Em bé đi tiêm về bị sốt có nguy hiểm không?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn khi thấy con sốt sau khi tiêm — điều này rất phổ biến và hoàn toàn dễ hiểu. Trong đa số trường hợp, sốt sau tiêm ở trẻ nhỏ là phản ứng sinh lý bình thường, cho thấy hệ miễn dịch đang đáp ứng với vắc xin. Tuy nhiên, cũng có những tình huống cần theo dõi sát hoặc can thiệp y tế kịp thời.
Nguyên nhân khiến em bé bị sốt sau khi tiêm
Sốt sau tiêm là một trong những phản ứng hậu vắc xin thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Một số nguyên nhân chính bao gồm:
– Đáp ứng miễn dịch tự nhiên: Khi vắc xin được đưa vào cơ thể, hệ miễn dịch nhận diện kháng nguyên và kích hoạt phản ứng viêm nhẹ, dẫn đến sốt — đây là dấu hiệu cho thấy vắc xin đang “làm việc”.
– Loại vắc xin tiêm: Một số vắc xin như DTP (bạch hầu – ho gà – uốn ván), vắc xin 5 trong 1/6 trong 1, sởi – quai bị – rubella (MMR) có tỷ lệ gây sốt cao hơn.
– Cơ địa nhạy cảm của trẻ: Trẻ có hệ miễn dịch phản ứng mạnh hoặc lần đầu tiếp xúc với thành phần vắc xin dễ có biểu hiện sốt rõ rệt hơn.
– Thời điểm tiêm trùng hợp với bệnh khác: Đôi khi trẻ đang ủ bệnh (như cảm cúm) và tiêm chủng đúng lúc đó, khiến triệu chứng xuất hiện ngay sau tiêm — nhưng không phải do vắc xin.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa bé đi khám ngay
Mặc dù sốt sau tiêm thường lành tính, bạn nên lưu ý những dấu hiệu bất thường sau:
– Sốt cao ≥ 39°C, không hạ sau khi dùng thuốc hạ sốt đúng liều.
– Co giật, li bì, khó đánh thức hoặc khóc thét liên tục không dỗ được.
– Nổi ban, sưng tấy lan rộng, mưng mủ tại chỗ tiêm — có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc phản ứng dị ứng.
– Bỏ bú, nôn trớ nhiều, thở mệt, da tím tái — biểu hiện suy giảm tuần hoàn hoặc hô hấp.
– Sốt kéo dài quá 48 giờ sau tiêm mà không có dấu hiệu thuyên giảm.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều phụ huynh chủ quan với cơn sốt nhẹ, nhưng cũng có trường hợp trẻ sốt do nhiễm siêu vi trùng hợp — nên việc theo dõi sát là rất quan trọng.
Cách xử trí an toàn khi bé bị sốt sau tiêm
Bạn có thể chăm sóc bé tại nhà nếu sốt nhẹ và trẻ vẫn tỉnh táo, bú tốt:
– Theo dõi nhiệt độ mỗi 4–6 giờ, ưu tiên đo trực tràng hoặc tai để có kết quả chính xác nhất ở trẻ nhỏ.
– Cho trẻ uống thuốc hạ sốt (paracetamol) theo đúng liều lượng theo cân nặng (10–15 mg/kg/lần, cách 4–6 giờ nếu cần). Không dùng ibuprofen cho trẻ dưới 6 tháng.
– Mặc quần áo thoáng, không ủ ấm quá mức — nhiều cha mẹ sợ con lạnh nên quấn chăn kín, vô tình làm thân nhiệt tăng cao hơn.
– Tăng cường cho bú mẹ hoặc uống nước để tránh mất nước.
– Chườm ấm (không chườm lạnh) ở trán, nách, bẹn nếu trẻ khó chịu — tuyệt đối không dùng rượu, chanh, hoặc các mẹo dân gian chưa được khoa học chứng minh.
Làm sao phòng ngừa hoặc giảm nhẹ phản ứng sau tiêm?
Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn phản ứng sau tiêm, bạn có thể giảm thiểu rủi ro:
– Thông báo đầy đủ tiền sử dị ứng, sốt co giật hoặc phản ứng nặng sau tiêm trước đó cho cán bộ y tế.
– Tránh tiêm khi trẻ đang sốt, ho, tiêu chảy — nên hoãn đến khi khỏe hẳn.
– Ở lại theo dõi 30 phút tại cơ sở y tế sau tiêm để phát hiện sớm phản ứng dị ứng cấp (sốc phản vệ).
– Ghi chép lịch tiêm và phản ứng sau mỗi mũi để theo dõi xu hướng cá thể — điều này rất hữu ích cho bác sĩ trong các lần tiêm tiếp theo.
Sốt sau tiêm ở trẻ nhỏ thường là phản ứng lành tính và tự hết trong 24–48 giờ. Tuy nhiên, bạn đừng ngần ngại đưa con đi khám nếu thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào — vì sự an toàn của trẻ luôn quan trọng hơn “chỉ là sốt sau tiêm”. Trong đa số trường hợp, chăm sóc đúng cách tại nhà sẽ giúp bé vượt qua giai đoạn này một cách êm ái và tiếp tục được bảo vệ bởi vắc xin.
