Điều trị RSV cho trẻ như thế nào để an toàn và hiệu quả?

Con tôi ho sổ mũi đã gần một tuần, thở khò khè và bú rất kém. Bác sĩ chẩn đoán cháu bị nhiễm virus RSV, nhưng tôi chưa hiểu rõ đây là bệnh gì và cách điều trị RSV cho trẻ ra sao. Liệu có cần dùng kháng sinh không? Khi nào thì phải nhập viện? Tôi thực sự lo lắng vì thấy con mệt mỏi, khó thở mỗi lần bú.

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo của bạn khi thấy con ốm mà không rõ nguyên nhân hay hướng xử trí. Điều trị RSV cho trẻ chủ yếu tập trung vào hỗ trợ triệu chứng, vì RSV là virus — không đáp ứng với kháng sinh. Đa số trẻ sẽ tự hồi phục trong vòng 1–2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách tại nhà, nhưng một số trường hợp cần can thiệp y tế kịp thời để tránh biến chứng nặng.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về các dấu hiệu nhận biết, cách chăm sóc tại nhà, và thời điểm cần đưa trẻ đến bệnh viện — tất cả đều dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và hướng dẫn điều trị hiện hành.

1. Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết trẻ bị nhiễm RSV

Triệu chứng trẻ bị nhiễm RSV thường xuất hiện sau 4–6 ngày kể từ khi tiếp xúc với virus. Ban đầu, bệnh có thể giống cảm lạnh thông thường, nhưng ở trẻ nhỏ — đặc biệt là trẻ sơ sinh hoặc trẻ dưới 1 tuổi — diễn tiến có thể nhanh và nghiêm trọng hơn.

Các biểu hiện phổ biến bao gồm:
– Sổ mũi hoặc nghẹt mũi
– Ho khan nhẹ
– Sốt nhẹ
– Đau họng nhẹ
– Đau đầu nhẹ

Ở nhóm trẻ sơ sinh, bạn cần đặc biệt lưu ý nếu thấy:
– Khó thở, thở nhanh, thở khò khè
– Co rút lồng ngực (phần da giữa các xương sườn hoặc dưới xương ức lõm sâu khi hít vào)
– Bỏ bú, bú kém, hoặc không uống được nước
– Trẻ mệt lả, li bì, khó đánh thức

Đây có thể là dấu hiệu của viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi do RSV — những biến chứng nguy hiểm cần can thiệp y tế sớm.

2. Các phương pháp điều trị RSV tại nhà cho trẻ

Với đa số trẻ khỏe mạnh, điều trị RSV tại nhà là đủ, miễn là cha mẹ theo dõi sát và áp dụng đúng các biện pháp hỗ trợ. Mục tiêu là giúp trẻ dễ chịu hơn, duy trì dinh dưỡng và ngăn ngừa mất nước.

Một số biện pháp thiết yếu bao gồm:

– Giữ cho trẻ đủ nước: Đây là ưu tiên hàng đầu. Nếu trẻ bú kém, hãy chia nhỏ cữ bú, tăng tần suất, hoặc bổ sung dung dịch điện giải theo chỉ định.
– Hút mũi thường xuyên: Dùng nước muối sinh lý kết hợp dụng cụ hút mũi để làm thông thoáng đường thở — đặc biệt trước khi bú hoặc ngủ.
– Sử dụng máy tạo độ ẩm: Giúp làm dịu niêm mạc mũi họng, giảm nghẹt mũi và ho về đêm.
– Nghỉ ngơi đầy đủ: Tránh cho trẻ vận động mạnh; tạo môi trường yên tĩnh, ấm áp.
– Hạ sốt an toàn: Có thể dùng paracetamol hoặc ibuprofen (nếu trẻ trên 6 tháng) theo liều lượng phù hợp độ tuổi — không tự ý dùng kháng sinh vì RSV là virus.

Lưu ý: Thuốc điều trị RSV đặc hiệu (như palivizumab) chỉ dành cho nhóm nguy cơ cao và được dùng phòng ngừa, không phải điều trị sau khi đã nhiễm.

3. Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?

Dù đa số ca nhiễm RSV nhẹ, bạn tuyệt đối không nên chủ quan nếu trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao: trẻ sinh non, tim bẩm sinh, suy giảm miễn dịch, hoặc dưới 3 tháng tuổi.

Hãy đưa trẻ đi khám ngay nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu sau:
– Khó thở nặng: Thở >60 lần/phút, co kéo cơ hô hấp, thở rên
– Da, môi hoặc móng tay tím tái: Biểu hiện thiếu oxy nghiêm trọng
– Không uống được bất kỳ chất lỏng nào trong 6–8 giờ
– Trẻ li bì, không phản ứng, hoặc co giật
– Sốt cao liên tục >39°C không hạ sau dùng thuốc, hoặc sốt kéo dài trên 3 ngày

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều phụ huynh đợi quá lâu vì nghĩ “chỉ là cảm lạnh”, dẫn đến suy hô hấp cấp phải nhập ICU. Vì vậy, theo dõi sát và hành động sớm là chìa khóa.