Em bé gò cứng bụng có sao không?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo của bạn khi thấy con có biểu hiện bất thường dù vẫn ăn ngủ được. Em bé gò cứng bụng thường là hiện tượng sinh lý lành tính, đặc biệt ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, do hệ tiêu hóa non nớt và chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này lại là dấu hiệu cảnh báo vấn đề tiêu hóa hoặc thần kinh cần can thiệp y tế kịp thời. Dưới đây, tôi sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa “bình thường” và “cần đi khám”.
Nguyên nhân khiến em bé gò cứng bụng
– Táo bón hoặc đầy hơi: Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh dễ tích tụ khí do nuốt không khí khi bú, hoặc do sữa mẹ/sữa công thức chưa phù hợp, gây chướng bụng và cảm giác cứng khi sờ.
– Co thắt ruột sinh lý: Trẻ nhỏ thường có những cơn co bóp ruột mạnh hơn người lớn, đôi khi khiến bụng gò cứng trong vài phút rồi tự hết.
– Đang rướn người, vặn mình hoặc khóc: Khi bé cố gắng duỗi người, vặn mình để phát triển cơ hoặc do khó chịu, các cơ bụng co lại làm bụng trông căng cứng.
– Phản ứng với cữ bú no: Sau khi bú no, dạ dày và ruột hoạt động mạnh để tiêu hóa, có thể khiến vùng bụng phồng nhẹ và cứng hơn bình thường.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa bé đi khám ngay
Mặc dù đa số trường hợp là vô hại, bạn không nên chủ quan nếu bụng gò cứng đi kèm bất kỳ dấu hiệu sau:
– Quấy khóc dữ dội, kéo dài, không dỗ được, đặc biệt khi bé cong lưng, co gối và mặt tím tái.
– Nôn trớ liên tục, nhất là nôn ra dịch xanh (mật) hoặc vàng — đây có thể là dấu hiệu tắc ruột.
– Bụng cứng liên tục, không giảm sau khi xoa bụng, vỗ ợ hơi hoặc thay đổi tư thế.
– Bỏ bú, bú ít rõ rệt, hoặc bú xong lại ói hết.
– Không đi tiêu trong 2–3 ngày (ở trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn thì có thể khác), hoặc tiêu chảy ra máu/nhầy.
– Sốt, li bì, mệt lả, hoặc co giật — đây là những dấu hiệu toàn thân nghiêm trọng.
Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít trường hợp trẻ bị lồng ruột hoặc viêm màng não với biểu hiện khởi đầu chỉ là bụng gò cứng và quấy khóc — nếu không phát hiện sớm, có thể đe dọa tính mạng.
Cách giúp bé dễ chịu và phòng ngừa tái phát
Nếu bé không có dấu hiệu nguy hiểm, bạn có thể áp dụng các biện pháp an toàn tại nhà:
– Xoa bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ quanh rốn, mỗi lần 5–10 phút, 2–3 lần/ngày — giúp kích thích nhu động ruột và đẩy khí ra ngoài.
– Tập “đạp xe”: Đặt bé nằm ngửa, nhẹ nhàng di chuyển hai chân bé lên xuống như đang đạp xe — động tác này hỗ trợ giải phóng khí đường ruột rất hiệu quả.
– Vỗ ợ hơi đúng cách: Sau mỗi cữ bú, bế bé thẳng đứng, vỗ nhẹ lưng từ dưới lên trên để bé tống bớt không khí trong dạ dày.
– Kiểm tra tư thế bú: Đảm bảo bé ngậm sâu quầng vú (nếu bú mẹ) hoặc núm ti (nếu bú bình) để hạn chế nuốt khí.
– Theo dõi chế độ ăn của mẹ (nếu bé bú mẹ): Một số thực phẩm như đậu, bông cải, sữa bò có thể gây đầy hơi cho bé qua sữa mẹ.
Em bé gò cứng bụng thường không nguy hiểm, nhưng không nên xem nhẹ nếu triệu chứng kéo dài hoặc đi kèm biểu hiện bất thường. Với trẻ nhỏ, khả năng diễn đạt đau đớn rất hạn chế — nên những thay đổi trong hành vi, giấc ngủ, ăn uống chính là “tiếng nói” của cơ thể. Nếu bạn cảm thấy lo lắng hoặc không chắc chắn, hãy đưa bé đi khám sớm. Việc chẩn đoán kịp thời — dù chỉ để loại trừ bệnh lý — luôn là lựa chọn an toàn và đúng đắn cho sức khỏe của con bạn.
