tại nhà.

– Bất kỳ lúc nào trẻ có biểu hiện bất thường (li bì, co giật, khó thở…), không chờ đến giờ đo.

Sốt 38,5°C thường là phản ứng sinh lý lành tính, nhưng cách chăm sóc quyết định trẻ có nhanh khỏe hay tiến triển nặng. Đừng tập trung quá vào con số trên nhiệt kế – hãy quan sát trẻ: tỉnh táo, uống được, tiểu đủ là dấu hiệu an tâm. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy “có gì đó không ổn”, đừng chần chừ – trực giác của cha mẹ thường rất đáng tin. Trong phòng khám, tôi luôn khuyến khích phụ huynh đến sớm hơn là chờ “sốt cao mới đi”, vì nhiều bệnh lý nghiêm trọng khởi phát từ những cơn sốt tưởng chừng nhẹ.