Dịch bạch hầu là gì và có nguy hiểm không?
Chào bạn,
Dịch bạch hầu là tình trạng khi có nhiều ca bệnh bạch hầu xảy ra trong cùng một khu vực, thời gian ngắn, vượt quá mức bình thường – tức là bùng phát thành ổ dịch. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra, rất dễ lây qua đường hô hấp và có thể dẫn đến biến chứng nặng nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
Nguyên nhân và đặc điểm của dịch bạch hầu
– Tác nhân gây bệnh: Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae, tiết độc tố mạnh ảnh hưởng tim, thần kinh và thận.
– Đường lây: Chủ yếu qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi họng.
– Yếu tố bùng phát dịch: Thường xảy ra ở cộng đồng có tỷ lệ tiêm chủng vắc xin bạch hầu thấp, điều kiện vệ sinh kém hoặc nơi tập trung đông người (trường học, khu nhà trọ…).
– Thời gian ủ bệnh: Từ 2–5 ngày, sau đó các triệu chứng xuất hiện nhanh và tiến triển nghiêm trọng nếu không can thiệp.
Dấu hiệu nhận biết bạch hầu – khi nào cần cảnh giác?
– Sốt nhẹ (38–38,5°C), mệt mỏi, chán ăn.
– Đau họng dữ dội, nuốt vướng, giọng nói khàn.
– Xuất hiện màng giả màu trắng xám ở amidan, vòm họng – bóc ra dễ chảy máu.
– Sưng hạch cổ (“cổ bò”), khó thở nếu màng giả lan rộng xuống thanh quản.
– Biến chứng nguy hiểm: viêm cơ tim, liệt mềm, suy thận – có thể tử vong trong vòng 6–10 ngày đầu.
Trong phòng khám, tôi từng gặp trẻ nhập viện muộn vì gia đình nhầm với viêm họng thông thường – đến khi khó thở mới đưa đi, lúc đó đã có tổn thương tim.
Cách phòng ngừa và kiểm soát dịch bạch hầu
– Tiêm vắc xin đầy đủ: Vắc xin phối hợp (5 trong 1 hoặc 6 trong 1) cho trẻ nhỏ và nhắc lại ở tuổi học đường (vắc xin Td/Tdap). Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất.
– Cách ly người bệnh: Ngay khi nghi ngờ, tránh tiếp xúc gần và đeo khẩu trang y tế.
– Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên, không dùng chung vật dụng cá nhân.
– Theo dõi sức khỏe cộng đồng: Khi có thông báo dịch tại địa phương, cần chủ động khai báo y tế nếu có triệu chứng.
Điều trị bạch hầu như thế nào?
– Kháng độc tố bạch hầu (DAT): Phải dùng càng sớm càng tốt để trung hòa độc tố lưu hành trong máu.
– Kháng sinh: Như penicillin hoặc erythromycin để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn lây lan.
– Theo dõi sát biến chứng: Đặc biệt là tim và thần kinh trong 2–6 tuần đầu.
– Không tự ý điều trị tại nhà: Bạch hầu không phải “viêm họng thường” – chậm trễ có thể đe dọa tính mạng.
Dịch bạch hầu là gì? Đó là sự bùng phát của một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể kiểm soát tốt nếu cộng đồng duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao và phản ứng nhanh khi có ca bệnh đầu tiên. Nếu bạn sống trong vùng có thông báo dịch, hãy kiểm tra lại lịch tiêm vắc xin cho cả gia đình – vì phòng bệnh luôn an toàn và hiệu quả hơn chữa bệnh.
