Làm sao để phòng ngừa cúm cho bé hiệu quả và an toàn?
Chào bạn! Tôi hiểu nỗi lo của một phụ huynh khi mùa cúm đến — đặc biệt với trẻ nhỏ, hệ miễn dịch còn non nớt nên dễ mắc bệnh và biến chứng nặng hơn người lớn. May mắn thay, phòng ngừa cúm cho bé là hoàn toàn khả thi nếu bạn áp dụng đúng các biện pháp khoa học và kiên trì thực hiện hàng ngày.
Dưới đây là những hướng dẫn cụ thể, dựa trên khuyến cáo y khoa và kinh nghiệm lâm sàng, giúp bạn bảo vệ con tốt nhất trong mùa cúm.
Nguyên nhân khiến bé dễ mắc cúm
– Hệ miễn dịch chưa trưởng thành: Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt dưới 2 tuổi, có khả năng chống lại virus cúm kém hơn người lớn.
– Tiếp xúc gần trong môi trường tập thể: Trường học, nhà giữ trẻ là nơi virus lây lan nhanh qua giọt bắn hoặc bề mặt vật dụng.
– Thói quen đưa tay lên mặt, mút tay: Trẻ nhỏ thường chạm tay vào đồ chơi, bàn ghế rồi dụi mắt, ngoáy mũi — tạo điều kiện cho virus xâm nhập.
– Chưa tiêm vắc xin đầy đủ: Vắc xin cúm là biện pháp phòng bệnh chủ động hiệu quả nhất, nhưng nhiều phụ huynh còn e ngại hoặc quên lịch tiêm nhắc lại hàng năm.
Dấu hiệu cảnh báo bé có nguy cơ cao hoặc đã nhiễm cúm
– Sốt cao (>38.5°C) kéo dài trên 3 ngày, kèm ho khan hoặc ho có đờm.
– Bỏ ăn, mệt lả, khó thở, thở nhanh hoặc rút lõm lồng ngực.
– Nôn ói liên tục, li bì, không phản ứng khi gọi.
– Có tiền sử hen suyễn, tim bẩm sinh, suy giảm miễn dịch — nhóm trẻ dễ gặp biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não.
Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào trên, bạn nên đưa bé đi khám ngay, đừng tự ý dùng kháng sinh hay thuốc cảm thông thường.
Cách phòng ngừa cúm cho bé hiệu quả và an toàn
– Tiêm vắc xin cúm hàng năm: Đây là biện pháp then chốt. Vắc xin an toàn cho trẻ từ 6 tháng tuổi, giúp giảm 40–60% nguy cơ mắc cúm và ngăn ngừa biến chứng nặng.
– Rửa tay đúng cách: Dạy bé rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy ít nhất 20 giây, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Với trẻ nhỏ, cha mẹ nên hỗ trợ trực tiếp.
– Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế đưa bé đến nơi đông người trong mùa dịch. Nếu trong nhà có người ho, sổ mũi, nên đeo khẩu trang và giữ khoảng cách.
– Tăng cường miễn dịch tự nhiên: Cho bé ngủ đủ giấc, ăn đa dạng rau củ, trái cây giàu vitamin C và kẽm (cam, ổi, bí đỏ, thịt bò…). Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng và kháng thể quý giá nếu bé còn bú.
– Vệ sinh môi trường sống: Thường xuyên lau chùi đồ chơi, tay nắm cửa, điện thoại… bằng dung dịch sát khuẩn nhẹ. Đảm bảo phòng ngủ thoáng khí, không ẩm mốc.
Những sai lầm phổ biến khi phòng cúm cho trẻ
– Lạm dụng kháng sinh: Cúm do virus, không phải vi khuẩn — nên kháng sinh không có tác dụng phòng ngừa và còn làm tăng đề kháng.
– Tin vào “mẹo dân gian” không kiểm chứng: Xông tinh dầu mạnh, đắp hành, uống mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi… có thể gây kích ứng hoặc ngộ độc.
– Chủ quan vì “bé khỏe”: Ngay cả trẻ ít ốm cũng có thể mắc cúm nặng nếu chưa được tiêm phòng hoặc tiếp xúc với chủng virus độc lực cao.
Phòng ngừa cúm cho bé không nằm ở một “bí quyết” duy nhất, mà là sự kết hợp đồng bộ giữa vắc xin, vệ sinh cá nhân và lối sống lành mạnh. Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều phụ huynh chỉ tiêm vắc xin một lần rồi thôi — nhưng virus cúm thay đổi hàng năm, nên tiêm nhắc lại mỗi mùa là bắt buộc.
Hãy chủ động bảo vệ con từ sớm: một mũi vắc xin, một thói quen rửa tay, hay đơn giản là không cho bé đến lớp khi đang ho — đều là những lá chắn vô hình giúp bé vượt qua mùa cúm an toàn.
