Đau bụng bên phải ngang rốn ở trẻ – khi nào cần lo lắng?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng khi thấy con đau bụng – đặc biệt là vùng quanh rốn và lệch sang phải. Ở trẻ em, đau bụng ở vị trí này có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân lành tính như táo bón, nhiễm giun, nhưng cũng có thể là dấu hiệu sớm của viêm ruột thừa, một cấp cứu ngoại khoa cần can thiệp kịp thời. Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn có thể nhận biết và xử trí phù hợp.
Nguyên nhân thường gặp gây đau bụng bên phải ngang rốn ở trẻ
Đau bụng quanh rốn – đặc biệt lệch phải – là triệu chứng rất phổ biến trong nhi khoa. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân không nguy hiểm, nhưng vẫn cần theo dõi sát:
– Táo bón: Trẻ ít ăn rau, uống ít nước dễ bị ứ phân, gây căng tức vùng bụng giữa và phải. Cơn đau thường âm ỉ, giảm sau khi đi tiêu.
– Khó tiêu: Sau bữa ăn nhiều dầu mỡ hoặc đồ lạ, trẻ có thể cảm thấy đầy bụng, ậm ạch, đau quanh rốn.
– Nhiễm giun đũa: Giun sống trong ruột non có thể gây co thắt, dẫn đến đau bụng từng cơn quanh rốn – đặc biệt ở trẻ chưa được tẩy giun định kỳ.
– Ngộ độc thực phẩm: Thường khởi phát đột ngột với đau bụng, nôn, tiêu chảy sau khi ăn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.
– Viêm ruột do virus hoặc vi khuẩn: Ngoài đau bụng, trẻ có thể sốt nhẹ, tiêu chảy, mệt mỏi – nhưng thường tự cải thiện trong vài ngày.
Những nguyên nhân nghiêm trọng cần cảnh giác
Một số tình trạng tuy ít gặp hơn nhưng đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện sớm, trong đó đáng lo ngại nhất là:
– Viêm ruột thừa: Đây là nguyên nhân cấp cứu hàng đầu. Ban đầu, trẻ thường kêu đau quanh rốn, sau 6–12 giờ, cơn đau di chuyển xuống hố chậu phải (vùng bụng dưới bên phải), kèm sốt nhẹ, chán ăn, nôn ói. Trẻ có thể nằm co chân, sợ chạm vào bụng.
– Thoát vị rốn hoặc bẹn: Dù ít gây đau dữ dội, nhưng nếu có khối phồng kèm đau tăng khi ho, khóc – cần khám để loại trừ nguy cơ nghẹt ruột.
– Lồng ruột (ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi): Cơn đau bụng dữ dội từng cơn, trẻ khóc thét, đi tiêu ra máu nhầy như “thạch dâu” – đây là cấp cứu ngoại khoa.
Khi nào nên đưa trẻ đi khám ngay?
Bạn đừng chần chừ nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào sau đây:
– Đau bụng tăng dần, dữ dội, đặc biệt khu trú ở vùng bụng dưới bên phải.
– Sốt trên 38°C, kèm theo nôn ói liên tục hoặc không thể giữ được thức ăn.
– Trẻ mệt lả, li bì, quấy khóc không dỗ được hoặc từ chối đi lại vì đau.
– Đau tăng rõ rệt khi ho, hắt hơi hoặc di chuyển.
– Không đi tiêu, không đánh rắm trong nhiều giờ – có thể gợi ý tắc ruột.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều phụ huynh chủ quan vì nghĩ “chỉ là đau bụng thông thường”, đến khi trẻ nhập viện thì ruột thừa đã vỡ, dẫn đến viêm phúc mạc – một biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, nếu nghi ngờ viêm ruột thừa, đừng chờ đợi – hãy đến cơ sở y tế ngay.
Làm gì để hỗ trợ trẻ tại nhà (khi chưa cần cấp cứu)?
Nếu cơn đau nhẹ, không kèm dấu hiệu nguy hiểm, bạn có thể:
– Cho trẻ nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh.
– Không tự ý cho uống thuốc giảm đau – vì có thể che lấp triệu chứng, làm chậm chẩn đoán.
– Khuyến khích uống nước, ăn nhẹ dễ tiêu (cháo, súp).
– Theo dõi sát tần suất đau, nhiệt độ, nôn ói và tình trạng tiêu hóa trong 12–24 giờ.
Lời khuyên từ bác sĩ
Đau bụng bên phải ngang rốn ở trẻ không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng viêm ruột thừa lại thường bắt đầu đúng từ vị trí này. Việc phân biệt nguyên nhân đòi hỏi quan sát kỹ lưỡng và, trong nhiều trường hợp, cần siêu âm bụng hoặc khám lâm sàng. Đừng ngần ngại đưa con đi khám nếu bạn cảm thấy “có điều gì đó bất thường” – trực giác của cha mẹ đôi khi là tín hiệu y khoa đầu tiên rất đáng tin cậy.
