Bé bị sâu răng có nguy hiểm không và phải làm sao?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn khi thấy con bị sâu răng từ sớm. Bé bị sâu răng không chỉ gây đau đớn, khó ăn mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của răng vĩnh viễn, khả năng phát âm và thậm chí là sức khỏe tổng thể. Dù là răng sữa, việc điều trị và chăm sóc kịp thời là rất cần thiết.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo, cách xử trí và phòng ngừa sâu răng ở trẻ nhỏ – những điều mà nhiều phụ huynh thường chủ quan.
Nguyên nhân khiến bé bị sâu răng
Sâu răng ở trẻ nhỏ (còn gọi là “sâu răng bú bình” hoặc “sâu răng sớm ở trẻ em”) thường xuất phát từ thói quen sinh hoạt và dinh dưỡng:
– Uống sữa hoặc nước ngọt trước khi ngủ mà không vệ sinh răng: Đường trong sữa (kể cả sữa mẹ) bám trên răng qua đêm, tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.
– Ăn vặt nhiều đồ ngọt, dính răng: Bánh kẹo, nước trái cây, snack… làm tăng nguy cơ mảng bám và axit tấn công men răng.
– Chưa chải răng đúng cách hoặc chưa chải răng: Nhiều bé dưới 3 tuổi chưa được cha mẹ hỗ trợ làm sạch răng đầy đủ.
– Thiếu fluoride: Fluoride giúp tái khoáng men răng, nhưng nếu nguồn nước sinh hoạt hoặc kem đánh răng thiếu fluoride, răng sẽ dễ bị tổn thương hơn.
– Lây truyền vi khuẩn từ người lớn: Hành động như thổi thức ăn, nếm đồ ăn rồi đút cho bé có thể truyền vi khuẩn Streptococcus mutans – thủ phạm chính gây sâu răng.
Dấu hiệu cảnh báo bé bị sâu răng cần đi khám ngay
Nhiều phụ huynh nghĩ sâu răng chỉ “đen răng” là chuyện nhỏ, nhưng thực tế, tổn thương có thể tiến triển nhanh ở răng sữa. Bạn nên đưa bé đi khám nha sĩ nếu thấy:
– Vết trắng đục hoặc nâu đen trên mặt răng, đặc biệt ở các răng cửa hàm trên.
– Bé kêu đau khi ăn đồ ngọt, lạnh hoặc nóng.
– Răng sứt mẻ, gãy vỡ hoặc có lỗ sâu rõ rệt.
– Hơi thở có mùi hôi dai dẳng dù đã vệ sinh răng.
– Bé biếng ăn, quấy khóc, từ chối nhai – dấu hiệu gián tiếp của đau răng.
Lưu ý: Răng sữa có lớp men mỏng hơn răng vĩnh viễn, nên sâu răng có thể lan nhanh vào tủy chỉ trong vài tuần.
Cách xử trí khi bé bị sâu răng
Điều quan trọng nhất là không nên “chờ răng rụng”. Răng sữa giữ chỗ cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí. Nếu mất sớm do sâu nặng, răng vĩnh viễn có thể mọc lệch, chen chúc.
Tùy mức độ, nha sĩ có thể:
– Trám răng: Với lỗ sâu nhỏ, việc trám giúp ngăn vi khuẩn lan rộng.
– Điều trị tủy (nếu sâu đã vào tủy): Giữ lại răng sữa để duy trì chức năng nhai và định hướng mọc răng vĩnh viễn.
– Nhổ răng (chỉ khi không thể bảo tồn): Kèm theo việc đặt “khí cụ giữ khoảng” để tránh xô lệch răng sau này.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bé 2–4 tuổi phải điều trị tủy hoặc nhổ răng vì phụ huynh nghĩ “răng sữa không quan trọng”. Điều này hoàn toàn sai lầm.
Phòng ngừa sâu răng cho bé – cha mẹ cần làm gì?
Phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh, đặc biệt với răng sữa:
– Vệ sinh răng ngay từ khi mọc chiếc răng đầu tiên: Dùng gạc mềm lau răng cho bé dưới 1 tuổi; từ 18 tháng trở đi, dùng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có fluoride liều lượng bằng hạt gạo.
– Không cho bé ngậm bình sữa khi ngủ: Nếu bé cần bú đêm, hãy lau răng sau đó.
– Hạn chế đồ ngọt, đặc biệt sau 19h tối.
– Đưa bé đi khám nha sĩ định kỳ từ 12 tháng tuổi: Phát hiện sớm các khiếm khuyết men răng, mảng bám hoặc nguy cơ sâu răng.
– Cân nhắc trám sealant (hố rãnh) cho răng hàm: Biện pháp đơn giản, không xâm lấn, giúp giảm 80% nguy cơ sâu răng ở mặt nhai.
Bé bị sâu răng không phải chuyện “tự khỏi” hay “chỉ mất răng sữa thôi” – đó là tín hiệu cảnh báo về thói quen chăm sóc răng miệng chưa đúng và có thể để lại hậu quả lâu dài. Tôi luôn khuyên phụ huynh: đừng đợi đến khi bé kêu đau mới đi khám. Việc can thiệp sớm không chỉ giảm đau cho con mà còn tiết kiệm chi phí và thời gian điều trị sau này.
Nếu bạn thấy con có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên răng, hãy đưa bé đến nha sĩ nhi trong vòng 1–2 tuần. Răng khỏe – nụ cười đẹp – khởi đầu cho một sức khỏe toàn diện!
